Sultansuyu Harası (1865-1909)

Abstract

Osmanlı atçılığı, klasik dönemde tımar sistemi, Istâbl-ı Âmire Teşkilatı ve yerel birimleri olan Taycı, Yundcu Ocakları sayesinde iyi bir dönem geçirmiştir. Fakat meydana gelen sosyal, siyasal, ekonomik ve askeri değişimler kurumların önemini kaybetmesine, tımar sisteminin de bozulmasına sebep olmuştur. Devlet, kurumların değerini kaybetmesiyle geriye giden atçılığı tekrar geliştirmek için XIX. ve XX. yüzyıllarda askeri çiftlik, hara, remont ve aygır depolarını kurmuştur. Askeri çiftlikler, askeri özelliklere sahip olan Çifteler Çiftliği'nin örnek alınmasıyla oluşturulmuştur. Bunlar; Sultansuyu, Çukurova, Veziriye, Elhamra ve Harbine Çiftlikleriydi. Fakat askeri çiftlikler atçılığı istenilen seviyeye ulaştıramamıştır. Bunun üzerine Osmanlı Devleti Çifteler, Sultansuyu, Çukurova ve Elhamra Çiftliklerini haraya dönüştürmüştür. Çalışmamızda, Sultansuyu çiftlik ve hara kurumlarının iki amaç için kurulduğu ortaya koyulacaktır. Bunlardan birincisi orduya at yetiştirme, üretme ve ıslah etme sorumluluğudur. İkincisi ise, bölgedeki eşkıyalık hareketlerinin önüne geçmedir. XIX. yüzyılda Akçadağ Kazası ve çevresinde yaşayan ahali eşkıyalık hareketlerinden muzdariptir. Devlet ahalinin ve bölgenin huzurunu, güvenliğini sağlamak amacıyla askeri birliklerin yer aldığı Sultansuyu çiftlik ve hara kurumlarını kurdurmuştur. Osmanlı arşiv belgeleri ışığında kurumların bu görevleri ve toplum ile yaşamış olduğu ilişkiler araştırmamızda ayrıntılı bir şekilde değerlendirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Askeri Çiftlikler, Hara, Remont Deposu, Aygır Deposu, Sultansuyu Çiftliği, Sultansuyu Harası

Horse breeding of Ottoman, manorial system in the classical period, organisation of Istabl-ı Amire and local units of Taycı lives a good era due to Yundcu Centers. But, consist of social, political, economic and military negatives cause to losing importance of institutions, destroying of manorial system,too. State founds farms, stud farm, remont and horse storages along with losing importance of institutions regressing of horse breeding so as to develop again in the XIX. and XX. centuries.Military farms are constituted along with originated of having military characteristics of Çifteler Farm. These are Sultansuyu, Çukurova, Veziriye, Elhamra and Harbine farms. But, these farms don`t realise to expected of producing horse. But, military farms don`t reach to intended level. Then, Ottoman State transforms to stud farm from military farms of Çifteler, Sultansuyu, Çukurova and Elhamra.It will be revealed to is established institution of stud farms for two purposes in our study. Firstly, it is responsibility for breeding horse, producing and chastening to army. Secondly, it precludes to movements of brigandage in the area. In the XIX. century, Akçadağ township and living of people in the around suffer from movements of brigandage. State is established to located of military farms of Sultansuyu farm and institutions of stud farm as to provide to people and area`s security and peace. In the consideration of Ottoman archive documents, it is evaluated detailedly to institutions` this works and existed of relation with society.Keywords: Military Farms, Stud Farm, Storage of Remont, Storage of Horse, Sultansuyu Farm, Sultansuyu Stud Farm.