Bir stratejik kontrol aracı olarak iç denetimin stratejik planlamanın uygulama başarısındaki rolü

Abstract

Bu çalışmanın amacı; organizasyonun yönetimi için stratejik bir kontrol aracı olan iç denetimin, organizasyonun özellikle kaynak planlaması ve performansının değerlendirilmesi açısından önemli bir kontrol aracı olan stratejik planlamanın uygulama başarısı üzerindeki etkisini değerlendirmektir. İç denetimin temel fonksiyonu organizasyonun; yönetişim, iç kontrol ve risk yönetim süreçlerinin etkililiğini değerlendirerek bunlar hakkında makul güvence vermek olduğundan çalışmada bu değişkenler bağımsız değişkenler olarak kullanılmıştır. Çalışmada, diğer bir bağımsız değişken olarak ele alınan iç denetimin söz konusu değişkenlerle birlikte stratejik planlamanın uygulama başarısı üzerinde moderatör (düzenleyici) etkisi test edilmektedir. Çalışmada öncelikle araştırmanın kavramsal çerçevesi oluşturularak hipotezler ortaya konulmakta müteakiben literatür taramasından istifade edilerek veri toplamaya esas oluşturacak ölçekler belirlenmekte ve bu ölçekler çerçevesindehipotezler test edilmektedir. Türkiye'nin en büyük 1000 işletmesinden 299'nda yapılan bu araştırma kapsamında öncelikle; KRY-stratejik planlamanın uygulama başarısı, iç kontrol-stratejik planlamanın uygulama başarısı ve yönetişim-stratejik planlamanın uygulama başarısı arasındaki ilişki test edilmekte, aralarında anlamlı ve pozitif yönlü bir ilişki görülmesi üzerine iç denetimin bu ilişkiler üzerindeki düzenleyici (moderatör) etkisi incelenmektedir. Yapılan analizler neticesinde iç denetimin; kurumsal risk yönetimi-stratejik planlamanın uygulama başarısı ile yönetişim-stratejik planlamanın uygulama başarısı ilişkisinde düzenleyici etkisi olduğu ancak; iç kontrol-stratejikplanlamanın uygulama başarısı ilişkisinde ise düzenleyici etkisinin bulunmadığı görülmektedir. Çalışmada elde edilen bir diğer önemli bulgu da organizasyonun büyüklüğü ile stratejik planın uygulama başarısı arasında ters yönlü ve anlamlı bir ilişkinin bulunmasıdır. Araştırma sonuçlarına göre; organizasyon büyüdükçe stratejik planın uygulama başarısı azalmaktadır. Bu çalışmanın alan yazına en önemli katkısı iç denetim ve stratejik planlamanın uygulama başarısı arasındaki ilişkiyi bütüncül bir yaklaşımla inceleyerek iç denetimin bu süreçteki rolünü ortaya koyan ilk çalışmaolmasıdır.

The objective of this study is to analyze the effects of internal audit, as a strategic management control instrument, in strategic planning implimentation succsess. The primary function of internal audit is to measure the effctiveness of governance, internal control and risk management processes and to provide reasonable assurance. Because of this reason, in this study, governance, risk management and internal control is used as independent variables. The moderating effect of internal audit in strategic planning implementation success is tested with these independent variables. At first, the conceptual framework of the study is being set up, measurement scales for veriables areformed with the help of literatüre review and then hypothesis are tested within the scope of these scales. The study is conducted on 299 firms among the biggest 1000 firms of Turkey. First, the relationship between Enterprise Risk Management (ERM) and strategic planning implementation successs, second the relationship between and third the relationship between governance and strategic plan implementation successs are tested and then after seeing positive and statistically significant relationship between these variables the moderating effect of internal audit is tested on these variables. The results of the analysis shows that; internal audit has a moderating effect on both the relationship between Enterprise Risk Management (ERM)-strategic planning implementation successs and between governance-strategic planning implementation successs, but it does not have a moderating effect on the relationship between internal control and strategic planning implementation successs. Negative and statistically significant relationship between organization size and strategic planning implementation successs is an another important result obtained in this study. According to study results; as the organization size is getting bigger, strategic planning implementation successs is decreasing. The most important contribution of this study is being the only study that analyze the relationship between internal audit and strategic plannning implementation successs and define the role of internal audit in this process with a holistic approach