İnternet tabanlı Türkçe metinler için otomatik özetleme tekniği

Abstract

Günümüzde internet ve sosyal medya kullanımı giderek daha da yaygınlaşmaktadır. Dolayısıyla üretilen Türkçe içerik de doğru orantılı olarak artmakta ve Türkçe veri madenciliği alanında çalışmalar yapılmasını bir gereklilik haline getirmektedir.Türkçe metinleri işlerken sağlıklı bir sonuç elde edebilmek için kelime kelime çözümleme yapılması gerekmektedir. Bu oldukça zahmetli bir süreçtir, çünkü sondan eklemeli bir dil olan Türkçedeki kelimeleri işleyebilmek için önce etimolojik ve/veya morfolojik bir ayıklama yapmak, kelimeleri köklerine, eklerine ayrımak ve ardından işleme tabii tutmak gerekmektedir.Bu tez çalışmasında, Türkçe metinleri ayıklama (extraction) yöntemi ile özetlemek için farklı bir yaklaşım önerilmiş, Türkçe kelimeleri işlerken kök ve ek ayıklaması yapmak yerine, kelimeleri harf harf karşılaştırarak, uyuşan harfler ve bu harflerin kelime içindeki konumlarına göre sağlıklı bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır.Çalışma sonucunda elde edilen çıktılar, sağlama yapabilmek amacıyla gerçek bir insan tarafından çıkarılan özetlerle karşılaştırılmış ve buna göre bir değerlendirmede bulunulmuştur.

Today, the use of internet and social media is becoming more and more widespread. Therefore, the Turkish content produced increases in direct proportion and makes it necessary to carry out studies in the field of Turkish data mining.In order to obtain a healthy result when processing Turkish texts, word to word analysis is required. This is a very troublesome process because in order to be able to process the words in Turkish, which is a suffix language, it is necessary to make an etymological and/or morphological sorting, to separate the words to their roots and suffixes and then to process them.In this thesis, a different approach is tried to summarize the Turkish texts by extraction method. Instead of making root and suffix extraction while processing Turkish words, it is tried to reach a healthy result according to the matching letters and their positions in the word by comparing them letter by letter.The results obtained from the study are compared with the abstracts prepared by a real person in order to provide checks and an evaluation is made accordingly.