Akran zorbalığına karışan ve karışmayan ilköğretim öğrencilerinin utanç ve suçluluk duygularının ve adil dünya inançlarının incelenmesi

Abstract

Akran zorbalığı okullarda öğrencileri olumsuz yönde etkileyen ve hem dünyada hem de Türkiye'de farklı yönleri ile bir çok araştırmada ele alınan bir konudur. Bu araştırmanın amacı akran zorbalığına zorba, mağdur, zorba/mağdur olarak karışan ve akran zorbalığına karışmayan 5 ve 8. sınıf öğrencilerinin suçluluk ve utanç duyguları ve kişisel ve genel adil dünya inançlarını incelemektir. Toplamda 311 öğrenci ile yürütülen çalışmada akran zorbalığına karışma şeklini belirlemek için Olweus Yeniden Düzenlenmiş Zorba/Mağdur Anketi, suçluluk ve utanç duygularını belirlemek için Öz Bilinç Duyguları Testi (Çocuklar İçin ve Ergenler İçin) ve kişisel ve genel adil dünya inancıni ölçmek için ise Kişisel ve Genel Adil Dünya İnancı Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın sonucuna göre zorbalığa karışmayan grupla karşılaştırıldığında mağdur olan öğrencilerin utanç duygularının fazla olduğu; zorba/mağdur öğrencilerin suçluluk puanlarının ve kişisel ve genel adil dünya inancı puanlarının daha az olduğu bulunmuştur. Önceki araştırmalarla bu araştırmanın bulguları tartışılmıştır. Araştırmanın sınırlılıkları belirtilmiş ve gelecek araştırmalar için önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Sözcükler: Akran Zorbalığı, Suçluluk ve Utanç Duygusu, Kişisel ve Genel Adil Dünya İnancı

Bullying affects students in a negative way in schools and which is studied in different aspects worldwide and in Turkey. The aim of this study is to analyse personal and general just world beliefs and guilt and shame feelings of fifth and eight grade primary school students who are involved in bullying by being a bully, victim or bully/victim and those who are not involved in bullying. In this study which was conducted with 311 participants, to determine the type of involvement in bullying Revised Olweus Bully/Victim Questionnaire, to determine guilt and shame feelings TOSCA-C and TOSCA-A and to determine personal and general just world beliefs, the Personal and General Just World Belief Scale was used. Rsults indicated that compared with the group not involved in bullying, victims?s shame scores were higher. Bully/victims? guilt scores and personal and general just world belief scores were less than in the group not involved in bullying. Findings were discussed in the light of prior studies. Limitations and suggestions for future studies were also explained.Keywords: Bullying, Shame and Guilt, Personal and General Just World Belief