Afet ve acil durum sonrası sürdürülebilir geçici konut uygulamalarının incelenmesi

Abstract

Afetler ve acil durumlar gün geçtikçe artan bir sıklıkta meydana gelmeye devam etmektedir. Yaşanan olaylar sonucunda birçok can kaybı yaşanmaktadır. Ayrıca fiziksel, ekonomik ve çevresel açılardan birçok olumsuzluklara neden olmaktadır. Afetler insanların barınma mekânlarında, yapısal hasarlar meydana getirmektedir. Konutları kullanılamayacak hale gelen afetzedeler evlerini terk etmek zorunda kalmaktadır. Evlerini terk eden yüzlerce insana yardım etmek ve barınacakları bir yer bulmak `afet sonrası barınma sorununu` ortaya çıkartmaktadır. Afetzedelerin barınma sorununun karşılanması da afet sonrası yapılan çalışmaların temelini oluşturmaktadır. Yaşanan bir afet veya acil durum sonrası barınma; acil yardım, iyileştirme ve yeniden yapılanma aşamalarından oluşan karmaşık bir süreçtir. Bu süreç afetin başladığı andan itibaren başlayıp, insanların afetten önceki dönemdeki yaşam standartlarının oluşturulmasına kadar devam etmektedir.Afet ve acil durum sonrası yeniden yapılanma süresi, meydana gelen olayın fiziksel büyüklüğüne bağlı olarak değişkenlik göstermektedir. . Bu süre zarfında genellikle afetzedelerin afet sonrası barınma ihtiyacı; acil yardım aşamasındaki acil durum barınakları ve kalıcı konutların teslim edilmesine kadar geçen süre zarfında, iyileştirme aşamasındaki geçici barınak ve geçici konut uygulamaları ile karşılanmaktadır.İyileştirme aşamasının ana amacı, yaşanan bir felaketten sonra zarar görmüş afetzedelerin yaşam koşullarının tekrardan eski haline getirilmesidir. Fakat iyileştirme aşamasında kullanılan geçici barınakların ve geçici konutların, kalıcı konutların teslim edilmesinden sonra yeniden kullanılmayacak hale gelmesi veya sökülüp kaldırılacak olmasından dolayı ekonomik olarak pahalı uygulamalar olarak görülmektedir. Bu yüzden genellikle, hükümetler hızlıca yeniden yapılanma programlarının başlatılmasını tercih etmektedir. Fakat yeniden yapılanma sürecinin hızlı bir şekilde başlatmak; kısa sürede üretilmesi gereken çok sayıda kalıcı konut talebine neden olmaktadır. Kısa zaman diliminde çok sayıda kalıcı konut üretmek ise başta kötü inşaat tekniklerinin kullanımı, plansız bir şekilde yapılaşma ve çarpık kentleşme gibi birçok olumsuzluğa neden olarak, yerleşim yerlerine fiziksel, ekonomik ve çevresel açıdan birçok zarar vermektedir. Yeniden yapılaşma sürecinin aceleci bir şekilde başlatılmadığı dönemlerde ise genellikle; yapılaşmanın planlı bir şekilde başlatılması uzun sürmekte ve afetzedeler iyileştirme aşamasında kullanılan geçici barınak veya geçici konutlarda yıllarca yaşamak zorunda kalmaktadır. Dolayısıyla bu sürecin yıllarca sürmesi iyileştirme aşamasında kullanılan barınma uygulamalarının sürdürülebilir bir şekilde uzun süreli kullanımının önemini artırmaktadır.Bu çalışma iyileştirme aşamasındaki geçici konut uygulamalarının; günümüz şartlarındaki koşullarla birlikte, hedeflenen süresinden plansız bir şekilde uzun süreli kullanımının veya plansız bir şekilde hızlıca başlatılan yeniden yapılanma sürecinin, doğal çevre, ülke ve toplum üzerindeki fiziksel, ekonomik ve çevresel açılardan yarattığı olumsuz etkilere dikkat çekmektedir. Buna bağlı olarak planlı bir şekilde yürütülen ve uzun süreli kullanılan sürdürülebilir geçici konut uygulamalarının fiziksel, sosyal ve çevresel açıdan doğal çevreye, ülke ekonomisine ve felaketten sonra yeterince zarar görmüş topluma sağladığı faydalar anlatılmaktadır.

Disasters and emergencies continue to occur with increasing frequency. As a result of the events, many lives are lost. It also causes many problems in terms of physical, economic and environmental aspects.Disasters cause structural damage in people's houses. As a result, people are forced to leave their homes. Helping hundreds of people who have left their homes and finding a place to shelter raises the issue of post-disaster housing. Meeting the housing problems of disaster victims is the basis of the post-disaster studies.Accommodation after a disaster or emergency is a complex process of emergency assistance, rehabilitation and reconstruction. This process starts from the moment the disaster starts and continues until the standard of living of the people before the disaster.The time after disaster and emergency reconstruction varies depending on the physical magnitude of the event. During this time there are four common phases; the need for shelter after the disaster, emergency shelters during the emergency aid phase, temporary shelters and temporary housing applications in the rehabilitation phase.The main purpose of the rehabilitation phase is to restore the living conditions of the victims which were damaged after a disaster. However, temporary shelters and temporary dwellings used during the rehabilitation phase are seen as expensive applications. For this reason, governments generally prefer the immediate start of restructuring program. But the rapid start of the restructuring process leads to a large number of permanent housing demands that need to be produced in a short time. Producing a large number of permanent houses in a short period of time causes many adversities such as the use of poor construction techniques, unplanned construction and distorted urbanization, causing many physical, economic and environmental damages.In cases when the reconstruction process is not started urgently, people often have to live in temporary shelters or temporary houses used during the rehabilitation phase for years. Therefore, the continuation of this process for years increases the importance of long-term sustainable use of housing practices used in the rehabilitation phase.This study draws attention to the negative effects of physical, economic and environmental impacts on the natural environment, country and society on the unplanned long-term use of the planned period or the rapid restructuring process that has been initiated in an unplanned manner of temporary housing applications in rehabilitation phase.In this context, the benefits of the planned and long-term sustainable temporary housing practices to the natural, physical and social environment, the country's economy and the society sufficiently damaged after the disaster are explained.