Öznel idealizm açısından sanatta ve sanat felsefesinde yaratıcılık

Abstract

Sanatta yaratma edimi, estetik özne-nesne ilişkisini bilinen formunun dışına çıkarır. Özne ya da nesne dolayımında bakmak, yaratıcı edimi açıklamak için yeterli olmayabilir. Sanat felsefesindeki klasik yönelimler bu ilişkiyi tek taraflı olarak ele alır. Felsefe tarihi boyunca sanattaki yaratıcılığa yönelik açıklamalar epistemolojik, ontolojik ya da etik boyutu temel alarak indirgemeci bir yaklaşım sergilemişlerdir. Günümüz sanat felsefesi çalışmaları yaratıcılığı açıklamakta psikoloji kuramlarına başvurmak durumunda kaldığı gibi, psikoloji kuramları da felsefenin bütüncül bakışına muhtaçtır.

The aesthetic creation experience surpasses the regular known form of aesthetic subject-object relationship. It is unfortunately not sufficient to approach the problem in terms of sustaining subject and/or object side in this relation. However, the classical explanation of arts consider the relation according to one-sided approach(es). It is known that the fundamental approaches of aesthetics in the history of philosophy can be reduced to epistemological, ontological or ethical divisions. The contemporary approaches in aesthetics are in need of psychological theories as much as they require philosophical holistic outlook.