Faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi ve bankacılık sektöründe uygulanabilirliği

Abstract

Tezde, günümüz koşullarını ve ihtiyaçlarını bankacılık sektörü için ortaya çıkarmak, bu ihtiyaçlara uygun bir çözüm olarak faaliyet tabanlı maliyetleme sisteminin bankacılık sektörüne uygulanabilirliğini tartışmak amaçlanmıştır. Bu kapsamda, ilgili konulara ait kaynak taramaları yapılmış, teorik altyapı çıkartılmaya çalışılmıştır. Bankacılık sektörüne ait bir uygulama için faaliyet tabanlı maliyetleme sistemi modellemesi yapılmıştır.Geçtiğimiz son 20 yıl içerisinde gerçekleşen gelişmeler ekonomik çevreleri oldukça değiştirmiş, işletmelerin tüm fonksiyonlarını bir bütün olarak etkilemiştir. Değişim öncelikle yönetim yaklaşımı ve uygulamalarında ortaya çıkmış, yönetim karar ve süreçlerinde temel dayanak olan muhasebe sistemini etkilemiştir. Bütün bu gelişmeler, işletmelerin maliyet sistemleri için de değişimi zorunlu hale getirmiştir. Önceleri maliyet sistemlerine ihtiyaç duymayan bankalar, artık önemli ölçüde faiz dışı maliyetlerle ilgilenmek zorunda kalmışlardır. Bankalar, faaliyetlerinin ana yapıları bozulmadan, ana ilkelere ters düşmeden, süreç analizleri yapmalı, gerekli iyileştirmeleri ve maliyet indirimlerini gerçekleştirmelidir.?Faaliyet Tabanlı Maliyetleme? yaklaşımı, bankaların bu ihtiyaçlarını karşılamaya yöneliktir. Daha önceden üretim sektöründe başarı ile uygulanan FTM sistemi, bu çalışmada ve son zamanlarda yapılan çalışmalarda görüleceği üzere bankacılık sektörüne de uygulanabilmektedir. Önceden uygun olmayan dağıtım şekilleri kullanılarak merkezden sabit bir şekilde dağıtılan maliyetler, FTM sistemi ile birlikte uygun faaliyetlere, dolayısı ile de ürünlere daha doğru yansıtılabilmiştir.

To bring to light nowadays conditions and needs for the banking sector and todiscuss that activity based costing system?s applicability to the banking sector is asuitable solution for these needs are aimed in this thesis. In this respect, researchesabout relative topics and theoretical infrastructure have been made. Activity basedcosting for an application in the banking sector has been modelled.Developments in the last two decade have rather changed economicenvironments and affected all functions of enterprises entirely. Change has firstlyappeared in management still and applications; it has affected accounting systemwhich is basic mainstay of management decisions and processes. All thesedevelopments have caused necessity of change for also enterprise?s costing systems.Banks, which didn?t need costing systems at first, have to consider important size ofcosting unrelated to interest any more. They have to make process analyzes,improvements and decrease cost without damage their main structure and contradictbasic principles.?Activity Based Costing? is about covering these needs of banks. ABCsystem applied to manufacturing successfully before can be applicable to the bankingsector as being seen in this study and other studies made recently. Costs, which weredistributed constantly with not suitable method from centre at first, can be dispersedmore accurately to suitable activities and products with ABC system. So, analyseslike profitableness, cost analyses, process analyses and product analyses can be mademore properly.