Ülkelerin yolsuzluk algısının, lojistik performansının, dış ticaret hacminin ve küresel rekabet ilişkisinin yapısal eşitlik modeli ile incelenmesi: Kavramsal model önerisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı yolsuzluk algısı, lojistik performans, dış ticaret hacmi ve küresel rekabet arasındaki yapısal ilişkilerin incelenmesidir. Çalışmada uluslararası kurumların hazırladığı güvenilirliği test edilmiş birçok ülke ve kurum tarafından alanlarında kıstas olarak kullanılan ikincil veriler kullanılmıştır. Çalışmanın kapsamı Lojistik Performans, Dış Ticaret Hacmi, Yolsuzluk Algısı, Küresel Rekabet verileri bulunan 92 ülkedir. Endeksler ve çalışmada kullanılan dış ticaret hacmi hakkında daha fazla sayıda ülke verisi bulunmasına karşın ortak verileri olan 92 ülke bulunmuştur. Diğerleri kapsam dışı bırakılmıştır. Endekslerden, Lojistik performans endeksi yaklaşık 150 ülkede uluslararası lojistik şirketlerinde çalışan yaklaşık 1000 profesyonel yöneticiye uygulanan anketler sonucunda elde edilen verilerle belirlenmiş ve 2 yıl arayla dünya bankası tarafından yayınlanan bir endekstir. Küresel rekabet endeksi ise dünya ekonomik forumu tarafından oluşturulan rekabetçilik analizlerini; ülkelerin rekabetçiliğini etkileyen mikro ve makroekonomik kurumları ölçümlemek amacıyla oluşturulan kapsamlı bir araçtır. Endekste kullanılan veriler uluslararası bilinirliğe sahip olan Birleşmiş Milletler, Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) gibi kuruluşlardan derlenmektedir. Uluslararası şeffaflık örgütü tarafından yayınlanan yolsuzluk algısı endeksi, işadamları ve ülke analistlerinin araştırmaları kullanılarak yapılan bileşik bir endekstir. Çeşitli örnekleme çerçeveleri ve farklı metodolojileri kullanan güvenilir kaynakları ihtiva etmektedir. Uluslararası dış ticaret verileri ise Dünya Bankası Wits veri tabanından temin edilmiştir. Toplanan veriler SPSS kullanılarak bir araya getirilmiştir. Önerilen yapısal regresyon modelini test etmek amacıyla, yapısal eşitlik modellemesi (YEM) analizi kullanılmıştır. Analiz sonucunda yolsuzluk algısı ile lojistik performans, dış ticaret hacmi ve küresel rekabet arasındaki ilişkilerin istatistiksel olarak anlamlı olduğu bulunmuştur.Anahtar Sözcükler: Yolsuzluk Algı Endeksi, Lojistik Performans Endeksi, Dış Ticaret Hacmi, Küresel Rekabet Endeksi

The aim of this study is to analyze the structural relations between corruption perception, logistics performance, foreign trade volume and global competition. Secondary data that are prepared by international organizations, whose reliability is tested and used as criteria by many countries and organizations. Scope of the study is 92 countries who have logistics performance, foreign trade volume, corruption perception and global competition sources datas. 92 countries has been determined with common datas although there are more countries with indices and foreign trade volume used in the study. Others are excluded from the study. Logistics performance index is an index published by the World Bank once in every two years, whose results have been obtained by surveys to 1000 proffesional executives working at logistics companies in approxiamtely 150 countries. Global competition index is a comprehensive tool built to gauge competitiveness analysis and micro and macro economical organizations who affect competitiveness of the countries. Datas used in the index is compiled from internationally recognized organizations such as United Nations, International Monetary Forum (IMF) and World Health Organization (WHO). Corruption Perception Index published by Transparency International is a composite index made by using researches of businessmen and country analyists. It consists of reliable sources that use various sampling frames and different methodologies. International foreign trade datas are obtained from World Bank Wits database. Obtained datas are gathered together by using SPSS. Inorder to test the suggested structural regression model, structural equation modeling analyise (SEM) is used. As a result of the analyse, relations between corruption perception and logistics performance; as well as between foreign trade volume and global competition are found to be statistically significant.Key Words: Corruption Perception Index, Logistics Performance Index, Foreign Trade Volume, Global Competition Index.