1844-45 tarihli Temettuat Defterlerine göre Hüdavendigar Vilayeti Harmancık Kazasına bağlı Cenubta (güney) bulunan köylerin sosyo-ekonomik yapısı

Abstract

XIX. yüzyıl Osmanlı Devleti adına adeta bir dönüm noktası mahiyetindedir. Özellikle Tanzimat Fermanı ile birlikte sosyal ve ekonomik alandaki değişimler döneme damgasını vurmuştur. Ekonomik anlamdaki reformlar sonucu temettuat defterleri oluşturulmuş ve bu defterler hane sahiplerinin isim ve meslek bilgileri, ödemiş oldukları vergiler, tarla bilgileri, gelirleri ve hayvanat bilgilerinin sayımı yapılarak hazırlanan defterlerdir. 1844-45 temettuat defterlerinin oldukça teferruatlı olması aynı zamanda bu defterleri değerli kılmaktadır.Bu çalışmada günümüz Bursa sınırları içinde bulunan Harmancık ilçesinin güneyinde bulunan köylerin 1844-45 tarihli temettuat defterleri etraflıca incelenmiştir. Defterlerin transkripsiyonu yapılarak ortaya çıkan veriler grafikler ve tablolar kullanılarak değerlendirmeye alınmıştır.Yapılan bu değerlendirmeler sonucunda Harmancık'a bağlı olan 10 köyde ''Balat Danişmend, Bekdemirler, Dedebali, Delicegüney, Dutluca, Gökçeler, Ilıcaksu, Karaca, Kepekderesi ve Kıçmanlar Köylerindeki'' ahalinin büyük bir kısmı tarım ve hayvancılıktan geçimini sağlamaktadır. Orakçılık, boyacılık, hizmetkârlık, demircilik gibi farklı mesleklere de rastlanılmış olup hepsi tablolarda belirtilmiştir. Bölgede arıcılık az da olsa yapılmaktadır. Ekilen ürünler içerisinde ise tahıl büyük öneme sahiptir. Ayrıca bazı hane sahiplerinin dut bahçesine sahip olmaları ipek böcekçiliğinin yaygın olmasa da yapılmakta olduğunu göstermektedir.Anahtar Kelimeler: Harmancık, Temettuat, Tarım, Hayvancılık, Vergi

The 19th century is a turning point in the name of Ottoman state. Especially with the Tanzimat Edict, the changes in the social and economic fields left their mark on the period. Temettuat books were created as a result of economic reforms and these books are prepared by counting the household name and occupation information, taxes paid, field information, income and animal information. The fact that 1844-45 Temettuat books are very detailed makes these books valuable.In this study, the temettuat books dated 1844-45 of the villages in the south of Harmancık district, which is within the borders of today's Bursa, have been examined thoroughly. The data obtained by transcribing the books have been evaluated by using graphs and tablets.According to the these evaluations, in 10 villages of Harmancık ''Balat Danişmend, Bekdemirler, Dedebali, Delicegüney, Dutluca, Gökçeler, Ilıcaksu, Karaca, Kepekderesi and Kıçmanlar'' a large part of the population provides their livelihood from agriculture and farming. Different posessions such as sickle, painting, servant and blacksmithing were also found and all of them are mentioned in the tables. Beekeping is done in the region at least. Grain has a great importance in the cultivated crops. Also, the fact that some household owners have mulberry garden indicates that silkworming is being done despite not common.Keywords: Harmancık, Temettuat, Agriculture, Farming, Tax