Haluk Perk Müzesi`nden bir grup damga mühür

Abstract

Geçmişten günümüze güvenliğin ve özel mülkiyetin göstergesi sayılan mühürler farklı dönemlerde, farklı formlarda ve malzemelerden yapılmış olarak karşımıza çıkmaktadır. İlk örnekleri yaklaşık M.Ö. 8000'de görülen mühürlerde malzeme olarak kil ve taş kullanılmıştır. Daha sonra dönem şartlarına, iklime, coğrafyaya ve gelişen teknolojiye paralel olarak malzeme ve yapım tekniklerinde değişiklik ve çeşitlilik meydana gelmiştir. Metal, değerli taş, kemik, fayans, cam gibi malzemeler mühür yapımında sıklıkla kullanılmıştır. Çalışmanın konusunu; malzemesi bakır (tunç)? ve kurşun olan ve yaklaşık olarak bir tarih aralığı verilerek İlk Tunç ile Orta Tunç Çağı'na tarihlendirilen damga mühür grubu oluşturmaktadır. Satın alma yoluyla müzeye kazandırılan bu mühürlerin buluntu yeri bilinmemektedir. Söz konusu mühürlerin baskı yüzeyleri genellikle yuvarlak, kare biçimli, tutamakları ise ip delikli ya da deliksiz tutamaklıdır. Halûk Perk Müzesi'ne kayıtlı olan ve çalışma kapsamına alınan mühürlerin benzerleri sadece Anadolu'da değil, Mezopotamya ve Balkanlarda da görülmektedir. Bu çalışma ile damga mühürlerin, kazılarda ele geçen ve müze koleksiyonlarında bulunan benzer örnekleri esas alarak karşılaştırılması, yaklaşık bir tarihleme yapılarak; buluntu yerlerini yine yaklaşık olarak coğrafi açıdan tespit etmek amaçlanmıştır. Böylelikle buluntu yeri belli olmayan söz konusu mühürlerin hangi coğrafya ve döneme yakın olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Anadolu, Damga Mühür, İlk Tunç Çağı, Orta Tunç Çağı

The Seals, which are considered as indicators of security and private property from the past to the present, are seen in different periods and made of different materials in different forms. Clay and stone were used for the first examples of seals seen at B.C. 8000. Then, in parallel with the conditions of the period, climate, geography and developing technology, material and construction techniques changed and diversity occurred. Metal, gemstone, bone, tile and glass-like materials have been used frequently in the seal construction. The subject of the study is the stamp seal group, made up of lead, copper (bronze)?, and approximately dated to the Early Bronze and Middle Bronze Age. The place of origin for these seals, gained by the museum through purchase, is unknown. The surface of these are in round or square shape, and the handles are rope hole or without hole handles. The seals registered to Haluk Perk Museum and included in the scope of this study are seen not only in Anatolia, but also in Mesopotamia and the Balkans. The purpose of this study was to compare the stamp seals on the basis of similar samples found in the excavations and in the museum collections, and to determine their location in a geographical way. Thus, it was tried to determine the possible geography and period of those seals with unknown place of origin. Key Words: Anatolia, Stamp Seal, Early Bronze Age, Middle Bronze Age.