İlk ve orta öğretim okullarındaki yöneticilerin duygusal zeka ve problem çözme becerileri arasındaki ilişki (İstanbul Anadolu Yakası örneği)

Abstract

Duygusal zeka; kendi duygu ve yeteneklerini tanıma, bu duygu ve yetenekleri kabul ederek yenilerine, daha iyilerine açık olma, kendine ve işine ait hedeflere istekle ve başarıyla kilitlenme, diğerlerinin duygu gereksinim ve problemlerini anlama, onları önemseyerek iletişim kurma, ekip çalışması için gereken iletişim, ikna etme, uzlaşma gibi yeteneklerdirOkul yönetiminde görev yapan idarecilerde duygusal zekaya ait özelliklerin düzeyi yönetsel başarılarını da etkilemektedir. Bu çalışmada ilk ve orta öğretimde görev yapan yöneticilerin duygusal zeka düzeyleri ile problem çözme becerileri arasındaki ilişki araştırılmıştır.İş hayatında ve özel yaşamda başarılı olmanın yolu duygusal zeka becerilerini geliştirmek olarak görülmektedir.Duygusal zekanın geliştirilebilir yetkinliklere sahip olması nedeniyle eğitim sistemini yakından ilgilendirmektedir. Ailede kazandırılan bu yetkinliklerinin okulda geliştirilmesi,bireylerin hayatlarındaki problemleri çözmelerini ve başarılı bireyler olmalarını olumlu bir şekilde etkileyecektir.Bu araştırma ile bu yetkinkinliklerin geliştirilmesini sağlamada en önemli görevde bulunan okul yöneticilerin duygusal zeka ve problem çözme becerileri arasındaki ilişki incelenmiştir.Araştırmada ,İstanbul ili Anadolu yakasındaki resmi ilk ve orta öğretim okullarında yöneticilik yapan 310 yönetici ile sınırlıdır.Araştırmanın geçerliliğinin ve güvenilirliğinin arttırılması için alt,orta,ve üst sosyo-ekonomik düzeyden yeterli sayıda örneklem alınarak güvenirlik düzeyinin yüksek olmasına çalışılmıştır.Okul yöneticilerinin duygusal zeka düzeylerini ölçmek amacıyla, duygusal zeka ölçeği,problem çözme becerileri için de problem çözmeye ilişkin tutum ölçeği kullanılmıştır.Araştırmanın tüm istatistiksel analizleri SPSS for Windows paket programı ile yapılmıştır.Yapılan analizler sonucunda elde edilen bulguları şöyle sıralayabiliriz.Yapılan analizler sonucunda; araştırma grubunu oluşturan yöneticilerin yüksek duygusal zekaya sahip oldukları anlaşılmıştır. Yapılan son araştırmalar etkin ve başarılı bütün yöneticilerin yüksek duygusal zekaya sahip olduklarını göstermektedir. Bu doğrultuda elde edilen bu sonuç; genel olarak eğitim sektöründe çalışan eğitim yöneticilerinin yüksek duygusal zekaya dolaylı olarak da başarılı yöneticiler olduklarını göstermektedir.Yapılan analizler sonucunda araştırma grubunu oluşturan yöneticilerin yüksek yaratıcı problem çözme becerisine sahip oldukları anlaşılmaktadır. Yapılanson araştırmalar etkin ve başarılı bütün yöneticilerin adaptör problem çözme becerisi ile birlikte yaratıcı problem çözme stiline sahip olduklarını göstermektedir. Günümüzün hızla değişen dünyasında yöneticilerin karşısına her gün farklı sorunlar çıkmaktadır. Çoğu zaman alışagelmiş problem çözme stilleri bu noktada yetersiz kalmaktadır. Sorunların çözümü için yöneticilerin etkin yaratıcı problem çözme tekniklerine sahip olmaları ve kullanmaları gerekmektedir. Bu doğrultuda elde edilen bu sonuç; genel olarak eğitim sektöründe çalışan eğitim yöneticilerinin yüksek yaratıcı problem çözme stiline sahip olduklarını göstermektedir.Sınıf öğretmeni olan yöneticilerin duygusal zeka özellikleri; diğer branşlar dışındaki tüm branşlardan istatistiksel açıdan en az ,05 düzeyinde anlamlı derecede daha düşük düzeydedir. Türkçe, Fen, yabancı diller ve matematik öğretmenlerinin duygusal zeka düzeyleri, diğer branşlar grubundan anlamlı derecede daha yüksektir. Bunun dışındaki branşlar arasında duygusal zeka özelliği açısından anlamlı farklılıklar bulunamamıştır.Kıdemi 1-5 yıl arasında olan yöneticilerin duygusal zekaları kıdemi 11-20 yıl(p<,05) ve kıdemi 21 yıl ve üstü(p<,05) olanlardan anlamlı derecede daha yüksektir. Bunun dışındaki kıdemler arasında duygusal zeka özelliği açısından anlamlı farklılıklar bulunamamıştır.Eğitim yöneticilerinin yaş değişkenine göre problem çözme beceri düzeylerini algılamaları arasında istatistiksel açıda anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Farklı yaştaki yöneticilerin problem çözme becerisini algılamaları eşit düzeydedir.Branş değişkenlerine göre yöneticilerin problem çözme becerisi düzeyleri birbirlerinden farklılaşmıştır. Sınıf öğretmenlerinin problem çözme özellikleri; fen bilgisi ve diğer branş gruplarından istatistiksel açıdan en az ,05 düzeyinde anlamlı derecede daha düşük düzeydedir. Türkçe,sosyal bilimler,fen bilgisi ve yabancı diller öğretmenlerinin problem çözme düzeyleri, matematik grubundan anlamlı derecede daha yüksektir.Kıdem değişkenine göre yöneticilerin problem çözme beceri düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Farklı kıdeme sahip yöneticiler birbirine eşit düzeyde yaratıcı problem çözme stiline sahiptirler.Adı geçen iki değişken arasında hesaplanan korelasyon katsayısı ,328'dir ve istatistiksel açıdan ,001 düzeyinde anlamlıdır. Elde edilen bu sonuca göre öğretmenlerin duygusal zeka ve problem çözme özellikleri asında istatistiksel açıdan anlamlı kabul edilen bir ilişki bulunmuştur. Duygusal zeka puanlarının problem çözme süreci üzerindeki etkisini belirlemek üzere yapılan regresyon analizinde ?F? değeri(37,092) istatistiksel açıdan ,001 düzeyinde anlamlı bulunmuştur. Yöneticilerin duygusal zeka özellikleri; onların problem çözme özelliklerini anlamlı derecede yordayabilmektedir. Yine elde edilen sonuçlara göre, duygusal zeka puanlarının; problem çözme değişkeninin varyansının % 10,7'sini açıkladığı anlaşılmaktadır. Daha özet bir deyişle; duygusal zeka özellikleri, problem çözme özelliğini % 10,7 oranında etkilemektedir. Bu etki payı; istatistiksel açıdan anlamlı bir etki yüzdesidir.Anahtar kelimeler: Okul, Yönetici, Duygusal zekâ.

