Etkili okul ve aile ilişkisine dair öğretmen algıları: İstanbul ili Anadolu yakası örneği

Abstract

Okulun niteliklerinden birisi de onun etkili olma özelliğidir. İnsan ve toplum açısından yaşamsal öneme sahip olan örgütlerin başında okul gelmektedir. Okulların etkili olması adına okulun çevreye katkısı kadar, çevrenin de okula katkısı önemlidir. Okulun çevreyle ilişkisi söz konusu olduğunda ilk akla gelen unsur ise aileler olmaktadır. Bu açıklananlar doğrultusunda araştırmanın amacı, İstanbul ili Anadolu yakası'nda bulunun ilköğretim okullarının, daha etkili olmasında öğretmenlerin velilerden beklentileri doğrultusunda; velilerin okula katkılarını bu okullarda görevli öğretmenlerin algılarının ne olduğunu ve okul etkililiğinin katılımcılara ilişkin bazı değişkenlere göre farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemek oluşturmuştur. 2009 - 2010 eğitim öğretim yılında İstanbul Anadolu Yakası'ndaki resmi ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerle sınırlı olan bu çalışma genel tarama modeli çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama amacıyla Kişisel Bilgi Anketi, Etkili Okul ve Aile İlişkileri Öğretmen Algı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan kişisel bilgi anketi araştırmacı tarafından hazırlanmış sekiz sorudan oluşmaktadır. Bu formda cinsiyet, medeni durum, kadro durumu, branş, genel kıdem, okuldaki kıdem, veli toplantı sayısı, aile ziyareti ve sayısına yönelik sorular bulunmaktadır. Etkili Okul ve Aile İlişkileri Öğretmen Algı Ölçeği; YILMAZ'ın (2006) ?İlköğretim okullarında Etkilik Sağlanması için Öğretmenlerin Ailelerden Beklentileri? adlı araştırmasından alınmıştır, ölçeğin geçerlilik ve güvenirlilik analizleri YILMAZ tarafından yapılmıştır. Araştırmada anket ile toplanan bağımsız değişkenlere göre Etkili Okul ve Aile İlişkileri Öğretmen Algı Ölçeği Toplam ve alt boyut puanlarının farklılıklarını belirlemek üzere hipotez testleri yapılmıştır. Bağımsız değişkenlerin iki kategoriden oluştuğu durumlarda hipotez testi olarak ilişkisiz grup ?t? testi kullanılmıştır. Bağımsız değişkenin ikiden daha fazla kategoriye ayrıldığı durumlarda ölçek toplam ve alt boyut toplam puanlarının farklılıklarını belirlemek üzere tek yönlü varyans analizi(ANOVA) analizleri yapılmıştır. F testinde anlamlı bir farklılığın bulunması üzerine varyans analizini tamamlayıcı hesaplardan Scheffe ve Dunnet-C testi yapılmıştır. Yapılan araştırmanın sonucunda, öğretmen algısına göre etkili okul ve aile işbirliğine ilişkin tutumlar ortalama düzeydedir. Araştırmada öğretmenlerin cinsiyet değişkenine göre etkili okul ve aile ilişkilerine yönelik algı düzeyleri farklılaşmamaktadır. Buna karşın medeni durum değişkenine göre evliler lehine anlamlı farklılıklar elde edilmiştir. Öğretmenlerin genel kıdem ve okul kıdem düzeyleri farklılaştıkça etkili okul ve aile ilişkilerine yönelik algıları da farklılaşmaktadır. Sınıf öğretmenlerinin etkili okul ve aile ilişkilerine yönelik olumlu algıları, ilköğretim okullarında görev yapan diğer branş öğretmenlerinden anlamlı düzeyde daha yüksek düzeydedir. Sadece okul idaresi ile aile arasındaki ilişkilere yönelik öğretmen algıları, branş değişkenine göre farklılık göstermemiştir

One of the qualities of school is its effectiveness aspect. The school takes first place in terms of human and community organizations having vital importance. Beside the contribution of school to the environment, the contribution of environment to the school is important. When it comes to the relationship between the school and environment, the family is the first element that comes to mind. The purpose of this research as described above is to determine the contributions of the parents, ,perception of the teachers working in these schools and if the school effectiveness differs according to some variables related to the participants through the expectations of teachers from the parents for the effectives of the primary schools on the Asian Side of Istanbul.This research is made by using the general scanning model over the limited group of teachers who work in offical primary school in Asian Side of Istanbul at 2009 ? 2010 education term. In order to collect data, Survey of Personal Information , Effective School and Parent Relations Teacher Perception Scale were used. Survey of Personal information used in the study is consists of eight questions prepared by the researcher, . In this form, there are questions related to gender, marital status, status of staff, branch, general experience, school experience, the number of parent meetings and family visits. Teacher Perception Scale for Effective School and Family Relations was taken from the survey of YILMAZ (2006) named `Expectations of Teachers from Parents to achieve the effectiveness in primary schools.?The scale reliability and validity analysis was conducted by YILMAZ. According to the independent variables collected by the survey , hypothesis tests are carried out to determine the score differences in total and subscale of , Effective School and Parent Relations Teacher Perception Scale. When the independent variables are consist of two categories, unrelated group ?t? test was done. When the independent variables are divided into more than two categories , one-way analysis of variance (ANOVA) were analyzed in order to determine the score differences of the total and the subscale sum. Since there is a significant difference in F test, one of the complementary accounts for analysis of variance, scheffe ve Dunnet-C tests were applied. F test, there is no significant difference on the analysis of variance and Dunnet-C test was Scheffe complementary accounts. As a result of the investigation, the attitudes toward the cooperation of effective school and family according to teachers' perceptions are the average level. Teachers? perceptions related to the effective school and family relations do not differ according tho the differences of gender. However, significant differences were obtained in favor of married couples according to marital status variable . Teachers? perceptions for effective school and family relations differ as their general and school experiences differ. Classroom teachers' positive perceptions of effective school and family relations are significantly higher than the other branch level. Only teachers' perceptions of the relationship between the family and the school administration, did not differ in terms of the branch.