Kentte sosyal ayrışma ve mekânsal dönüşüm: Kapalı sitelerde kadının konumu

Abstract

Metropol şehirlerdeki kapalı siteler, çevrelerinde bulunan diğer yerleşim alanlarından kopuk ve kendilerine özel dünyalar kurmaktadırlar ve çoğunlukla içlerinde bulundukları bölgenin siyasal ve gündelik yaşamının özelliklerini taşımamaktadırlar. Bu araştırma büyük kent İstanbul'un farklı yapılaşmalarından, kapalı sitelerin yaygınlaşmaya başladığı 2000'li yılların başında Ümraniye'de yapılandırılan ''kapalı site'' olgusuna, ''mekân'' ve ''kadın'' temelli bir bakış açısından bakarak, bu olguya yönelik gerçekleri derinlemesine sorgulamayı denemiştir. Tez giriş ile birlikte 5 ana bölümden oluşmaktadır.Bu araştırmada öne çıkan önemli bulgular; site yaşamına dâhil olan kadının eğitim oranı Türkiye genelinin çok üzerinde büyük çoğunluğunu lisans seviyesindedir. Çalışan ve kendini ifadelendiren kadın öncelikle bireydir, toplumun içerisinde görünür haldedir ve kendini ifade edebilen konumundadır. Site yaşamı tercihinde etken sebep güvenliğin varlığıdır. Site donatıları ile site sakinlerinin araçlarına sağlanan otopark özelliği, tercihlerinde diğer öncelikler olarak gözlemlenmiştir. 14 yıl geçmişi olan site başlangıçta sitede oturanlar açısından homojen bir yapıya sahiptir. Site yaşamının aile bireylerinin ortak zaman paylaşımlarını artırması ve özellikle çocukların sosyalizasyon süreçlerine olumlu katkısı bağlamında etkisi olduğu belirlenmiştir. Elde edilen verilere göre orta/üst seviyede beyaz yakalıların çoğunlukta bulunduğu ve yaşamlarını sürdüren bireyler gün içerisindeki yoğun tempolu çalışma ortamları ve yoğun şehir trafiği sonrasında site kapısından girer girmez kendilerine sunulan ve satın aldıkları hizmetler ile sorunsuz bir yaşamı tercih etmektedirler. Kapalı sitelerin satış politikaları içeriğindeki, ailelerin yaşamı için ideal `yaşam alanları` adı altında uyguladıkları satış stratejilerinin, yerini bulduğu görülmektedir. Tüm bu veriler kapalı sitelerin kadının yaşamını kolaylaştırdığı, özellikle sahip oldukları otopark ve güvenlik varlığı ile kent ile etkileşimlerini daha da özgür yaşamalarını sağladığı ortaya çıkmıştır.

Gated communities in metropolis establish their own world, detached from the surrounding residential area, and in most cases they don't bear the social and political attributes of the region they are built in. This research intends to conduct a in depth analysis of the facts, from the point of view of `space` and `women`, to the gated community phenomenon in Ümraniye in the 2000s, when diversified residential establishments and gated communities started to expand. The thesis is comprised of 5 sections, including the introduction.The forthcoming findings of the research are that: the women of the gated community have a much higher level of university degree than Turkey average and majority holds a university degree. Working women are, in the first place individuals, are visible in the society and can express themselves. Primary reason for their choice of the gated community life is the security. Gated community social facilities and availability of the car park to the residents, were the other priorities observed in their choices. The gated community, which has a history of almost 14 years, had a homogeneous profile of residents in the beginning. Positive contribution of the gated community life is observed on the shared time of the family members and the socialization process of the children.According to the data, middle/upper class white collar individuals, who live in the gated community, chose to have a hassle free life offered to them and they buy, as soon as they enter the site, after a hard working day and busy traffic. It is observed that the `ideal space` message, which is conducted as part of the sales strategies for the gated communities by the property development companies, finds its place well. All this data unveils the fact that the gated communities make life easier, and enable a free interaction with the city, especially with its security and car park facilities which they offer.