Psikolojik danışmanlık ve eğitim merkezlerine başvuran çocuklar ve annelerinin çocukluk dönemi istismar yaşantıları, depresyon düzeyleri, kendini açma davranışları ve annelerin ebeveynlik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir çalışma

Abstract

Bu çalışmada annelerin çocukluk dönemi istismar yaşantıları ve çocuklarının yaşadığı istismar arasında ilişki olup olmadığını incelemek amaçlanmaktadır. Buna ek olarak, anne ve çocuk için istismar yaşantısı ve depresif belirtiler açısından hangi faktörlerin rol oynadığı incelenmiştir. Bu bağlamda annenin istismar yaşantısı, depresyon düzeyi, sosyo-demografik özellikler ve kendini açma arasında anlamlı ilişkiler olup olmadığı araştırılmıştır. Benzer şekilde, çocuğun istismar yaşantısı ve depresyon düzeyinde, annenin istismar yaşantısı, demografik özellikler, kendini açma ve anne-baba tutumlarının arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini İstanbul'un Avrupa ve Anadolu yakası olmak üzere, çeşitli semtlerinde oturan ve psikolojik destek alan 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıf öğrencileri (101) ve anneleri (101) oluşturmuştur. Araştırma kapsamında elde edilen veriler Sosyal Bilimler İstatistik Paket Programı (SPSS) 18.0 ile çözümlenmiştir. Araştırmada veri toplama araçları olarak Onam Formu, Sosyo-demografik form, Anneler için; Çocukluk Çağı Örselenme Yaşantıları Ölçeği, Anababalık Stilleri Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği, Çocuklar için; Depresyon Envanteri, İstismarı Tanımlama Anketi Tarama Formu ve Çocuklar ve Anneler için Kendini Açma Sorularını içeren anket kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre annelerin çocukluk dönemi istismar yaşantıları ve depresyon düzeylerinin sosyo-demografik değişkenler açısından karşılaştırılmasında; annelerin çalışıp çalışmama durumu ve eğitim seviyelerine göre anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Ailenin gelir seviyesi değişkeni açısından annelerin çocukluk dönemi duygusal istismar, ihmal ve fiziksel istismar yaşantıları değişmektedir. Annelerin, kendilerini çok üzen bir olay karşısında kendilerine yakın gördükleri kişilerle konuşmak isteyip istememeleri değişkeni açısından istismar yaşantıları farklılaşmamakta fakat depresyon düzeyi farklılaşmaktadır. Çocukların istismar yaşantıları ve depresyon düzeylerinin sosyo-demografik değişkenler açısından karşılaştırılmasında; annelerin çalışma durumu, eğitim seviyeleri ve ailede psikolojik problemi olan birinin varlığı açısından anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Ailenin gelir seviyesi değişkenine göre çocukların istismar yaşantıları farklılaşmazken depresyon düzeyleri istatistiksel açıdan anlamlı olarak farklılaşmaktadır. Annelerin yaşı değişkeni açısından çocukların ihmal yaşantıları farklılaşmakta ve annelerin yaşı arttıkça ihmal yaşantıları da artmaktadır. Korelasyon analizi sonuçlarına göre annelerin çocukluk dönemi fiziksel ve cinsel istismar yaşantıları ve çocukların istismar yaşantıları arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Ancak, annelerin çocukluk dönemi duygusal istismar, ihmal yaşantıları ile çocukların duygusal istismar yaşantıları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Annelerin ve çocukların depresyon düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Annelerin çocukluk dönemi duygusal istismar, ihmal ve fiziksel istismar yaşantıları ile depresyon düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Çocukların duygusal, fiziksel, cinsel istismar ve ihmalyaşantıları ile depresyon düzeyleri arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki vardır. Çocukların depresyon düzeyleri ile annelerin kabul-ilgi düzeyi arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur. Çocukların depresyon düzeyleri ile annelerin çocukluk dönemi istismar yaşantıları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.Çocukların istismar yaşantılarını yordamada analize sokulan değişkenlerin etkili olmadığı görülmüştür. Elde edilen sonuçlar alanyazında yer alan diğer araştırma sonuçları ile karşılaştırılarak tartışılmıştır. Annelerin depresyon düzeylerinin çocukların istismar yaşantılarını yordamada anlamlı bir etkiye sahip olmaması, annelerin kendileri için psikoterapi ya da ilaç desteği alarak depresif belirtilerin şiddetinin azalmış olabileceğini ve çocukların istismar konusunda objetktif cevaplar verememiş olabileceğini düşündürmektedir. Aynı ölçeklerin çocuklara farklı zamanlarda tekrar uygulanmasıyla ve karşılaştırma grubu olarak psikolojik destek almayan aileler de çalışmaya dâhil edilerek annelerin çocukluk dönemi istismar yaşantıları ve kendi çocuklarını istismar etme olasılıkları arasındaki ilişkinin değişebileceği düşünülmektedir.

