Resmi ve özel ilköğretim okulu öğretmenlerinin çatışma yönetimi stratejilerinin incelenmesi: İstanbul ili Anadolu yakası örneği

Abstract

Bu araştırmanın amacı özel ve resmi ilköğretim okulu öğretmenlerinin çatışma yaşadıkları durumları ve kullandıkları çatışma yönetim stratejilerini belirlemektir. Özel ve resmi ilköğretim okulu öğretmenlerinin yaşadıkları çatışmalar kişisel değişkenler dikkate alınarak; `2011-2012 eğitim öğretim yılında resmi ve özel ilköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin yaşadıkları çatışmalar ve çatışma yönetimi stratejileri nelerdir?` sorusuna yanıt aranmıştır. Yapılan araştırma tarama modelinde betimsel bir çalışmadır.Araştırmanın evrenini 2011-2012 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Anadolu Yakası'nda görev alan özel ve resmi ilköğretim okulu öğretmenleri oluşturmuştur. Bu kapsamda 2011¬2012 eğitim öğretim yılında Üsküdar ilçesinde resmi 3 ,özel 2 ; Kadıköy İlçesi'nde resmi 3, özel 3, Maltepe ilçesi'nde resmi 3, özel 1 olmak üzere, 15 ilköğretim okulunda görev yapan ve basit tesadüfi örnekleme yoluyla seçilen 367 öğretmenle çalışılmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak `Kişisel Bilgi Formu`, `Çatışma Durumlarına İlişkin Anket` ve `Çatışma Yönetimi Stratejileri Ölçeği` kullanılmıştır.Yapılan istatistiksel analizler sonucunda şu bulgular elde edilmiştir: Öğretmenlerin okulda çatışma yaşadıkları kişilerin çoğunluğunu sürekli iletişim ve etkileşim halinde bulundukları veli, öğretmenler olduğu ve öğretmenlerin okulda yaşadıkları çatışmaların konusunun olumsuz bireysel tutumlar ve saygısızlık olduğu görülmektedir. Özel okullarda görev yapan öğretmenlerin kaçınma, hükmetme stratejilerinin daha fazla kullandıkları anlaşılmaktadır. Öğretmenlerin cinsiyetlerine göre çatışma yönetimi stratejilerine yaklaşımlarında farklılıklar gözlenmiş, erkek öğretmenlerin kaçınma, uyma ve uzlaşma stratejilerini daha çok kullandığı görülmektedir. Öğretmenlerin kıdemlerine bağlı olarak 21 ve üstü yıldır görev yapan öğretmenlerin bütünleştirme, hükmetme, uyma ve uzlaşma stratejilerini, 1-10 yıllık öğretmenlerin kaçınma stratejisin daha çok kullandıkları görülmüştür. Öğretmenlerin çatışma yönetimi stratejilerine ilişkin görüşlerinin branşa göre farklılığı incelendiğinde sınıf öğretmenlerinin diğer branşlara göre kaçınma, uzlaşma ve uyma stratejilerini daha az kullandıkları, sözel branşlardaki öğretmenlerin hükmetme stratejisini daha çok kullandıkları görülmüştür. Öğretmenlerin, yaşlarına bağlı olarak çatışma yönetimi stratejilerinden 30 ve daha küçük yaştaki öğretmenlerin bütünleştirme, kaçınma ve uzlaşma stratejilerini daha az kullandıkları, öğretmenlerin, mezuniyet durumlarına bağlı olarak çatışma yönetimi stratejilerinden bütünleştirme, kaçınma, uzlaşma, hükmetme ve uyma stratejilerini bir lisansüstü programından mezun öğretmenlerin daha az kullandıkları görülmüştür. Öğretmenlerin çatışma yönetimi konusunda bir kurs alma (almama) durumlarına bağlı olarak kurs alan öğretmenlerin bütünleştirme, kaçınma, uzlaşma, hükmetme ve uyma stratejilerini kullandıkları görülmüştür. Öğretmenlerin okulda görev yaptıkları kademeye bağlı olarak ikinci kademede görev yapan öğretmenlerin bütünleştirme, kaçınma, uzlaşma, hükmetme ve uyma stratejilerini kullandıkları görülmüştür. Öğretmenlerin görev yaptıkları okuldaki öğretmen sayısına bağlı olarak daha az sayıda öğretmenin olduğu okulda görev yapan öğretmenlerin kaçınma, uzlaşma ve uyma stratejilerini kullandıkları, 31 ve üstü sayıda öğretmenin olduğu okulda görev yapan öğretmenlerin hükmetme stratejisini daha çok kullandıkları , öğretmenlerin, çalıştıkları okuldaki görev sürelerine bağlı olarak 9 yıldır ve üstü süredir görev yapan öğretmenlerin uzlaşma, bütünleştirme stratejisini daha çok kullandıkları, 1-4 yıldır aynı okulda görev yapan öğretmenlerin hükmetme stratejisini daha az kullandıkları görülmüştür. Araştırmada elde edilen bulgulara göre araştırmacılara önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: İlköğretim Okulu Öğretmenleri, Çatışma Yönetimi Stratejileri, Çatışma Yönetimi

