İstanbul Boğazı dolgu zemininde inşa edilen anıtsal yapılarda yapı-zemin ilişkisi ve koruma yöntemleri

Abstract

İstanbul Boğazı Dolgu Zemininde İnşa Edilen Anıtsal Yapılarda Yapı-Zemin İlişkisi ve Koruma Yöntemleri adlı tez kapsamında birinci bölümünde giriş, tezin amacı, kapsamı ve yöntemi ele alındı. İkinci bölümde zemin oluşumu ve İstanbul Boğazı bulda meydana gelmiş tarihi depremlerin anıtsal yapılarda meydana getirebileceği etkiler incelendi. Dördüncü bölümde zeminden kaynaklanan problemler araştırıldı. Beşinci bölümde İstanbul Boğazı coğrafi oluşum süreci ve tarihsel gelişimi detaylı olarak incelendi. Altıncı bölümde İstanbulda, başka bölgelerde yer alan tarihi yapılardan birkaç tanesi daha araştırılarak temelleri incelendi. Yedinci bölümde Boğaz?da özellikle akarsuların bulunduğu bölgelerde alüvyon dolgu zeminlerin bulunduğunu, deniz suyunun da etkisiyle yer altı su seviyesinin yüksek olduğu ve zeminin muhtevası olan malzemelerin özelliklerinden kaynaklı zayıf zemin oldukları saptandı. Bu alüvyon dolgu zemin üzerinde düz alanlar elde etmek amacıyla yapay dolguların da eklenmesiyle taşıma gücü düşük, problemli zeminler elde edildiği saptandı. Bu kötü zeminler üzerine inşa edilmiş çok önemli iki tarihi yapı ayrıntılı bir şekilde araştırıldı. Dolmabahçe Sarayı ve Küçüksu Kasrının özellikle zeminleri ile ilgili yapılmış restorasyon çalışmaları incelendi. Bu incelemeler sonunda değerlendirme yapıldı. Bu zeminlerde ana kayaya (sağlam zemin) ulaşmanın önemi anlaşıldı. Sonuç kısmında ise araştırma konusu olan yapıların jeofizik yöntemlerle zemin özelliklerini belirleyerek, zemin yapısına ve topografyaya uygun temel seçiminin önemi vurgulandı. Uygulanan temel sisteminin yetersiz kalması durumunda ise temel güçlendirmelerinin gerekliliği ortaya kondu. Teknolojinin hızla geliştiği bu dönemde tarihi geçmişi olan kültür varlıklarının ve Boğaz?ın mimari karakterini tam anlamıyla bize yansıtan bu eserleri kaybetmemek adına çalışmalar sürdürülmelidir. Anahtar Kelimeler: Boğaziçi, dolgu zemin, İstanbul, koruma, kültür varlığı

ABSTRACTInitially, ground formation and geographical formation of Bosphorus Istanbul were collected in the manner of the thesis ?Relationship between the Ground and Historic Buildings which were Constructed in Filled Ground in the Bosphorus, Istanbul and their Protection Methods?.In first chapter introduction, aim of the thesis, inclusion of the thesis and methodology were discussed. In second chapter, ground formation of the Bosphorus of Istanbul and geographical formation of it were studied. In third chapter, the possible effects of the historical earthquakes occured in Istanbul which would affect monumental buildings was studied. In fourth chapter, problems which were caused from ground was searched. In fifth chapter, geographical formation of Bosphorous and its historical evolution were studied in detail. In sixth chapter, some of historical building's groundwork of İstanbul were studied. In seventh chapter, alluvium filled materials are detected in Bosphorus especially where the rivers exist and poor ground is resulted from high ground water level with the effect of sea water and the meterial specialities which is content of soil. Adding artifical filled meterial to gain flat areas on this allivium filled meterial soils is caused problematic and weak conveying capacity solid. Particularly, two special historical place which were built on this kind of bad soil were researched. Dolmabahce Palace and Kucuksu Summer Palace were studied especially restoration work at their ground. In the light of foregoing, the estimation has been done. At that kind of soils it is important to reach the main rock. Moreover, some historical structures which are placed in different location of Istanbul and their basis were studied.In Conclusion part, the study's subject was emphasized, specialities of ground is clasified with geophysical methods, ground structure and chosing the best model which is fit topograpy.When the building foundation is inadequate, the foundation of building must be solidified. Technology proliferates. So we should protect and try not to lose these historical places which are captured our history and the Bosphorus?s architectural character.Key Words: Bosphorus, filled ground, Istanbul, conservation, cultural property