Çocuklarda depresyon belirtilerinin yordanmasında yaşanmış olumsuz olaylar, algılanan anne-baba tutumu, öğrenilmiş çaresizlik ve umutsuzluğun rolü

Abstract

Bu araştırmanın amacı, 9-12 yaş arası çocuklardaki depresyon belirtilerinin yordanmasında yaşanmış olumsuz olaylar, algılanan anne-baba tutumu, öğrenilmiş çaresizlik ve umutsuzluğun rolünün incelenmesidir. Araştırma kapsamında, çocuklarda depresyon belirtilerini yordayan değişkenler önceki kuramlar ve araştırmalara dayanılarak seçilmiş olup seçilen değişkenlerin birbiriyle aralarındaki ilişkisel durumları incelenmiş bulunmaktadır. Araştırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda ise, yordayıcı değişkenler depresyon belirtilerinin görülmesinde anlamlı rol oynadıklarına ilişkin bir model içerisinde sunularak açıklanmıştır. Bu model, çocuklarda depresyon belirtilerinin yordayıcıları olarak demografik özellikler, yaşanmış olumsuz olayların sıklığı, algılanan anne-baba tutumu (Kabul-İlgi Boyutu, Psikolojik Özerklik Boyutu, Kontrol-Denetleme Boyutu), öğrenilmiş çaresizlik (İçsel-Dışsal Nedensel Yükleme, Değişmez-Değişebilir Nedensel Yükleme, Özel-Genel Nedensel Yükleme) ve umutsuzluğu içermektedir. Araştırmanın örneklemi 9-12 yaş arası 299 kız, 300 erkek olmak üzere toplam 599 çocuktan oluşmaktadır. Veriler öz-bildirim ölçekleri aracıyla toplanmış bulunmaktadır.Depresyon belirtileri puanlarının bağımlı değişken olarak ele alındığı analiz hiyerarşik regresyon yöntemiyle yapılmıştır. Bu yöntemle modelde yer alan yordayıcı değişkenlerin depresyon belirtileri üzerindeki rolü incelenerek varyansa katkısına bakılmıştır. Elde edilen bulguların çocuklarla ve ailelerle çalışan psikologlar açısından önemli doğurguları olduğuna inanılmaktadır.

The purpose of this study is to examine the role of negative life events, perceived parents attitudes, learned helplessness, and hopelessness in predicting symptoms of depression in children with 9-12-year olds children. Correlations among variables chosen based on previous researches and theories were examined in the extent of research. It was investigated using regression model whether or not predictive variables have play significant role in symptoms with depression. The regression model included demographic characteristics, frequency of negative life events, perceived parents attitudes (acceptance-care dimension, psychological autonomy dimension, control-supervision dimension), learned helplessness (internal-external, changeable-unchangeable, general-spesific causal attribution), and hopelessness. The sample of study consisted of 599 children with 9-12-year olds children. Of the participants, 299 were female and 300 were male. Data were gathered using self-report scales. Findings were obtained via hieararchical regression analysis in which symptoms of depression was the dependent variable. It was investigated that the role of predictive variables in symptoms of depression and the proportion of variance explained in symptoms of depression by predictive variables. This findings has implications for psychologists working with children and families.