Heykel değerlendirmesinde estetik ve anti-estetik tartışması

Abstract

Estetik ve anti-estetik yaklaşımlarla bir sanat yapıtının sağladığı bilgi ve yapıtın değeri görülememektedir. Bu çalışmanın amacı, İoanna Kuçuradi'nin sanat yapıtının değerinin bilgisine ulaştırabilen değerlendirme görüşünde ortaya koyduğu yol ile bir heykeli değerlendirmenin olanağını göstermektir.Bu amaçla bu çalışmanın birinci bölümünde, estetik kavramı ve sanata bu kavramla yaklaşmanın sonuçları irdelenmiştir. Estetiğin duyular, duygular ile ilgili olduğu, anlamının belirsiz olduğu ve sanata sanat felsefesinin ışığında yaklaşmanın estetikle yaklaşmaktan daha uygun olduğu ortaya konulmuştur. İkinci bölümde, sanata estetik dışında olan yaklaşımlar: anti-estetik, negatif estetik ve inaesthetics; Wölfflin'in Panofsky'nin, Danto'nun, Dickie'nin ve Carroll'un görüşleri; Hartmann'ın ve Ingarden'in tabakalar kuramları; sanatı bir tür bilgi olarak gören Schopenhauer'ın, Heidegger'in, Nietzsche'nin ve Kuçuradi'nin görüşleri irdelenmiştir. Bilgi ile sanat arasındaki ilişki bu çalışma için önemlidir, çünkü bir sanat yapıtı bilgi sağlar; sanatçı, plastik sanatların biçim dilinin bilgisini kullanarak, sanat ve sanattan başka konularla ilgili bilgiyi yapıtı ile iletir. Bu çalışmanın üçüncü bölümünde, 1580'lerden günümüze heykel örnekleri irdelenerek, heykellerin estetik yaklaşımlarla ulaşılamayan `heykelleştirilmiş bilgiyi` sağladıkları ortaya konulmuştur. Bu bölümde anti-estetik denilen, sanat yapıtlarına dönüşen sıradan nesneler de irdelenerek, onları dönüştürenin bilginin gücü olduğu ortaya konulmuştur. Dördüncü bölümde, Kuçuradi'nin metodu, üçüncü bölümden seçilen sanat yapıtlarını değerlendirmek için uygulanmıştır. Bu metotla, bir sanat yapıtı tarafından sağlanan bilgi görülebilmekte; yapıtın değeri ve önemi ortaya koyulabilmektedir. Önerilen metot, sanatçı özgürlüğünü kısıtlamamakta, yapıtı belirli kriterlere uymaya zorlamamakta, yeni değerlendirmelere de açık görünmektedir.Anahtar sözcükler: estetik, anti-estetik, sanat felsefesi, Kuçuradi'nin yaklaşımı, heykel

The knowledge provided by a work of art and its value cannot be seen by aesthetic and anti-aesthetic approaches. The aim of this study is to show how a sculpture can be evaluated in a way that can lead to the knowledge of its value by using the view of evaluation put forth by Ioanna Kuçuradi. For this aim in the first part of this study, the concept of aesthetics and the results of approaching art by this concept are analyzed. It is put forth that aesthetics is related with senses and emotions, that its meaning is ambiguous and that it is more appropriate to approach art in the light of philosophy of art instead of aesthetics. In the second part, approaches to art other than aesthetics: anti-aesthetic, negative aesthetic and `inaesthetics`; Wölfflin's, Panofsky's, Danto's, Dickie's and Carroll's views; the strata theories of Hartmann and Ingarden; the views of Schopenhauer, Heidegger, Nietzsche and Kuçuradi, who consider art as a kind of knowledge, are analyzed. The relation between art and knowledge is important for this study, because a work of art provides knowledge; an artist, using the knowledge of plastic arts form language, transmits knowledge about art and about subjects other than art by his/her work. In the third part of this study, examples of sculptures from 1580s to the present are analyzed, as a result of which it is put forth that they provide `sculpturised knowledge`, which cannot be reached by aesthetic approaches. In this part, ordinary objects which are called anti-aesthetic and transformed into works of art are also analyzed, as a result of which it is put forth that the power of knowledge causes their transformation. In the fourth part, Kuçuradi's method is applied to evaluate works of art chosen from the third part. By this method, the knowledge provided by a work of art can be seen and the value and importance of the work can be put forth. The proposed method does not restrict the freedom of the artist, it does not impose specific criteria and forms upon the work of art and it appears open to new evaluations.Keywords: aesthetics, anti-aesthetic, philosophy of art, Kuçuradi's approach, sculpture