Lojistik köylerin personel tedarikinde meslek yüksekokullarının rolü: Sinop ve Samsun illerinde uygulama

Abstract

Tedarik zinciri, ürün veya hizmet üretmek için gerekli olan hammaddenin tedarikçinin tedarikçisinden temin edilmesi süreciyle başlayıp, hammaddenin yarı mamul ve mamule dönüştürülmesi, depolanması, dağıtımı, yarı mamul ve mamulün son tüketiciye ulaştırılması süreciyle davam edip, çöp ve iadelerin toplanmasıyla sonuçlanan süreçler bütünü olarak tanımlanmaktadır. Bu süreçler bütününde yer alan faaliyet unsurlarının uyumlu bir şekilde yönetilmesi işlemine ise tedarik zinciri yönetimi denilmektedir. Günümüzde işletmelere yön veren ana unsur müşterilerdir. Bu da işletmelerin, müşterilerin beklentisi olan ve gerçekleşmediği zaman müşteri kaybına yol açan; zamanından teslim, doğru fiyat ve kalite gibi müşteri memnuniyetini yakından ilgilendiren unsurları göz önünde bulundurmalarını zorunlu kılmaktadır. Ayrıca müşteri taleplerinde oluşan sürekli değişimler, üretilen ürünlerin veya hizmetlerin ömürlerinin kısa olmasına neden olmaktadır. Buda işletmelerin rekabet edebilir konumda kalabilmeleri için, değişimlere kısa sürede adapte olmasını zorunlu kılan bir diğer unsurdur. Bu yüzden işletmeler, tedarik zincirini oluşturan tüm faaliyet unsurlarıyla entegre bir çalışma yürütmeyi amaçlamaktadır.Tedarik zinciri yönetimi, tedarik zincirinde yer alan maliyet unsurlarını düşürerek müşterilere uygun fiyatlı son ürünler sunabilmeyi hedeflemektedir. Bu hedef doğrultusunda, tedarik zincir içerisinde yer alan en önemli maliyet kaleminin lojistik faaliyetlerden kaynaklandığı görülmekte ve bu maliyetlerin düşürülmesi amaçlanmaktadır. Bu lojistik faaliyetler; taşıma, depolama, sigortalama, gümrükleme, ambalajlama, paketleme gibi faaliyetleri içermektedir.Ulusal ve uluslararası ticaret hacminin artması sonucu ülkelerin bazı kentlerinde sanayi sektörü gelişme göstermiştir. Bu gelişim sonucunda istihdam amacı ile kırsal kesimlerden gelişim gösteren bu kentlere göç yaşamış ve bu durum kent merkezlerinde nüfus yoğunluğun artmasına neden olmuştur. Bu artan nüfusun, gıda ve barınma ihtiyaçalarını karşılayabilmek içinse kent merkezlerinde lojistik faaliyetlerin artması kaçınılmaz bir hal almıştır. Bu artan lojistik faaliyetler kent merkezlerinde trafik yoğunluğu, çevre kirliliği gibi sorunları bünyesinde barındıran ve çözüm arayan kentsel lojistik kavramını gündeme getirmiştir.Lojistik Köyler, kensel lojistik kavramı kapsamında kentlerde meyadan gelen sorunların çözümü ve firmaların tedarik zinciri yönetimi kapsamında hedeflerine ulaşabilmeleri için çözüm olarak ön plana çıkmaktadır. Lojistik köyler kent merkezlerinin dışına fakat kent merkezine erişimin kolay olabileceği ve tüm lojistik faaliyetlerin gerçekleştirilebileceği lojistik merkezler olarak ifade edilmektedir.Meslek yüksekokullarının, deniz ve liman işletme, lojistik programları ise lojistik sektörünün eğitim ayağını oluşturmaktadır. Bu eğitim ayağının temel hedefi, lojistik sektörü' nün ihiyacı olan nitelikli insan kaynağının yetiştirmektir.Tez beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde; tedarik zinciri kavramına, tedarik zincir Yönetimi' ninhedaflerine ve fonksiyonlarına, tedarik zinciri paradigmalarına ve tedarik zinciri yönetim' nin işletmelere sağladığı yararlara değinilmiştir. İkinci bölümde; Lojistik kavramı' nın tanımına ve tarihçesine, lojistik sektörünün yapısına, lojistik sektöründeki maliyet kalemlerine ve performans göstergelerine, işletmelerdeki lojistik organizasyon yapısına ve lojistik faaliyetlerine değinilmişitir. Bölüm üçte; Kentsel lojistik ve lojistik köy kavramlarına, etkin bir lojistik köyün nasıl olması gerektiği, lojsitik köylerde hangi faaliyet alanlarının bulunması gerektiğine, lojistik köylerin mülkiyet ve işletim biçimlerine değinilmişitir. Ayrıca, Dünyadaki ve Avrupadaki lojistik köyler' e örnekler verilmiş ve Türkiyede kurulan lojistik köylerde bölüm üçte değinilmiştir. Bölüm dörtte; Samsun ve Sinop illerinin coğrafi konumlarına, nüfuslarına, sanayi alanlarına, ulaşım altyapılarına ve lojistik sektöre personel yetiştimeyi amaçlayan yükseköğretim kurumlarına değinilmiştir. Beşinci bölümde ise Samsun ili' nin lojistik potansiyel yapısına, Samsun' un dâhil olduğu ve olabileceği TRACECA ve Viking projelerine değinilmiştir. Ayrıca Samsun ili' nin Tekkeköy ilçesine kurulması düşünülen 'Lojistik Köy' için uygun görülen alanın ve ulaşım altyapısının yeterliliğine, lojistik sektörüne nitelikli insan kaynağı yetiştirmeyi hedefleyen meslek yüksekokulları' nın lojistik, deniz ve liman işletme programlarında verilen eğitime yönelik anket çalışması yapılmış ve sonuçlarına bölüm beşte yer verilmiştir.1- Tedarik Zinciri Yönetimi, 2- Lojistik, 3- Lojistik Merkez, 4- Meslek Yüksekokulu, 5-Samsun ve Sinop

