Cerîr`in şiirinde hazf

Abstract

Bu çalışma, Cerîr b. Atiyye'nin şiirinde ki en belirgin olgulardan biri olan hazfi kapsamaktadır. Şair, hazf olgusunu gerekliliğine göre anlamı bozmayacak, aksine zikredileni güçlendiren ve destekleyen bir şekilde kullanmıştır. Bu konu Muhammed b. Habîb'in, Cerîr b. Atiyye'nin divanına yazdığı şerhinden incelenmiş ve Cerîr'in şiirindeki birçok hazf şekilleri değerlendirilmiştir. Bu bağlamda şahidin kullanıldığı yer, yapılan hazf ve bu konudaki eski ve yeni gramercilerin görüşlerine yer verilerek geniş bir araştırma ve düzenleme yapılmıştır.Çalışmamızın başarılı bir sonuca ulaşabilmesi için tezimizi bir giriş ve dört bölüme ayırdık. Birinci bölümde hazfin tanımına, hazf konusuyla ilgili nahivcilerin ve dilbilimcilerin görüşlerine ve hazf ile ilgili Kur'ânı Kerim ve arap şiirinden örneklere yer verilmiştir. Bununla birlikte hazf konusuyla bağlantılı diğer konular, müellifleri hazf yapmaya sevk eden sebepler ve nahivcilerin hazf için belirledikleri şart ve gerekçeler incelenmiştir. İkinci bölümde, hazf olayının uygulama kısmıyla ilgili olan ismin hazfedilmesiyle bağlantılı olan mübtedanın, haberin, mef'ûlü'n-bih, hâl, muzâf, muzâfu'n-ileyh mecrûr isim ve yerine sıfatı geçirilen mevsûfun hazfedilmesi konularına yer verilmiştir. Üçüncü bölüm iki kısma ayrılmış, birinci kısımda fiilin hazfedilmesi ve tanımı, ikinci kısımda ise kasem (yemin) ve şart cümlesi gibi cümlelerin hazfi ele alınmıştır. Dördüncü bölümde harfin hazfedilmesiyle ilgili bütün şekiller ve âlimlerin bu konulardaki görüşleri incelenmiş son olarak ta tezimizin bir özeti sayılabilecek kısa bir sonuç ile çalışma bitirilmiştir.

This study addresses the Omission phenomenon in Jarir's poetry which is considered a remarkable phenomenon that he resorted to according to the status which requires the omission non-vainly but has given strength and momentum to his poetic form.The researcher studied this phenomenon through the illustration that Mohammed ibn Habib to Jarir'sdiwan, and tracked the different Omission patterns by thoroughly studying and testing it where he located the quote and estimated the omitted and presented the Syntaxists' opinions - Classic and Modern – and arranged them by importance.And to achieve the purpose out of this study, he divided it into four chapters preceded by an introduction, the study in its first chapter addressed the theory of the Omission phenomenon like its definition and presenting language specialist's qoutes and opinions as Grammarians and Linguists with examples and verses from the holy Quran and Arabic poetry, and comparing this phenomenon with other related similars. then the researcher indicated the reasons and motives that carry the speaker to ommit something of his phrases, then concluded the chapter by listing the conditions and the evidence which were adopted by grammarians in terms of omission and brings to the light that the most important rule in omission is the having a directory clue of what is omitted.the researcher later moved to the practical side of this phenomenon which was listed in the rest of the chapters.Omitting the noun is elaborated in the second chapter and was assimilated by omitting the subject, the predicate the object, the state and other components of noun phrases.in the third chapter which contains two parts, the researcher addressed omitting the the verb in the first part, while in the second part he addressed omitting the sentence assimilated by omitting the condition and swear phrases, then the researcher got to the forth and the last chapter in this study where he addressed omitting all forms of the functional letters and presented - as in other chapters - Linguists opinions supporting them with suitable quotes, then sealed the study with a summary of what he concluded.