Otizm tanısı almış çocuk ve ergenlerin annelerinde aleksitimi düzeyinin yordanması

Abstract

Bu araştırmanın amacı; otizm tanılı çocuk ve ergenlerin annelerinde aleksitimi düzeyinin yordanmasıdır. Bu genel amaç çerçevesinde; annelerin ailedeki koruyucu etkenleri algılama düzeyini belirlemek için Ailedeki Koruyucu Etkenler Ölçeği, tükenmişlik düzeylerini belirlemek için Maslach Tükenmişlik Ölçeği, aleksitimi düzeylerini belirlemek için ise Toronto Aleksitimi Ölçeği kullanılmıştır. Çalışma kapsamına otizm tanılı çocuğu olan 207 anne ve karşılaştırma grubu olarak sağlıklı gelişim gösteren çocuğu olan 207 anne alınmıştır. Veri analizi için Bağımsız Grup t Testi, Tek Yönlü Anova, Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı ve Hiyerarşik Regresyon Analizi kullanılmıştır. Araştırmanın bulguları temel değişkenler arasında (ailedeki koruyucu etkenler ile duygusal tükenmişlik, ailedeki koruyucu etkenler ile kişisel başarı hissi, ailedeki koruyucu etkenler ile aleksitimi, duygusal tükenmişlik ile aleksitimi, kişisel başarı hissi ile aleksitimi) ilişki olduğunu göstermiştir. Ailedeki koruyucu etkenler, duygusal tükenmişlik, kişisel başarı hissi ve otizmli çocuğun özel eğitime başlama yaşı değişkenlerinin aleksitimiyi yordayan etkenler olduğu belirlenmiştir. Regresyon analizi sonucunda bu değişkenlerin aleksitimi puanlarının %80'ini yordadığı gözlenmiştir. Araştırma bulguları literatür eşliğinde tartışılmış ve çeşitli öneriler sunulmuştur.Anahtar Sözcükler: otizm, ailedeki koruyucu etkenler, tükenmişlik, aleksitimi

The purpose of this study was to investigate the predictors of alexithymia level in mothers who has a child with autistic spectrum disorder. Within the framework of this overall purpose of the study; Inventory of Family Protective Factors were carried out to evaluate the protective factors of the family, Maslach Burnout Scale were applied to evaluate the burnout level and Toronto Alexithymia Scale were applied to evaluate the alexityhmia level of mothers. Within this scope, 207 mothers who have child with ASD and 207 mothers who has healty child were examined. The t Test; Independent Sample t Test, One Way Anova, Pearson?s Product Moment Correlation and Hierarchical Regression Technique were used for data analysis. The results of the research showed that there is a significant relations between the main variables (family protective factors, emotional exhaustion, personal accomplishment, alexithymia). The significant predictors of alexithymia total score are family protective factors, emotional exhaustion, personal accomplishment and the education starting age variables. After the regression analysis, it was observed that these variables predicted the %80 of the alexithymia scores. The consistency of the findings revealed through the research with the literature and several suggestions have been presented.Key Words: autism, family protective factors, burnout, alexithymia