İlköğretimde görevli öğretmenlerin sınıf yönetimi anlayışları ile iş doyumları arasındaki ilişki `İstanbul ili Anadolu Yakası örneği`

Abstract

Bu araştırma resmi ilköğretim okullarında görevli öğretmenlerin iş doyumu düzeyleri ve sınıf yönetim anlayışları arasındaki ilişkiyi saptamayı amaçlamaktadır.Ülkemizde öğrenciler arasındaki davranış bozukluklarının; çeteleşme boyutlarında liseden; ilköğretime kadar inmiş olması; sınıf yönetiminin önemini daha da artırmıştır.Toplumda her bireyin sorumluluklarını yerine getiren bireyler olarak yetişmesi, bu süreçte yer alan anne-baba, öğretmen ve çevresindeki diğer yetişkinlerin gösterecekleri demokratik tutum ve davranışlara bağlıdır. Bu nedenle, öğretmenlerin otokratik, demokratik ve ilgisiz sınıf yönetimi anlayışlarına ilişkin görüşleri ve bu görüşlerin kişisel özelliklerine göre farklılık gösterip göstermediğinin belirlenmesi hedeflenmiştir.Araştırma ile öğretmenlerin sınıf yönetim anlayışlarının ne kadarını iş doyumunun karşıladığı saptanmak istenmiş ve işin kendisi, yönetim, ücret, bireylerarası ilişkiler, başarı-saygınlık-tanınma ve veli/öğrenci ilgisizliği boyutlarında öğretmenlerin kişisel özelliklerine göre iş doyumları incelenmiştir.Araştırmada veri toplama araçları olarak?Sınıf Yönetimi Anlayışı Ölçeği? ve ?İş Doyumu Ölçeği? kullanılmıştır. Sınıf Yönetimi Anlayışı Ölçeği 38, İş Doyumu Ölçeği ise 42 maddeden oluşmaktadır.İstanbul Anadolu Yakası'nda 2008-2009 öğretim yılında resmi ilköğretim okullarında görev yapan 230 öğretmen örneklemi oluşturmuştur.Yapılan istatistiksel analizler sonunda şu bulgular elde edilmiştir:1. Öğretmenlerin genel iş doyumları ?kısmen? düzeyindedir. İş doyumu boyutlarındaki iş doyum düzeyleri;a.İşin kendisi boyutunda ?doyumlu?b.Yönetim boyutunda ?kısmen doyumlu?c.Ücret boyutunda?kısmen doyumlu?d.Bireylerarası ilişkiler boyutunda ?doyumlu?e.Başarı-saygınlık-tanınma boyutunda ?doyumlu?f.Veli-öğrenci ilgisizliği boyutunda ?kısmen doyumlu? bulunmuştur.2. Öğretmenlerin, yaşlarına, eğitimlerine ve mesleki kıdemlerine göre iş doyumu düzeylerinde anlamlı farklılıklar bulunmuştur.3. Cinsiyet ve branşlarına göre iş doyumları düzeylerinde anlamlı bir fark bulunamamıştır.4. Sınıf Yönetimi Anlayışları ile ilgili bulgularda ?otokratik sınıf yönetimi anlayışı? ?ara sıra?, ?ilgisiz sınıf yönetimi anlayışı? ?çok seyrek? düzeyinde bulunmuştur. ?Demokratik sınıf yönetimi anlayışı? bakımından ?her zaman? demokratik eğilim sergiledikleri görülmüş, fakat bazı maddelerde bu tutumun geliştirilmesi gerektiği anlaşılmıştır.5. Öğretmenlerin sınıf yönetimi anlayışları cinsiyete göre değişmemiş, yaşa göre demokratik sınıf yönetimi anlayışı boyutunda anlamlı farklılıklar ortaya çıkmıştır. Eğitime göre sınıf yönetimi anlayışlarında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Branş ve mesleki kıdeme göre de sınıf yönetimi anlayışlarına ilişkin görüşlerinin benzer olduğu görülmektedir.Araştırmada elde edilen bulgulara göre eğitim yöneticilerine ve araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Sınıf Yönetimi,Sınıf Yönetimi Anlayışı, Öğretmenlerin Sınıf Yönetim Anlayışları, İş Doyumu, İş Doyumu Boyutları, Öğretmenlerin İş Doyumları.

This study aims at determining the relationship between the job satisfaction levels of the teachers who are charged in the official primary schools and their class management approaches.The reduction of the behavioral disorders among the students in our country from the gang level to the high school and then to the primary school increased the importance of the class management more.The education of each individual in the community as the individuals who perform their own responsibilities is dependant on the democratic attitudes and behaviors to be exhibited by the mothers-fathers, teachers and the other adults in their surrounding taking part in this process. Because of this reason, it is targeted to determine the opinions of the teachers concerning the autocratic, democratic and disinterested class management approaches and whether such opinions vary according to their personal characteristics or not.By means of the study, it is intended to determine to what extent the class management approaches of the teachers meet the job satisfaction and the job satisfactions of the teachers are examined according to the personal characteristics of the teachers in the dimensions of success-respect-recognition and guardian/student disinterest.The ?Class Management Approach Scale? and ?Job Satisfaction Scale? are used as the data collection tools in the study. The Class Management Approach Scale is composed of 38 items and the Job Satisfaction Scale is composed of 42 items.The sampling is formed of 230 teachers who work in the official primary schools in the academic year of 2008-2009 in the Anatolian Side of Istanbul.As a result of the statistical analyses performed, the following findings are obtained:1. The general job satisfactions of the teachers are at the ?partial? level. The job satisfaction levels in the job satisfaction dimensions are found as follows:a. ?Satisfied? in the dimension of the job itselfb. ?Partial satisfied? in the management dimensionc. ?Partial satisfied? in the wage dimensiond. ?Satisfied? in the interpersonal relationships dimensione. ?Satisfied? in the success-respect-recognition dimensionf. ?Partial satisfied? in the guardian-student disinterest dimension2. Meaningful difference are found at the job satisfaction levels according to the ages, educations and professional ranks of the teachers.3. No meaningful difference could be found at the job satisfaction levels according to their sex and branches.4. It is found as ?autocratic class management approach?, ?sometimes? ?disinterested class management approach? ?very rare? level in the findings relating to their Class Management Approaches.It is seen that they exhibit ?always? the democratic tendency with regard to the ?democratic class management approach?, however it is understood that this attitude should be developed in some of the items.5. The class management approaches of the teachers did not vary according to the sex, and the meaningful differences appeared in the democratic class management approach dimension according to the age. No meaningful difference could be found in the class management approaches according to education. It is also seen that their approaches concerning the class management approaches are similar according to the branch and professional seniority.The suggestions are made to the education managers and researchers according to the findings which are obtained in the study.Keywords: Class Management; Class Management Approach; Class Management Approaches of the Teachers; Job Satisfaction; Job Satisfaction Dimensions; Job Satisfactions of the Teachers; Others.