Piramit ve Palmiye Ağaçları Testi`nin kategori akıcılığı testi ile ilişkisinin belirlenmesi

Abstract

Semantik demans frontotemporal demansın kendine özgü belirtileriyle kolaylıkla ayırt edilebilen klinik şekillerinden biridir. Kelime ve kavram anlamlarının kaybedilmesiyle karakterize olan bu demans tipinin başlıca belirtileri anomi (zihinsel karmaşa) ile birlikte kavramsal bilgide, kavrama yetisinde bozukluk ve akıcı fakat içeriği eksik bir konuşma şeklidir. Doğrudan semantik demans hastalarının teşhisinde kullanılabilecek bir semantik demans testi olan Pyramids and Pine Trees Test (Piramit ve Palmiye Ağaçları Testi-PPTT) 1992'de Howard ve Patterson tarafından geliştirilmiştir. Testin resimli (PPTT-I) ve bu resimlerin adlarının yazılı olduğu, yazılı (PPTT-II) formdan oluşan iki farklı versiyonu vardır. Famous Faces Test (Ünlü Yüzler Testi-FFT) ise yurtdışında yapılan araştırmalarda yaygın olarak kullanılan fakat henüz Türkiye'de herhangi bir çalışma kapsamında incelenmemiş bir testtir. Araştırmada her iki testin, Türkiye'de kullanılabilmesi amacıyla, sağlıklı Türk denekler üzerinde uygulaması yapılarak normatif verilerinin toplanması amaçlanmıştır. Ayrıca cinsiyet, yaş ve eğitim değişkenlerinin test performanslarını etkileyip etkilemediği saptanmış ve PPTT-I, PPTT-II ve FFT'nin farklı nöropsikolojik testlerle ilişkisi incelenmiştir.Üç farklı yaş (genç, orta yaş, yaşlı) ve üç farklı eğitim grubundan (düşük, orta ve yüksek) olmak üzere toplam 181 katılımcıya PPTT-I/II, FFT, Yüz Yanıma (FRT), Kategori (Hayvan) Akıcılığı, Kelime Akıcılığı (KAS), Boston Adlandırma (BNT), Hooper Görsel Organizasyon (HVOT) ve İkili Benzerlikler testleri uygulanmıştır. Yaşlı katılımcılara, katılım için ön koşulu sağlayıp sağlamadıklarının kontrolü amacıyla, öncelikle Geriatri Depresyon Ölçeği-Kısa Formu ve Standardize Mini Mental Test uygulanmış, sınır değerin altında puan alanlar örneklem grubuna dahil edilmemişlerdir.Toplanan verilerle araştırmanın örneklem grubuna ait norm değerleri belirlenmiş, PPTT ve FFT performanslarına cinsiyet, yaş ve eğitim düzeyinin etkileri incelenmiştir. Cinsiyet ve yaş değişkenlerinin PPTT-I, PPTT-II ve FFT-Tanıma performanslarına anlamlı etkilerine rastlanmazken (p>0,05), FFT-Kendiliğinden Adlandırma performansına etkisi anlamlı düzeyde bulunmuştur (p?0,001). Eğitim düzeyi değişkeninin ise PPTT-I, PPTT-II ve FFT performanslarının tümünde anlamlı düzeyde etkisi bulunmuştur (p?0,001). Ayrıca PPTT-I, PPTT-II ve FFT ile Kategori (Hayvan) Akıcılığı, Kelime Akıcılığı (KAS), FRT, BNT, HVOT ve İkili Benzerlikler Testi arasındaki ilişki araştırma kapsamında incelenmiş, bahsi geçen testler arasında düşük ve ortak düzeyde olmak kaydıyla anlamlı ilişki bulunmuştur (p?0,001).

Semantic dementia is one of clinical type of frontotemporal dementia that can be discriminated easily by typical symptoms. This type of dementia is characterized by loss of word and conceptual meaning. The main symptoms of semantic dementia are impairment in conceptual knowledge, anomie, comprehension and a fluent speech lacking in content. The Pyramids and Pine Trees Test (PPTT) developed by Howard and Patterson in 1992 is a semantic dementia test that is useful to directly diagnose semantic dementia patients. There are two versions of PPTT, the Picture Version (PPTT-I) and the Word Version (PPTT-II) in which names of pictures are written. Famous Faces Test (FFT) is a commonly used test material in researches of other countries but it was not investigated in any research in Turkey. So in this research PPTT and FFT were applied on Turkish subjects to establish the norms for this sample in Turkey. Also the effects of variables of gender, age and education on PPTT and FFT performances and correlations of PPTT-I, PPTT-II and FFT with other neuropsychological tests were investigated.PPTT-I/II, FFT, Facial Recognition Test (FRT), Boston Naming Test (BNT), Hooper Visual Organization Test (HVOT), Categorical (Animal) Fluency Test, Word Fluency Test, Dual Similarities Test were applied to 181 subjects and those subjects constituted three age groups (young, middle age and elderly) and three educational categories (primary, high school and graduate-post graduate levels of education). Also, Geriatric Depression Scale-Short Form (Ger-DS-Short Form), Standardized Mini Mental Test (SMMT) were applied to elderly subjects to examine if they were convenient for the research. If subjects who had scored under cutoff point of tests were not included to research group.Normative data of these groups were established by data of the research. The PPTT-I, PPTT-II and FFT-Recognizing scores of subjects did not differ significantly as a function of the gender and age (p>0,05). On the other hand FFT-Naming scores of subjects differed significantly as a function of the gender and age (p?0,001). The PPTT-I, PPTT-II and FFT scores of subjects differences were significantly as a function of the educational background variable (p?0,001). The scores of PPTT-I, PPTT-II and FFT were found to be weakly and mildly correlated with other neuropsychological tests (p?0,001).