Çocuklarda zihin kuramına göre `birinci aşama kanı atfı` ile `ikili kim`lik` anlayışlarının gelişiminin karşılaştırmalı incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, çocuklarda zihin kuramına göre ?birinci aşama kanı atfı? ile ?ikili kimlik? anlayışlarının gelişimi karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. İstanbul'un Avrupa ve Anadolu yakasından 2'şer anaokulunda, 54 kız ve 54 erkek olmak üzere toplam 108 anaokulu çocuğu ile çalışılmıştır. Araştırmada ele alınan problemleri incelemek üzere, Baron-Cohen, Leslie ve Frith'in ?birinci aşama yanlış kanı atfı hikayesi? ile Apperly ve Robinson'un ?ikili kimlik hikayesi? kullanılmıştır.Ki kare kullanılarak yapılan istatistiksel analizler sonucunda, birinci aşama yanlış kanı atfı hikayesi doğru yanıtları açısından yaşlar arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. İkili kimlik hikâyesi eylem/tahmin sorusu yanıtları açısından yaşlar arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. İkili kimlik hikâyesi eylem/tahmin soru yanıtları, yerine koymayı gerektiren soru yanıtları, yerine koymayı gerektirmeyen soru yanıtları açısından 4 yaşından 6 yaşına kadar artış göstermiş olup yaşlar arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır. Eylem/tahmin sorusu ile yerine koymayı gerektiren soru yanıtları arasında anlamlı bir fark bulunmazken, yerine koymayı gerektirmeyen soru yanıtları arasında (?² (1, 108) = 4,676; p < .05) anlamlı bir fark bulunmuştur. Ayrıca, yerine koymayı gerektiren soru ile yerine koymayı gerektirmeyen soru yanıtları arasında, (?² (1, 108) = 53,568; p < .01) beklendiği şekilde anlamlı bir fark bulunmuştur. Bu araştırmanın esas konusu olan birinci aşama yanlış kanı hikâyesinin yanıtları ile ikili kimlik hikâyesi yerine koymayı gerektiren soru yanıtları arasında ise anlamlı bir fark bulunmamıştır.Anahtar kelimeler: Zihin Kuramı, Birinci aşama kanı atfı, İkili Kimlik, Eylem/Tahmin Sorusu, Yerine koymayı gerektiren soru, Yerine koymayı gerektirmeyen Soru.

The aim of this study was to examine the comparative analysis between the development of understanding ?first order belief attribution? and ?dual identity? in Theory of Mind. 108 children were included in the study, 54 girls and 54 boys in two kindergartens from the Europe and Anatolian side in İstanbul. The subjects were given the standard ?first order false belief attribution story? prepared by Baron-Cohen, Leslie and Frith; ?dual identity story? prepared by Apperly and Robinson.Chi square was used to analyse the data. There was no significant difference between the ages in terms of ?first order false belief attribution story? answers. There were increases in the answers of ?dual identity? question types from 4 to 6 years of ages but not significant in terms of action/prediction- substitution-sensitive substitution-insensitive questions. There was no significant difference between action/prediction and substitution-sensitive question types, but there was between action/prediction and substitution-insensitive quesiton types; (?² (1, 108) = 4,676; p < .05). There was strong significant difference between susbstitution-sensitive and substitution-insensitive question types, (?² (1, 108) = 53,568; p < .01).Key words: Theory of Mind, First-order belief attribution, Dual Identity, Action/Prediction Question, Substitution-sensitive question, Substitution-insensitive question.