In this study it is aimed to investigate the relationship between childhood abuse of mothers and their children. Additionally, contributing factors of abuse and the symptoms of depression of mothers and their children were investigated. In this context, childhood abuse experienced by mothers, depression level, socio-demographic and self-disclosure were investigated to find out whether or not they have relation or not. Likewise, the abuse and depression level of children in relation to childhood abuse of mothers, socio-demographic, self-disclosure and parenting attitudes were investigated. The sample of the research contained 101 students of 4th, 5th, 6th, 7th and 8th class and their mothers who were located in European Part and Asian Part of İstanbul and applied to psychological consulting and education centers. The Statistical Package for Social Sciences version 18.0 was used to analyze the data collected on this research. In this study, in order to collect the data Consent Form, Socio-demographic Form, for mothers; Childhood Trauma Questionnaire, Type of Parenting Inventory, Beck Depression Inventory, for children; Depression Inventory, Abuse Definition Survey and Screening Form and Self-disclosure questions Survey for mothers and their children, were used.According to the survey of mothers experiences of childhood abuse and depression levels compared in terms of socio-demographic variables; with references to mothers' working status and level of education there were no significant differences found. Variable in terms of the level of family income, mothers of childhood emotional abuse, neglect and physical abuse experiences may vary. Mothers themselves, they seem very upset against an event near them whether you want to talk to people in terms of the variables, there are not differentiated experiences of abuse, but is differentiated levels of depression. Children's experiences of abuse and depression levels in comparison to socio-demographic variables; mothers' employment status, education level and in the presence of one family member with psychological problems, significant difference wasn't found. According to the family's income level variables, exploitation of children experiences didn't vary but depression levels significantly vary at statistical point. According to maternal age variable, children neglect experiences differ and neglect experiences increase with increasing age of mothers.According to the results of the correlation analysis of maternal childhood experiences of physical and sexual abuse and exploitation of children experience there wasn't found a significant correlation between them. However, significant positive relationship was found between mothers of childhood emotional abuse, neglect and emotional abuse of children. A significant positive correlation was found betweendepression levels of mothers and children. A significant positive relationship was found between mothers' childhood emotional abuse, neglect, physical abuse experiences and depression levels. A significant positive relationship was found between children's emotional, physical, sexual abuse and neglect experiences with level of depressions. A significant negative correlation was found between depression levels of children and acceptance-interest levels of mothers. A significant positive correlation was found between depression levels of children and childhood abuse experiences of mothers.With the analyzed variables that predict the abuse experiences of children, it was observed that these variables weren't significant. The results obtained here were discussed in comparison with the results of the other studies in literature. In predicting abuse experiences of children, the insignificant effect of depression levels of mothers may suggests that depressive symptoms may decrease with psychotherapy or medication for mothers and children may not gave right answers. The relation between childhood abuse experiences of mothers and probability to abuse their own children may change if the same scales are implemented again to children at different times. As comparison group, families not receiving psychological support are included in the study.