E-devlet yeniliklerinin benimsenme ve yayınımını etkileyen faktörler: Türk e-devlet bağlamından bazı kanıtlar

Abstract

Kamu hizmetlerinde verimlilik ve demokratik sosyal devlet ilkeleri açısından, e-devlet yenilikçiliğinin nihai başarısı vatandaşların e-hizmetlerden eşitlikçi yaygınlıkta faydalanmalarına bağlıdır. Böyle bir yaygınlığın sağlanması için gerekli strateji, planlama ve uygulamada, e-hizmetleri kullanımın benimsenme ve yayınım süreçlerinin dinamiklerine çok boyutlu nüfuz edilmesi kritik önemdedir. Çok aşamalı bir araştırma programının ilk fazı olan bu çalışmada, e-hizmetlerin benimsenme ve yayınım süreçlerinin bürokratik, toplumsal ve bireysel boyutlarına nüfuz edecek somut saha bulgularına ulaşılması amaçlanmıştır.Araştırmada, İletişim, Kültür, Erk (İktidar), Yetkinlik, Altyapı, Politika ve Kalite faktörleriyle ilişkilendirilmiş olarak, Türkiye Cumhuriyeti merkezi ve yerel bürokrasisinin 3 hiyerarşik kademesindeki idareci ve memurlardan, nicel ve nitel yöntemlerle veri toplanmıştır. Çalışmanın bir yanında T.C. Adalet Bakanlığı?nın 4060 SMS Bilgi Sistemi ve T.C. Maliye Bakanlığı?nın Önceden Hazırlanmış Kira Beyannamesi Sistemi yenilikleri vaka olarak incelenirken, diğer yanında ise veri kaynaklarının Türk e-devlet bağlamına dair genel kapsamlı görüş ve tecrübeleri kaydedilmiştir. Özel ve genel bağlamlı veriler, ayrı başlıklar altında analiz edilmiştir.Araştırma sonucunda;1-Ele alınan 2 vakanın geliştirme ve yaygınlaştırma süreçlerinde uygulanmış çok sayıda iyi pratik tespit edilmiş ve bilimsel kayda geçirilmiştir. Bu kayıtların, dünyada ve Türkiye?de kamu kurumlarının benzer ve daha ileri pratikleri için faydalı örnekler oluşturabileceği düşünülmektedir.2-Araştırmanın genel bağlamlı bölümünde, Türk e-devlet bağlamında, büyük oranda vatandaşın genel anlamda e-hizmetler hakkında ilgisiz veya bilgisiz oldukları, veya kullanım için gerekli yetkinlik ve imkanlardan mahrum bulundukları görülmüştür. Bu vatandaşlar e-hizmetleri kullanmamakta ve e-devlet yeniliklerinin faydalarından mahrum kalmaktadır.3-E-devlet yeniliklerinin vatandaşlarca benimsenmesini ve yayınımını olumlu ve olumsuz etkileyen nedenlere ve bunların işleyiş mekanizmalarına dair, 7 ana faktörle ilişkili 18 ana sonuca ve farklı araştırma ve analizlerin anlamlı bulgularına dayanak olabilecek 800 maddeden fazla saha bilgisine ulaşılmıştır.4-İncelenen 2 vakadaki örnek iyi pratikler, bürokrasi içinden toplanmış görüşler ve literatür içeriklerine dayanarak, e-hizmetlerin daha yaygın kullanılmasını sağlamaya yönelik 22 temel öneri oluşturulmuştur. Bu önerilerin, vatandaşlara, kamu kurumlarına, sivil toplum örgütlerine, özel sektöre ve akademiye bakan yönleriyle, e-hizmetlerin daha yaygın kullanılmasına, nispeten çok düşük maliyetlerle, kritik düzeyde fayda sağlayabileceği düşünülmektedir.Anahtar Sözcükler: E-Devlet, Yenilik, Benimseme, Difüzyon, Yaygınlaştırma

As far as the efficiency and democratic social state principles are concerned in public services, the ultimate success of e-government innovations relies on utilization of e-services by citizens with egalitarian vastness. On the way to achieve such dissemination, multidimensional comprehension of dynamics of adoption and diffusion of e-government usage is vitally important for effective strategy, planning and execution. This study, as the first stage of a multi-phase research program, has aimed to reach concrete field findings to penetrate the bureaucratic, social and individual dimensions of dynamics of e-government adoption and diffusion.Related with the Communication, Culture, Power, Skills, Infrastructure, Politics and Quality factors, qualitative and quantitative data are collected from public officials at 3 hierarchical levels of the central and local bureaucracy of Turkish Republic. At one side of the research, 2 specific innovations are examined as cases: ?4060 SMS Information System? of TR Ministry of Justice and ?Prepared-In-Advance Rental Income Statement System? of TR Ministry of Finance. At the other side, overall opinions and experiences of state officials within Turkish e-government context are recorded. Case-specific and general-context data are separately classified and jointly analyzed.At the end of the study:1-Quite a number of good practices applied in the development and dissemination processes of the 2 cases have been found and elaborated into scientific records. These records may act as useful examples for similar and more advanced practices of public institutions in TR and in the world.2-It is concluded that a large proportion of citizens are disinterested in or uninformed about e-services, or lack critical skills and assets to use them. These citizens do not use e-services and are deprived of the benefits of e-government innovations.3-Related to the reasons positively or negatively effecting adoption and diffusion of e-government innovations, 18 major conclusions are reached around 7 main factors. More than 800 items of finding which may be evidence for conclusions of different studies and analysis are recorded.4-Based on ideas collected from bureaucracy, good practices in the 2 specific cases and records found in the literature, 22 fundamental suggestions are presented to help improve more egalitarian dissemination of e-government utilization. With their respective aspects to citizens, public institutions, private sector and academy, these suggestions may be critically useful at relatively very low costs.Keywords: E-Government, Innovation, Adoption, Diffusion, Dissemination