Yerel bir gazetede kadim bir mesele: Diyarbakır gazetesinde mesken buhranı [1940-1954]

Abstract

Türkiye'de yetersiz mesken meselesi özellikle ikinci dünya savaşı sonrasında ülke gündemine gelmiştir. Şehirlere nüfus akını ve kentleşme hareketleri ile paralel olarak gündeme gelen sorun, 1950 sonrası köyden kente göç hareketlerinin hızlanması neticesinde büyük kentlerde yoğun olarak hissedilmeye başlanmıştır. Bu dönemde, inşaat sektörünün nüfus artışına ayak uyduramaması ve mevcut meskenlerin de kötü koşullarda olması sorunun derinleşmesine neden olmuştur. Bu çalışmada, Diyarbakır Gazetesi'nde anlatılan yetersiz mesken sorunu incelenmiştir. 1869-1963 yılları arasında neşredilen gazetenin, 1940-1954 yılları arasına ait ulaşılabilen yayınları, çalışmanın ana kaynağını oluşturmaktadır. Gazetenin temel kaynak olarak kullanıldığı bu çalışmada, haberlerde yapılacak seçimin, çalışmanın seyri üzerinde etkili olacağı düşünülmektedir. Bu bağlamda malzeme seçiminde, gazetenin mesken buhranı ile direkt ilişkili olarak gündeme getirdiği konuların yanı sıra mesken yapımına/yıkımına neden olan hadiselere dair haberlere de yer verilmiştir. Diyarbakır Gazetesinden yansıyan yetersiz mesken meselesi üç ana bölümde incelenmiştir. İlk bölümde geniş bir yelpazede haber seçimi yapılarak genel olarak gazetede nasıl bir buhran resmedildiğine odaklanılmıştır. İkinci bölümde yeniden imara etkisi olan/olabilecek kira bedelleri, göçmen evleri, sel ve cadde genişletme haberlerine yer verilmiş, son bölümde ise memur evleri, yapı kooperatifleri, Diyarbakır Bağlar bölgesinin ıslahı, şehirde Emlak ve Kredi Bankasının açılması konuları mesken buhranına çözüm arayışları başlığı altında irdelenmeye çalışılmıştır.

The matter of insufficient number of residences was put on the agenda just after the Second World War in Turkey. The problem which was put on the agenda in line with the population flows and urbanization movements in the cities started to be felt intensively in the major cities as a consequence of speeding up the immigration movements from the villages into the cities after the 1950's. In this period, the fact that the construction sector could not keep in step with the increase in population and the presence of the bad conditions in the current residences caused the problem in question to get even deeper.In this study, the issue of insufficient number of residences is examined as depicted in Diyarbakır Newspaper. The publications which could be reached pertaining to the years between 1940-1954 of the newspaper which had been published between the years 1869-1963 formed the main resource of the study. In this study in which the newspaper was used as a main resource, it is considered that the selection to be made in the news would be effective on the course of the study. In this respect, in the material selection, in addition to the subjects which were brought on the agenda in connection with the residence crisis directly by the newspaper, the news regarding the events which cause construction and demolition of the residences were also mentioned.Inadequate residence issue that is reflected in Diyarbakır newspaper has been studied in three main parts. In the first part through choosing news on a wide scale, what kind of crisis has been depicted in the newspaper in general has been focused on. In the second part the rent costs that may have effect on construction, immigrant houses, floods and street expansion news have been given place. As for the last part offices houses, construction cooperations, the renewal of Diyarbakır-Bağlar district, the issues of opening Rental offices and Loon Banks have been tired to study under the title of finding a solution to the residence crisis issue.