Diyaliz ve renal transplantasyon hastalarında beden imaj algısının kişilerarası ilişkiler açısından incelenmesi

Abstract

Araştırmanın amacı, diyaliz ve renal transplantasyon hastalarıyla erken evre kronik böbrek yetmezliği olan hasta kontrol grubunun karşılaştırılarak tedaviye bağlı oluşan beden imaj algısının hastaların kişilerarası ilişkileri ile ilişkisinin olup olmadığını tespit etmektir.Araştırmanın örneklemini İstanbul Göztepe Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nefroloji ve Diyaliz Merkezi'nde nefroloji, renal transplantasyon polikliniklerine başvuran ve periton diyalizi ve hemodiyaliz ünitelerinden takipli toplam 120 hasta oluşturmuştur.Araştırmanın verileri ?Hasta Bilgi Formu?, ?Kısa Semptom Envanteri?, ?Vücut Algı Ölçeği? ve ?Sosyal Fizik Kaygı Ölçeği? aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde, yüzde, ortalama ve standart sapma hesaplamaları, korelasyon ve regresyon analizi, tek yönlü ve çok yönlü varyans analizi kullanılmıştır.Araştırma sonucunda hastaların çoğunluğunun hastalık sonrasında beden görünümünde değişiklik olduğu ve bu yeni beden görünümlerinden rahatsız olduğu; diyaliz ve renal transplantasyon hastalarının beden görünümlerinde gerçekleşen değişikliklerin, kontrol grubuna nazaran daha fazla olduğu; hastaların beden görünümlerindeki değişiklikleri en çok arkadaşlarının ve eşlerinin görmesini istemediği ve renal transplantasyon hastalarının diğer hasta gruplarına göre daha fazla beden görünümünden rahatsız olduğu tespit edilmiştir.Ayrıca, kadınların beden imaj algısının erkeklerden daha zayıf olduğu; beden imaj algısı en zayıf olan grubun SAPD (Sürekli Ayaktan Periton Diyalizi), en güçlü olan grubun ise renal transplantasyon hastaları olduğu sonucuna ulaşılmıştır.Fiziksel görünümünü en fazla beğenen grubun SAPD hastaları olduğu; hemodiyaliz hastalarının kollarının görünümünden, renal transplantasyon ve SAPD hastalarının kıl dağılımlarından memnun olmadıkları saptanmıştır.Hemodiyaliz hastalarının kişilerarası duyarlılık semptomu en fazla görülen grup olduğu; psikopatolojik semptomlar arttıkça beden imaj algısının zayıfladığı ve rahatsızlık ciddiyeti ile beden imaj algısının sosyal fizik kaygıya etki ettiği tespit edilmiştir.Sosyal fizik kaygı arttıkça beden görünümünden rahatsızlığın artıp beden imaj algısının zayıfladığı ve sosyal fizik kaygısı en az olan grubun hemodiyaliz hastaları olduğu tespit edilmiştir.Yapılan bütün değerlendirmeler sonucunda diyaliz ve renal transplantasyon hastalarının beden imaj algısının kişilerarası ilişkilerini etkilediği tespit edilmiştir.Araştırmadan elde edilen bu sonuçlar doğrultusunda hastalara tedaviye alınmadan önce olası beden imaj değişiklikleri hakkında bilgilendirici bir eğitim verilmesi ve sürekli olarak psikolog ve psikiyatrist kontrolünde tutularak hastanın kendisi ve çevresiyle olan ilişkilerindeki olası bozulmalarda destekleyici psikoterapiler planlanması önerilmiştir.Anahtar Kelimeler: Diyaliz, Renal Transplantasyon, Beden İmajı, Sosyal Fizik Kaygı, Kişilerarası İlişkiler

The aim of our study is to show a relationship between the body image perception dependent to the therapy and the interpersonal relationships of patients by comparing the dialysis and renal replacement modality and early stage chronic renal failure patients.The sample of the research is collected from the 120 patients who applied to the nephrology, hemodialysis and peritoneal dialysis outpatient clinics of Istanbul Goztepe Training and Research Hospital Dialysis Center.The data of the research is collected by ?Patient Information Form?, ?Short Symptom Inventory?, ?Body Perception Inventory? and ?Social Physical Anxiety Inventory?. The percentage, mean and standard deviation calculations, correlation and regression analysis, one way and two way anova are used to analyze the data.The results indicated that patients have differences in their body images after the disease and patients feel indisposed from their new body image. The differences that occurred on the body of the dialysis and renal transplantation patients are more than the differences that occurred on the body of the control group. Patients have called that they don?t want especially their friends and spouses to see their body image changes and renal transplantation patients are indisposed from their body image more than the other groups indisposed.In terms of the body image perception of women is poorer than men. And the CAPD patients have the poorest body image perception while kidney transplant recipients have the most powerful body image perception.According to the body image perception, the most satisfied group from its body image is the CAPD group. Hemodialysis patients are not pleased with the image of their arms and the kidney transplant recipients and CAPD patients are not pleased with the dispersion of their hair.The interpersonal sensitivity symptom is mostly seen in the hemodialysis patients? group. It is indicated that when the psychopathological symptoms increase body image perception gets poor and seriousness of illness and body image perception has an impact on the social physical anxiety.When the social physical anxiety increase body image discomfort increase and the more body image perception gets poor. Hemodialysis patients are the group that has the least social physical anxiety average.At the end of the analysis, it is indicated that the body image perception affects the interpersonal relationships of dialysis and kidney transplant recipients.In the direction of these results, it is proposed that an informational education about the probable body image changes must be given to the patients before the therapy and it has to be planned to give supportive therapies for the deformation of the relationships with the patients? his/herself and surroundings with continuous controlling by psychologist and psychiatrist.Key words: Dialysis, Kidney Transplantation, Body Image, Social Physical Anxiety, Interpersonal Relationships