1908-1923 arası Türk hikâyesinde gündelik hayat

Abstract

Meşrutiyet Dönemi önemli siyasi, sosyal ve ekonomik anlamda toplumda büyük hadise ve değişimlerin meydana geldiği ve ciddi kırılmaların yaşandığı sancılı bir süreçtir. 1908-1923 yılları arasında yaşanan savaşlar, siyasi gelişmeler ve ekonomik krizler, birçok yeniliğin/değişimin ve dönüşümün gerçekleşmesine sebebiyet verir. Bu durum da gündelik hayatın ve gündelik hayatın geleneksel kodlarının yeniden düzenlenmesini ve yaşanan önemli olaylara bağlı olarak yeniden şekillenmesini sağlar. Bu çalışmanın amacı, 1908-1923 yılları arasında toplumda bir kırılma niteliğinde olan siyasi, sosyal ve ekonomik gelişmelerin bu yıllarda kaleme alınan hikâyelere nasıl yansıdığını ve toplumda yaşanan değişim ve yenilik seyrinin hikâyelerin kurgusunda devrin yazarları tarafından nasıl ele alındığını tespit etmektir. Tez çalışması üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde gündelik hayatın önemli bir malzemesi olan giyim kuşam, hikâyelerden elde edilen verilerle kadın giyim kuşamı ve erkek giyim kuşamı olarak ele alınmış, ayrıca kadın ve erkek giyim kuşamı İstanbul merkezli hikâyelerde ve Anadolu'da geçen hikâyelerde ayrı ayrı incelenmiş ve yeniliğin/modanın/Batılılığın çok ciddi sirayet ettiği giyim kuşam malzemesinin kadın ve erkekte nasıl farklı özellikte olduğu ve İstanbul ve Anadolu'da nasıl değişiklik gösterdiği ortaya konulup bu farklılığa sebebiyet veren nedenler sorgulanıp değerlendirilmiştir. Tezin ikinci bölümünde gündelik hayatın etkisi altında değişip şekillenen mekân unsuru yine İstanbul ve Anadolu bağlamında ele alınmış ve hikâyelerin geçtiği yerlerin özelliklerinin ve hikâyede işlenen olayların İstanbul'da ve Anadolu'da farklı nitelikler taşıdığı ve çok ciddi ayrımların olduğu belirlenmiştir. Tezin üçüncü bölümünde ise toplumun kültürel özelliklerini ve yaşam standartlarını doğrudan yansıtan yeme-içme pratiklerinin İstanbul ve Anadolu olmak üzere iki ayrı mekândaki yansımaları açımlanmış ve Batılılaşma ile yaşanan değişimlerin yeme-içme pratiklerine ne şekilde sirayet ettiği ve hikâyelerdeki yeme-içme özelliklerinin Türk mutfağını ne ölçüde yansıttığı saptanmaya çalışılmıştır

The importance of the Constitutional Monarchy Period is a painful process in which political events, social and economic problems and changes in society occur. The wars, political developments and economic crises between 1908-1923 lead to many innovations and transformations. In this case, they provide the reconstruction of the traditional codes of daily life and the reshaping of the traditional occurrings based on important events. The aim of this study is to determine how the political, social and economic developments which were a break in the society between 1908-1923 were reflected in the stories written in these years and how the changes and innovations experienced in the society were handled by the writers of the period in the construction of stories. The thesis consists of three main parts.In the first chapter, clothing, which is an important material of daily life, was taken as a woman clothing and men's clothing with the data obtained from the stories,In addition, women's and men's clothing patterns were examined separately in Istanbul based stories and stories in Anatolia and how the clothing, which is a very serious inflorescence of innovation, fashion and Westernism, has different characteristics in men and women and how it changes in Istanbul and Anatolia ,and the reasons for this difference were investigated and evaluated in Istanbul and Anatolia.In the second part of the thesis, the spatial element, which has been changed and shaped under the influence of daily life, has been taken into consideration in the context of Istanbul and Anatolia and it has been determined that the characteristics of the places where the stories have occured and the events in the story have different qualities in Istanbul and Anatolia and there are very serious distinctions.In the third part of the thesis, the reflections of eating and drinking practices in two different places, Istanbul and Anatolia, directly reflecting the cultural characteristics and living standards of the society are explained , and It has been tried to determine how the changes experienced by westernization have spread to eating and drinking practices and the eating and drinking characteristics of the stories reflect the Turkish cuisine.