İlköğretim okulu yöneticilerinin seçiminde kullanılan ölçütler ile ilgili yönetici ve öğretmen algıları(İstanbul ili Anadolu Yakası örneği)

Abstract

Yönetici atamaları, 2002-2008 yılları arasında yargıya takılmış atama yönetmeliği beş kez yargıdan geri dönmüştür. Yapılan düzenlemeler subjektif değerlendirmelere açık bir sistemi öngördüğü için objektiflik ilkesinden uzaklaşmayı ifade etmektedir. Takdir yetkisi ve takdir yetkisinin sınırlarının belirli olmaması, kariyer ve liyakat ilkelerini gözetmeyen yapı, kamu personeli açısından güvencesiz bir ortam yaratmaktadır.Bu araştırmanın amacı Türk Eğitim Sisteminin en önemli kurumlarından biri olan ilköğretim okulları yöneticilerinin atama kriterlerinin; bu okullarda görev yapan okul yöneticileri ve öğretmenler tarafından değerlendirilerek, atama ile ilgili mevzuatın yeniden düzenlenmesinde ilgililere önerilerde bulunmaktır.Bu araştırma 2008-2009 eğitim ve öğretim yılında İstanbul ili Anadolu Yakasında 11 ilçede, 60 resmi ilköğretim okulunda görev yapan 180 yönetici ve 180 öğretmenle sınırlıdır. Araştırmanın geçerliliğinin ve güvenilirliğinin artırılması için alt, orta ve üst sosyo-ekonomik düzeyden resmi ilköğretim okullarından yeterli sayıda örneklem alınarak güvenilirlik düzeyinin yüksek olmasına çalışılmıştır. Geliştirilen 43 maddelik anketin 6 maddesi kişisel bilgiler 34 maddesi yönetmelik ve son 3 maddesi akademisyen önerilerinden oluşmaktadır. Örneklem kapsamındaki okullarda görev yapan yönetici ve öğretmenlere elektronik posta yoluyla gönderilen anketlerin elektronik ortamda doldurulması sağlanmıştır.SPSS programı kullanılarak yapılan analizler sonucunda elde edilen bazı bulguları şöyle sıralayabiliriz: Tüm alt boyutları oluşturan madde değerlendirme ortalamaları baz alındığında ilk sırayı 4,06 ile ceza koşulu almıştır. Bunu ikinci sırada 3,81 ile genel koşullar, üçüncü sırada 3,77 ile ödül, dördüncü sırada 3,73 ile yönetim hizmetleri, beşinci sırada 3,69 ile sicil koşulları, altıncı sırada 3,62 ile lisans üstü eğitim izlemiştir. En olumsuz koşullar ise ek puan(3,53) ve kariyer(2,93) olmuştur. Bu iki alt boyutta çalışma grubunun tutumları genel olarak diğer koşullardan daha fazla olumsuz yöndedir. Yapılan bu tez çalışmasında MEB'in koyduğu genel koşullara ve akademisyenlerin önerdiği koşullara bağlı olarak hazırlanan bu tutum testinin dışında çalışma grubuna; yine yönetici atama koşullarına ilişkin üç tane yeni koşul önerilmiş ve bunlara katılma düzeylerinin belirtilmesi istenmiştir. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin ?Eğitim Yönetimi ve Denetimi Yüksek Lisans programı şart koşulmalı? görüşüne ilişkin katılım düzeylerine ait madde değerlendirme ortalaması 2,79'dur. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin ?Yönetici adaylarına sınav gereklidir? görüşüne ilişkin katılım düzeylerine ait madde değerlendirme ortalaması 3,69'dur. Araştırmaya Katılan Öğretmenlerin ?Yönetici adaylarını sınav sonrası eğitime alıp eleme sınavı yapmak şarttır? görüşüne ilişkin katılım düzeylerine ait madde değerlendirme ortalaması 2,88'dir.Bilgi toplumunun gereklerine uygun, çağa ayak uydurabilecek, geleceğin çağdaş Türkiye'sini kuracak bireyler yetiştirebilecek köklü bir eğitim reformunun çok geç olmadan yapılması gerekmektedir. Sınıflandırma, kariyer, liyakat ilkeleri çerçevesinde, objektif, işin ehline ve hak edene verilmesi amaçlanmış olan kamu hizmetlerinin etkin ve verimli bir şekilde gerçekleşmesini sağlayacak, yetişmiş, hizmetin ehli kamu görevlilerinin atanabilmesi sağlıklı bir yasal düzenlemeye bağlıdır.Anahtar sözcükler: Ceza, genel şart, ödül, yönetim hizmetleri, sicil, ek puan, kariyer.

Manager assignments were blocked by judiciary between the years 2002 ? 2008, and that regulation has been turned back from the judiciary for five times. The arrangements express being away from the policy of objectivity for predicting a system open to subjective assessments. Approval authority and uncertainity of its borders, and the structure that doesn?t observe the principles of career and adequacy creates an environment which is not secure in terms of public personel.The purpose of this research is to evaluate the criteria of elementary school manager assignments in Turkish education system by the teachers and managers who work in those schools, and to make recommendations to the relevants about the process of rearrangement of the legislation of assignments.The sample size of this study is limited to 180 managers and 180 teachers working in 60 formal elementary schools in 11 districts in the Asian Side of İstanbul. In order to increase the validity and reliability of the study, samples were taken in sufficient numbers from formal elementary schools which find themselves on every rung of the socio-economic ladder. The questionnaire consists of 43 items; 6 items contain personal information, 34 items are related to the regulations and the last 3 of them contain scholars? suggestions. The school managers and teachers within the scope of the sample were sent the survey by electronic mail and were able to respond electronically as well.The datas were analyzed through SPSS program and some of the findings of the study are as follows: when the averages of the item assessment which consists all the sub-dimensions are based upon, the punishment condition has taken the first place with 4,06. This is followed by general conditions in the secondary place with 3,81, rewarding in the third place with 3,77, management services in the fourth position with 3,73, registration conditions in the fifth position with 3,69 and graduate education in the sixth position with 3,62. The most negative conditions are additional points (3,53), and career (2,93). The attitudes of the study groups in these two sub-dimensions are generally much more negative than other conditions. In this thesis the study group is proposed three new conditions about manager assignments different from this attitude test created depending on the general conditions set by MEB and the conditions suggested by scholars and they are wanted to specify their participation levels to these. The item assessment average of the teachers who have participated in the idea of ?Education Management and Supervision graduate program should be required? is 3,69, and those who have participated in the idea of ?Manager candidates should be taken after-exam-training and a qualifying examination? is 2,88.A radical educational reform that can train individuals appropriate to the requirements of the society, able to keep pace age and will establish the modern Turkey of the future needs to be done soon. It is aimed to give the job of public services to the objective, competent people who deserve it within the framework of principles classification, career and competence. And appointments of the public officials who will conduct public services effectively and efficiently depend on a healthy legal regulation.Keywords: Punishment, general conditions, reward, management services, registration, additional points, career.