Okul yöneticilerinin duygusal zeka düzeyleri ile çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişki

Abstract

Günümüzde hızla gerçekleşen değişimler, insanların sorunları sadece akılcılık yaklaşımı ile çözemeyecekleri örgütsel bir ortam yaratmıştır. Yapılan son araştırmalar, insan zekâsının gerçek ölçütü IQ olsa bile hayat başarısında belirleyici olanın duygusal zekâ olduğunu düşündürmektedir.Bu çalışmada duygusal zekânın yöneticilerin zamanlarının önemli bir bölümünü ayırdıkları çatışmalar üzerindeki etkileri değerlendirilmiştir.Araştırmanın amacı, okul yöneticilerinin duygusal zekâları ile çatışma yönetimi stratejileri arasındaki ilişkiye yönelik yönetici görüşlerini belirlemektir.Araştırma evrenini 2008?2009 öğretim yılında İstanbul ili Tuzla ilçesi resmi ilköğretim ve ortaöğretim okullarında çalışan 105 okul yöneticisi oluşturmaktadır. Okul yöneticilerine araştırmacı tarafından geliştirilen ve kişisel bilgileri içeren ?Kişisel Bilgi Formu?, Ergin, İşmen ve Özabacı (1999) tarafından geliştirilen ?EQ-NED Duygusal Zekâ Ölçeği?, Rahim(1983) tarafından geliştirilen ve Gümüşeli (1994) tarafından Türkçe'ye uyarlaması yapılan ?Çatışma Yönetimi Stratejileri Ölçeği? uygulanmıştır.Okul yöneticilerinin verdiği cevaplar doğrultusunda SPSS 15 programı kullanılarak problem cümlesi içerisinde yer alan değişkenlerin frekans, yüzde değerleri bulunmuş, T-Testi, varyans analizi ve korelasyon analizi yapılmıştır. Tüm istatistiksel analizler 0.05 anlamlılık düzeyi esas alınarak yapılmıştır.Yapılan araştırmada, okul yöneticileri öğretmenlerle aralarında çıkan çatışmalarda en fazla ?tümleştirme? stratejisini daha sonra sırasıyla ?uzlaşma?, ?ödün verme?, ?kaçınma? ve en az da ?hükmetme? stratejisini kullanmaktadırlar.Yöneticilerin duygusal zekâ düzeyleri ile ?uzlaşma?, ?tümleştirme?, ?problem çözme? ye dayalı çatışma çözüm metotları arasında pozitif yönlü, ?kaçınma? metodu arasında negatif yönlü anlamlı ilişki tespit edilmiştir.Araştırmanın sonuçlarına göre, okul yöneticilerinin duygusal zekâ düzeyleri ile görev yaptıkları okul derecesi, cinsiyet, kıdem, branş, medeni durum, çocuk sahibi olma, seminere katılma durumu arasında anlamlı ilişki yoktur. Bununla beraber, duygusal zekâ düzeyi ile mezuniyet durumu arasında anlamlı ilişki bulunmuştur.Araştırmada elde edilen bulguların okul yöneticilerine ışık tutacağı, huzurlu bir iş ortamı oluşturmalarına katkıda bulunacağı umulmaktadır.Anahtar Kelimeler: Duygusal Zekâ, Çatışma, Çatışma Yönetimi, Strateji, Yönetici,

Today rapid changes created organizational environments whose chalenge cannot be solved by using rationality alone. The researchers have been made recently cause the thought of that even IQ is the real criteria of the cognitive intelligence, it is the emotional intelligence (EQ) that indicate the success in the life of human.In this study, the effects of emotional intelligence on the conflicts in the schools for which the managers spend most of their time are examined.The research aims to study the relationship between emotional intelligence and conflict management strategies of school managers.The universe of the research consists of 105 school managers who work at formal primary and secondary schools in Tuzla, İstanbul.The Personal Information Form which was developed by the researcher and which include information about the independent variables, ?EQ-NED Emotional Intelligence Scale? which was developed by Ergin, İşmen and Özabacı (1999), ?Conflict Management Strategies Scale? which was developed by Rahim (1983) and translated into Turkish by Gümüşeli (1994) are applied to the school managers.In accordance with the answers given by the school managers, frequency, percent, T-Test, variance analysis and correlation analysis are done by using SPSS 15 statistics analysis program. All the statistical analysis are done by considering 0.05 meaningfulness level.The study revealed that school managers, while dealing with conflicts, which appear between teachers and school managers, mostly use ?integrating? then in order ?compromising?, ?obliging?, ?avoiding? and leastly use ?dominating? strategies.There is a positive correlation between the managers? emotional intelligence and courses of action based on ?compromising?, ?integration? and ?problem solving? and a negative correlation between the use of ?avoiding?.As the conclusion of the research, no significant differences have been detected between ?emotional intelligence scores? of managers and their school degree, sex, age, experience, branch, marital status and course attendance. However, significant difference has been found between ?emotional intelligence scores? and managers? graduation.The finding acquired in this research are believed to enlighten school managers and to contribute in establishing a peaceful working environment.Keywords: Emotional İntelligence, Conflict, Conflict Management, Strategy, Manager.