Trabzonda serender yapılarının incelenmesi ve yeniden işlevlendirme önerileri

Abstract

Bu tezde, Doğu Karadeniz bölgesinde yer alan, geleneksel evler ve ek yapılarından biri olan `serender`ler incelenmektedir. İnceleme yapılırken fiziksel özellikler, çevresel etkenler ve tipolojik farklılıklar ele alınmaktadır. Serender yapılarının kullanım amacı yiyeceklerin depolanması olsa da yapım tekniği ve süslemeleriyle Doğu Karadeniz bölgesinin geleneksel ev dokusunda önemli bir yer tutmaktadır.Doğu Karadeniz'de dışarıya göç sebebiyle köylerinde yaşayan nüfus azalmaktadır. Köyde yaşayan insanların çoğu kış aylarında şehirlere göç edip yaz aylarında köyde yaşamaya devam etmektedir. Köyde kalan kişiler genellikle yaşlı nüfus olduğu için mevcut yapıların yakın zamanda sahipsiz kalarak âtıl duruma düşeceği tahmin edilmektedir. Genç nüfusun sadece yaz aylarında geldiği köylerde artık evlere ek olan serender, merek, ahır, yerli odası gibi mekânlara ihtiyaç duymamaktadır. Günümüzde işlevini yerine getiren serenderler kadar terk edilen serenderler de mevcuttur. Terk edilen serender yapılarının onarımı yapılmadığı takdirde yok olmaya yüz tutmaktadır. Serender ustalarının gelecek kuşağa aktarılamamasından kaynaklı usta sayısı da giderek azalmaktadır. Serender, kullanımı azalan ek yapıların içerisinde fark edilmesi gereken önemli yapılardan biridir. Bu araştırma sonucunda toplanan veriler doğrultusunda yok olmaya başlayan serender yapılarına, yeniden işlev kazandırmak adına öneriler verilmektedir.Anahtar Sözcükler: 1. Serender; 2. Geleneksel Mimari; 3. Yeniden İşlevlendirme

In this thesis, `serender` which are one of the traditional houses and additional structures in the Eastern Black Sea region is examined. Physical characteristics, environmental factors and typological differences are discussed during the study. Serender structures have an important place in the traditional home texture of the Eastern Black Sea region with its construction technique and decoration, although the intended use as food storage. The population of the villages is decreasing due to migration out of the Eastern Black Sea. Most of the people who live in the villages continue to live in the village in summer, conversely migrating to cities in the winter. Because the people in the village are generally old people, it is foreseen that the existing structures will have the usage time as much as the proprietor life. In the villages where the young population only arrives in summer, spaces like serender are not needed, merek, stables, indigenous rooms that are annexed to the houses. Today, many serenders are derelict as well as many serenders are functioning. If the derelict serender structures are not repaired, they will disappear. Due to the fact the number of serender craftsmans cannot be transferred to future generations, the number of serender craftsmans are gradually decreasing. Serenders are one of the important structures that have to be noticed among the annexed structures which decrease in usage. As a result of this research, some suggestions are given in the direction of collected data for re-functioning of the serender structures which have begun to disappear. Keywords: 1.Serender (Granary house), 2. Traditional Architecture, 3. Refunction