Vakıf ve devlet üniversitelerinde görev yapan yabancı diller İngilizce bölümü öğretim elemanlarının iş doyumu ve kuruma bağlılıklarının incelenmesi

Abstract

Küreselleşme ile aradan kalkan sınırlar, uluslararası düzeyde bir rekabet ortamı oluşturduğu için, gelecek nesilleri yetiştiren, birer öğretim kurumu olan üniversitelerin de eğitim kalitelerini yükseltmeleri gerektiği gerçeğini gözler önüne sermiştir. Bu arada yabancı dilin ve öğretim elemanlarının önemi de ortaya çıkmıştır. Buna göre, üniversiteler kalitelerini yükseltmek ve ayakta kalabilmek için öğretim elemanlarının iş doyumunu ve örgütsel bağlılığını artırmayı sağlayıp sağlayamadığı merak konusu olmuştur.Bu araştırmanın amacını, devlet ve vakıf üniversitelerinde görev yapan Yabancı Diller Bölümü İngilizce öğretim elemanlarının iş doyumu ve örgütsel bağlılığını çeşitli değişkenlere (cinsiyet, yaş, medeni durum, kıdem, çalışma arkadaşları desteği, ilerleme olanakları, kararlara katılma ve kuruma) göre farklılık gösterip göstermediğini incelemek oluşturmaktadır.Araştırmada İstanbul il sınırları içerisindeki iki vakıf, iki devlet üniversitesinin Yabancı Diller İngilizce Bölümünde çalışan 144 öğretim elemanına ulaşılmış ve verilen Kişisel Bilgi Formu, Minessota İş Doyum Ölçeği ve Örgütsel Bağlılık Ölçeği ile veriler elde edilmiş ve istatistiksel analizler yapılmıştır.Araştırmanın bulgularına göre; devlet ve vakıf üniversitelerinde çalışan Yabancı Diller Bölümü İngilizce öğretim elemanlarının dışsal ve genel iş doyumu puanları cinsiyete göre incelendiğinde, sadece içsel doyum puanlarında anlamlı bir farklılaşma olduğu görülmüştür. Öğretim elemanlarının medeni durumlarına göre genel iş doyumu puanlarında anlamlı bir farklılık olduğu; bekâr öğretim elemanlarının genel iş doyumu puanlarının, evli olan öğretim elemanlarından daha yüksek olduğu görülmüştür. İngilizce öğretim elemanlarının iş doyumu puanları yaşlarına göre ise farklılık göstermediği bulunmuştur. Kıdeme göre bakıldığında; 1-5 yıllık mesleki kıdeme sahip İngilizce öğretim elemanlarının genel iş doyum puanlarının, daha uzun mesleki kıdeme sahip öğretim elemanlarından daha yüksek olduğu görülmüştür. Öğretim elemanlarının görev yaptığı üniversitenin devlet ya da vakıf üniversitesi oluşuna göre genel iş doyumu puanlarında da anlamlı bir farklılık bulunduğu; öğretim elemanlarının genel iş doyumu puanlarının, devlet üniversitelerinde çalışan öğretim elemanlarından daha yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Algılanan ilerleme imkânlarına göre; her üç ilerleme imkanı algısı grubunda (düşük, orta, yüksek) bulunan öğretim elemanlarının genel iş doyumunun anlamlı bir şekilde birbirinden farklı olduğu görülmüştür. Algılanan kendi kararlarını uygulayabilme düzeyine göre; yine her üç kendi kararlarını uygulayabilme algısı grubunda bulunan öğretim elemanlarının genel iş doyumu puanları anlamlı bir şekilde birbirinden farklı olduğu bulunmuştur. Çalışma arkadaşları desteği algısı yüksek olan öğretim elemanlarının genel iş doyumu puanlarının diğer iki grupta bulunan öğretim elemanlarından daha yüksek olduğu görülmüştür.Örgütsel bağlılık puanlarının ortalamalarına bakıldığında ise, kadın öğretim elemanlarının kurumlarına olan bağlılık puanlarının erkeklere göre daha yüksek olduğu görülmüştür. Öğretim elemanlarının medeni durumlarına göre ise, onların genel örgütsel bağlılık puanlarında da anlamlı farklılık olmadığı görülmüştür. Araştırmaya katılan öğretim elemanlarının yaşının, hem genel bağlılık düzeylerinde hem de alt boyutlarında anlamlı bir farklılaşma olmadığı anlaşılmıştır. Ortalama puanlara bakıldığında; 16 yıl ve üstü mesleki kıdeme sahip İngilizce öğretim elemanlarının normatif bağlılık puanlarının, daha kısa mesleki kıdeme sahip diğer üç gruptaki öğretim elemanlarından daha yüksek olduğu görülmüştür. Ortalama puanlar incelendiğinde; hem vakıf hem de devlet üniversitelerinde çalışan İngilizce öğretim elemanlarının kurumlarına bağlılık puanları birbirine son derece yakın olduğu görülmektedir. Algılanan ilerleme imkânlarına göre öğretim elemanlarının genel örgütsel bağlılık puanlarının da farklılaştırdığı bulunmuştur. Düşük ilerleme imkânı algısına sahip öğretim elemanların örgütsel bağlılık puanları, yüksek ilerleme imkânı algısına sahip öğretim elemanlarından daha düşük olduğu görülmektedir. Algılanan kendi kararlarını uygulayabilme serbestliğine göre, öğretim elemanlarının genel örgütsel bağlılık puanlarında farklılık bulunmuştur. Algılanan çalışma arkadaşları desteğine göre, öğretim elemanlarının genel örgütsel bağlılık puanlarının da farklılaştığı bulunmuştur.Araştırmanın sonucunda elde edilen bulgularda, devlet ve vakıf üniversitelerinde çalışan Yabancı Diller Bölümü İngilizce öğretim elemanlarının genel iş doyum düzeyi ile örgütsel bağlılık düzeyleri arasında da orta düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuş ve örgütsel bağlılığın iş doyumunun anlamlı bir yordayıcısı olduğu görülmüştür.Bulgular alan yazın, kültür ve araştırmanın koşulları dikkate alınarak yorumlanmıştır.