Supply chain, starting with the process of providing the suppliers of the supplier of the raw materials needed to produce the product or service, the conversion of semi-finished and finished raw materials, storage, distribution, whether my lawsuit to be delivered to the consumer end of semi-finished and preparation process, and garbage is defined as a set of resulting process by adding the return. This process is a way of managing the activities consistent element in the whole process is called supply chain management.Today, customers are the main elements guiding the business. This makes it necessary for the business to consider such facts as delivery, pricing and quality in order to satisfy the customers' expectations. In addition, endlessly fluctuating requests from the customers shortens the lifetime of products and services. This is one other factor that makes it necessary for the companies to remain competitive so that they can adapt quickly to change. Therefore the companies aim to carry out work integrated with all parts of the supply chain.Supply chain management aims to provide the end-users with affordable products by lowering costs to a minimum. Among several items of cost of supply chain, what costs the most is the logistics. By logistics, such activities as transportation, storing, insuring, customs clearance, packing are meant.Industry in some cities has developed as a result of increased national and international trade volume. As a result of this development, migration from the rural to the urban parts of the country has increased and this has led to an increased population density in urban centers. It has become inevitable to increase the logistic capacity of cities in order to satisfy growing demand for food and shelter. This has led to the rise of heavy traffic as well as air pollution in and around the city centers.Freight Center emerges as an alternative and aims to solve problems resulting from heavy logistics. Freight Center are defined as logistic centers that stand outside the cities but are easily accessible.Vocational colleges, sea and port operations, logistics education programs constitute the pillars of the logistics industry. The main objective of this training program is to train qualified human resources.The thesis consists of five chapters. In the first part; the concept of supply chain, the goals and functions of supply chain management, the paradigms of supply chain and the benefits of supply chain management to the businesses are discussed. In the second part; the definition of the concept and history of logistics, the structure of the logistic industry, the performance indicators and items of cost of the logistics, the organizational structure of the logistics and logistics activities are discussed. In the third section, the concepts of urban logistics and the freight center are discussed along with questions as to how an effective freight center should be constructed, what types of activities should be available in a logistic center, and how logistic centers should be managed. In addition, the logistic center as they exist around the globe is discussed with examples in chapter three. In fourth section, Samsun and Sinop are discussed with data about their geographical locations, their populations, their industrial activities, their infrastructures and their higher educational institutions. In the fifth chapter, Samsun is discussed with specific attention to its logistic potentiality, and to the TRACECA and Viking projects which Samsun has been part of. In addition, particular attention has been given to the feasibility of the plans to build a logistic center in the Tekkeköy province of Samsun. Again, in this chapter, discussion has been aimed at answering questions such as whether or not training supplied in vocational schools in the region can satisfy the industrial demand for qualified human resources, in what ways the logistic center can affect the habitability and the economics of the region. A computer-assisted statistical analysis of 349 surveys (SPSS 16:00) is also included.1- Supply Chain Management, 2- Logistic, 3- Logistic Centers,4- Vocational colleges, 5-Samsun and Sinop