Beden ve iktidar: Türkiye`de kadınların beden algılarının `video` yöntemiyle tartışılması

Abstract

Bu çalışma, video kamera ile kayıt altına alınan söyleşiler üzerinden Türkiye'de kadının; kadın olma durumunu ve kendi beden algısını tarihsel, sosyal ve kültürel bir bağlam içerisinde anlamaya çalışmaktadır. Çalışmanın kavramsal çerçevesini ?bedeni iktidarın bir nesnesi? olarak tanımlayan Michel Foucault'un ?Cinselliğin Tarihi? adlı kitabındaki ?iktidar-beden? ve ?iktidar-özne? kavramları oluşturmaktadır. Çalışmada, beden iktidarın kendini tanımlama ve yeniden üretme alanlarından birisi olarak ele alınırken kadınların bedenleri ve kadın olma durumlarına dair yorumları iktidar ve özne arasındaki karmaşık ilişkiyi tartışma imkânı sunmaktadır.Toplumsal cinsiyet çalışmaları kadın ve iktidar arasındaki ilişkiler genelde ataerkillik, geleneksellik, modernleşme, Cumhuriyet rejimi ve feminizm kavramları çerçevesinde tartışılır; medya ise kadın imgesi ve bedenin temsili üzerinden iktidarın sürekliliğinin sağlandığı veya yeni öznellik biçimlerinin üretildiği bir alandır. Çalışmada, video kamera kadının kendisine dışarıdan bakarak konuştuğu ve kendi temsilini yarattığı bir araç olarak kullanılır. Türkiye'nin kültürel ve sosyal ortamında bir özne olarak kadın olmanın zorluğu, beden ve kıyafet arasındaki ilişki, kadın erkek ilişkilerine bakış açısı ve cinsellik, aile içi dinamikler ve bedenin toplumsal ifade biçimleri ile bağlantılı olarak ele alınır. Çalışma, tarihsel süreç içerisinde iktidarın kadının toplumsal konumuna dair oluşturduğu ikilemlerin kadının kendi bedeni ile kurduğu ilişkide varlığını sürdürdüğünü savunur.Anahtar Kelimeler: Kadın Bedeni, Özne, Temsil, İktidar, Video Kamera, Medya

Drawing from the accounts of women as recorded with a video camera, this study addresses the self-perception of women about their bodies and being a woman within the historical, social and cultural context of Turkey. The theoretical framework of the study is defined by the main argument of ?the body as the object of the power? and the conceptual relationship between ?power and body? and ?power and subject? as presented in The History of Sexuality by Michel Foucault. While the study defines the body as a area for the redefinition and reproduction of power, the self-accounts of women about their bodies and experiences of being a woman reveal the complex relationship between power and subject.Gender studies extensively address the relationship between power and women within the concepts of patriarchy, tradition, modern, modernization projects of Turkish Republic, and feminism; media is genderally defined as an area for the reproduction of power and redefinition of subjectivity through the images of women. In study, video camera becomes a methodological tool for women to reflect on their experiences and create own representations. The accounts of women are discussed in relation to the difficulty of being women, the relationship between body and appearance, relationship between man and woman, family dynmics, and women?s presentation of their own bodies. The study argues that historically defined contradictory position of women in Turkey continue to reflect itself in the relationship of women build with their own bodies.Key Words: Female Body, Subject, Representation, Power, Video Camera, Media