Since blurred boundaries and interconnectedness due to globalization have given way to an internationally competitive market, it has become essential that universities, as institutions shaping the future generations both academically and socially, should enhance their quality in terms of education they offer and life skills they help students gain. Meanwhile, foreign language learning and language instructors have never been appreciated as much as they were ever before. So to this end, it has always been an issue as to find out whether they are successful in increasing the level of their instructors? job satisfaction and organizational commitment so that they could increase their institutional quality and compete the others. This study has been conducted with the belief that the happiness of an employee working in an institution would surely increase the work efficiency and the organizational success.This study aims to explore if the job satisfaction and organizational commitment of language instructors working in Foreign Languages Departments of state and foundation universities change based on different variables (such as gender, age, marital status, seniority, support from the colleagues, professional development, contributing to the decision-making process, and institution).In this research, 144 language instructors working in the foreign languages departments of two state and two foundation universities in Istanbul have been sampled and the data were obtained through Personal Information Forms and Minnesota Satisfaction Questionnaire and Organizational Commitment Questionnaire. Statistical analyses have been made based on the data collected.According to the findings from the study, it has been observed that the external and general job satisfaction points of language instructors at state and foundation universities do not show a meaningful difference in terms gender, yet there is a meaningful differentiation in their points of internal satisfaction. As far as the marital status of language instructors is concerned, there is a meaningful difference in the overall job satisfaction; single language instructors have higher overall job satisfaction points than the married ones. It is also found out that the overall job satisfaction of language instructors in terms of age does not show any difference. Whereas, when seniority is at play, those who have 1-5 years of job experience have higher overall job satisfaction points than the ones with longer job experience. As for the workplaces of language instructors, whether they work in a state or foundation university, a significant difference does exist in their overall job satisfaction points and those working at foundation universities have higher job satisfaction level than those at state universities. According to the perceived professional development opportunities, job satisfaction of instructors in all the three professional development perception groups (low, medium, high) varies significantly from each other. As far as the perceived ability to perform self-made decisions is concerned, again instructors in all the three groups show different overall job satisfaction levels. Instructors with high perception of colleague support, on the other hand, have higher overall job satisfaction points than the instructors from two other groups.Looking at the average points of organizational commitment, female instructors seem to have higher commitment points compared to those of males. In terms of marital status of the instructors? commitment points, there has been no significant difference in their organizational commitment points. The age of the instructors participated in the study has shown no differentiation both in terms of their overall commitment levels and its sub-dimensions. When looked at average points, language instructors with 16+ years of experience have higher normative commitment points than those of less experience in other three groups. Again when the average points are analyzed, both the instructors working at state and foundation universities have almost similar organizational commitment points. According to the perceived professional development opportunities, it has been observed that the organizational commitment points of the instructors vary. Instructors with a low perception of professional development opportunities have lower organizational commitment points than those with a high perception of professional development opportunities. According to the freedom of perceived ability to implement their own decisions, there has been a difference in their organizational commitment points. It has also been found that instructors? overall organizational commitment points vary according to perceived colleague support.The findings of the research have shown that there has been a meaningful relation between the overall job satisfaction and organizational commitment levels of language instructors of Foreign Languages Departments at both state and foundation universities and it has been observed that organizational commitment is a determining precursor of job satisfaction.The data obtained have been analyzed by taking literature, culture and the terms of research into careful consideration.