Emotional intelligence consists of a person?s abilities such as to know his/her feelings and skills, accepting them and to be open for the newer ones, to lock on targets regarding himself/herself or his/her job with enthusiasm and success, to understand the sensual necessities and problems of others, to communicate with them by caring about them, to communicate, to persuade and to compromise for team work.The emotional intelligence level of the managers working in schools affects their administration success. In this research, the correlation between the between the emotional intelligence and problem solving ability of the managers who work in primary and high schools was investigated.Success in both personal and professional life depends on improving intelligence skills. Since abilities regarding emotional intelligence are improvable, it is a matter of educational system. To improve the emotional abilities gained in family via education effects people in a better way to solve their problems in life and be successful individuals. In this research the relation between the emotional intelligence level of school managers who have a major role in developing process of emotional abilities of students and their problem solving abilities was investigated.This research is limited to 310 managers working in primary and high schools located in Anatolian side of Istanbul. In order to increase validity and reliability of the research, sufficient samples are taken from people of low, mediate and high economical status. For the assessment of emotional intelligence level of school managers we used `Emotional Intelligence Scale? and for the assessment of their problem solving ability we used `problem Solving Attitudes Scale.The data is analyzed through SSPS program and some of the findings of the study are as follows:Our study group has a higher Emotional intelligence level with respect to average Turkish people .Recent studies show that all successful managers have adaptive creative problem solving abilities. In today?s world, managers face different kind of problems every day. Sometimes traditional approaches can be insufficient in problem solving. Because of that, managers should use efficient and creative techniques while dealing with the problems.After the analysis it is understood that the target group of this research composed of school managers have higher creative problem solving skills than average Turkish people. Recent researches show that all successful managers have adaptive problem solving abilities together with creative style. In today?s fast changing world, managers face different kind of problems everyday. Most of the time accustomed styles of problem solving are insufficient at achieving success. In order to solve problems managers should have and use effective creative techniques. As a conclusion, managers working in educational field have high problem solving capacities in general.Emotional intelligence level of managers who are also primary school teachers is statistically at least 0,5 point less than teachers of other branches?. Turkish, Science, Foreign Language and Mathematic teacher?s emotional intelligence levels are considerably higher than teachers of other branches. There is no meaningful difference among teachers of branches other than theseManagers working for 1-5 years have meaningfully higher emotional intelligence level than those working for 11-20 years(p<0,5) and >21 years (p<0,5). There is no difference between emotional intelligence levels of seniorities other than mentioned above.According to our research problem solving skills of educational managers don?t show statistically meaningful difference with age variable. Managers at different ages have same level of problem solving skills.Problem solving skills of managers differ according to educational branch variable. Primary school teachers? ability to solve problems is at least statistically 0.5 point lower than teachers of other branches. The level of problem solving ability of teachers of Turkish, Social sciences, Science, Foreign languages is meaningfully higher than mathematic teachers.No meaningful difference is found between manager?s problem solving skills according to seniority variable. Managers with different seniorities have equal creative problem solving skills.The correlation coefficient is calculated as 0,328 between 2 variables and it?s statistically meaningful as 0,001. According to this information there is a statistically meaningful correlation between managers? emotional intelligence and their problem solving skills. The F? value of the regression analysis which is done to asses the effect of emotional intelligence scores over their problem solving skills is found as 37,092 which is statistically meaningful as 0,001. Managers? emotional intelligence properties effect their problem solving properties meaningfully. According to results acquired from the research it is understood that emotional intelligence scores explains % 10,7 of problem solving variant. As a summary, emotional intelligence properties effect problem solving properties in an amount of %10,7. This amount is meaningful in statistical view.Key Words : School, Manager, Emotional intelligence