The objective of this research is to determine conflicts which are experienced by the private and formal elementary school teachers and conflict management strategies of these teachers. Considering the conflicts that are experinced by the private and formal elementary school teachers, the answers of `What kind of conflicts and conflict management strategies are experienced by the private and formal elementary school teachers through 2011-2012 school year?` are sought. This descriptive research is an example of screening model.Population of this research is constituted by the private and formal elementary school teachers who teach in the Anatolian Side of İstanbul throughout the 2011-2012 School Year. Considered 367 teacher who are assigned at 15 various elementary schools (3 formal 2 private schools inÜsküdar; 3 formal 3 private schools in Kadıköy; 3 formal 1 private schools in Maltepe), are determined by the simple random sampling.`Personel information form`, `Questionnaire related to conflict situation` and `Conflict management strategy scale` , are used as the data collection tools in this research.The results of the statistical analysis are below: Mostly teachers are in conflict with the other teachers and the It shows that the subjects of the conflicts teachers come up against at schools, are disrespectfulness and negative individualized attitudes. It shows that abstention and domination strategies are mostly applied by private school teachers. Conflict management strategies of teachers variate according to their gender and abstention, accomodation and nagotiation strategies are preffered by male teachers more than the female ones. The type of the applied strategies according to the teachers' seniority years. Teachers who have been giving service 21 years and more preffer accomodation, domination, negotiation and integration strategies while teachers who have been giving service between 1-10 years preffer abstention strategies. When teachers' conceptions related to conflict management strategies are analysed in regard to their branch, it seems that classroom teachers less often apply abstention, negotiation, accomodation strategies while linguistic branch teachers mainly apply domination strategies. According to teachers' conflict management strategies related to ages teachers who are 30 years old or younger, apply integration,abstention and negotiation strategies less. According to teachers' conflict management strategies related to their graduation; teachers who have a master degree, less often apply integration, abstention, negotiation, domination and accomodation strategies. It indicates that teachers who take a course on the subject of conflict management strategies, apply integration, abstention, negotiation, domination and accomodation strategies. According to the teachers' ranks at the school; secondary satage teachers apply integration, abstention, negotiation, domination and accomodation strategies. According to the number of teachers in the school; abstention, negotiation and accomodition strategies are applied by the teachers in the schools which have less number of teachers while domination strategy is applied by thr teachers if 31 and more teachers are present in the school. According to the incumbency of the teachers in their current schools; teachers who has been working for 9 years or more in the same school, mostly applied negotiation and integration strategies while domination strategies are less often applied by the teachers whose work experiences are between 1-4 years. Some suggestions are maden to the researchers in consideration of the results obtained.Key Words: Elementary School Teachers, Conflict Management Strategy, Conflict Management