Geç ergenlerin yaklaşmacı/kaçınmacı benlik düzenleme odakları ile ebeveynlerine bağlanma ve onlardan ayrışma bireyleşme düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Geç ergenlerin yaklaşmacı/kaçınmacı benlik düzenleme odakları ile ebeveynlerine bağlanmaları ve onlardan ayrışma bireyleşme düzeyleri arasındaki ilişkiyi incelemek için planlanan araştırmaya Marmara Üniversitesi?nden 242 ve Maltepe Üniversitesi?nden 196 olmak üzere toplam 501 öğrencinin katılımı sağlanmıştır.Bu öğrencilerin 240 tanesi 1. sınıfa ve 198?i 4. sınıfa devam etmekte olup, 241?i kız ve 197?si ise erkektir. Geç ergenlerin yaklaşmacı benlik düzenleme odağının ebeveyne güvenli bağlanma ile pozitif yönde, kaçınmacı benlik düzenleme odağının ise negatif yönde ilişkili olacağı ve yine geç ergenlerin ebeveynlerine güvenli bağlanma ile onlardan ayrışma bireyleşme düzeyleri arasındaki ilişkinin negatif yönde olacağı varsayımlarını doğrulamak, geç ergenlerin yaklaşmacı/kaçınmacı benlik düzenleme odakları ile ayrışma bireyleşme düzeyleri arasında bir ilişkinin olup olmadığını tespit etmek ve varsa ilişkinin yönünü belirlemek, araştırmanın ana değişkenlerinin cinsiyete ve ayrıca ayrışma bireyleşme düzeylerinin ise sınıf düzeyine göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya çıkarmak araştırmanın amaçlarındandır. Veri toplama araçları olarak Sosyo-Demografik Bilgi Formu, Yaklaşmacı/Kaçınmacı Benlik Düzenleme Odağı Ölçeği, Ebeveyne ve Akrana Bağlanma Envanteri, Ayrışma Bireyleşme Ergen Testi kullanılmıştır.Araştırmanın sonucunda yaklaşmacı benlik düzenleme odağı ile ebeveyne güvenli bağlanma arasındaki ilişkinin beklendiği gibi pozitif yönde ve anlamlı olduğu görülmüştür. Kaçınmacı benlik düzenleme odağı da ebeveyne güvenli bağlanma ile negatif yönde ve anlamlı düzeyde ilişkilidir. Yine beklendiği gibi ebeveyne güvenli bağlanma ile ayrışma bireyleşme düzeyleri arasında negatif yönde bir ilişki olup,ebeveyne güvenli bağlanma ile sadece kısıtlanma kaygısı ve reddedilme beklentisi arasındaki ilişki anlamdır. Ayrıca kaçınmacı benlik düzenleme odağının ayrışma bireyleşme düzeylerinin tümü ileilişkisi pozitif yönde ve anlamlı iken, yaklaşmacı benlik düzenleme odağı sadece ayrışma kaygısı ile pozitif yönde ve anlamlıdır. Oysa regresyon analizi sonuçları ergenlerinkaçınmacı benlik düzenleme odağının sadece ayrışma kaygısı ve reddedilme beklentisini pozitif yönde ve anlamlı düzeyde yordadığını göstermiştir. Araştırmanın temel değişkenlerinden olan yaklaşmacı benlik düzenleme odağı, ayrışma kaygısı ve reddedilme beklentisi cinsiyete göre farklılık gösterirken, kısıtlanma kaygısı ve ayrışma kaygısı da sınıf düzeyine göre farklılık göstermiştir. Yaklaşmacı benlik düzenleme odağının ebeveyne güvenli bağlanmayı arttırdığı, kaçınmacı benlik düzenleme odağının ise azalttığı, kaçınmacı benlik düzenleme odağının bireyleşme sürecinde yaşanan sıkıntıları(ayrışma kaygısıve reddedilme beklentisi) arttırdığı, ebeveyne güvenli bağlanmanın ise bu sıkıntıları (kısıtlanma kaygısı ve reddedilme beklentisi) azalttığı kanısına varılmıştır. Sonuçlar kültürel bağlamda yorumlanmıştır.

To examine late adolescents promotion/prevention focusses with attachment to parents and levels of seperation-individuation from them, the research has been fillfulled from total 501 university students who attend to first (240) and fourth(198) class of Marmara(242) and Maltepe(196), who are 241 girls and 197 boys. To confirm hypothesises that late adolescents promotion self-regulatory focus will be related positively to their security attachment to parents, prevention regulatory focus will be related negatively to their security attachment to parents and there will be negative relationship between security attachment their parents and levels of seperation-individuation from parents, to determine that if there is relationship between late adolscents of promotion/prevention self regulatory focuses and levels of saperation-individuations, if there is, to determine aspect of this relationship, to find out that if the basic variables of search change according to gender and if levels of seperation-individuation change occording to levels of class are purpose of the search. As a datacollecting materials,Socio-demographic Form, Scale of Promotion/Prevention Self-Regulatory Focuses, Inventory of Attachment to Parent and Peer and Adolescent Test of Seperation-Individuation has been used.As expected, there has been found positive and significant relationship between promotion self-regulatory focus and securtiy attachment to parent. Prevention self-regulatory focus is related negatively and also significantly to attachment to parent. Again as expected,there has been found negative relationship between security attachment to parent and seperation-individuation levels, but just engulfment anxiety and rejection expectancy are significant. While prevention self-regulatory focus is related positively and significantly to all of seperation-individuation levels, promotion self- regulatory focus is just positively and significantly seperation anxiety. Wheras regression analiysis has showed that prevention self-regulatory focus had predicted just adolescents seperation anxiety and rejection expectancy. While just promotion self-regulatory focus, engulfment and seperation anxiety from basic variables of research have showed difference according to gender, engulfment and seperation anxiety have showed difference according to class levels too. These foundings have been compared to foundings of other research and have been interpretted direction of the theoretic acknowledgements. İt has been thought that promotion self-regulatory focus raises security attachment to parent, but prevention self-regulatory focus decreases security attcahment to parent, prevention focus raises distreses, like seperation anxiety and rejection expectancy, in the individuation process, security attachment to parent decreases distreses, like engulfment anxiety and rejection expectancy, in the individuation process. Conclusions are interpretted in cultural context.Key Words: Promotion self-regulatory focus, prevention self-regulatory focus, security attachment to parent, seperation-individuation.