İzlenim yönetimi taktikleri ve Türkiye bağlamında bir ölçek geliştirme çalışması

Abstract

Örgütsel Davranış konusunda yapılan bilimsel araştırmalarda genellikle farklı ülkelerde geliştirilen ölçeklerden yararlanılmakta ve çoğu zaman bireylerin tutum ve davranışlarında toplumsal kültürün etkisi gözardı edilebilmektedir. Özellikle izlenim yönetimi taktikleri gibi karşı tarafın algılarını yönlendiren davranışlar, bireylerin içinde bulundukları kültürün özelliklerinden etkilenebilmektedir. Bu bağlamda, iş yaşamında çalışanların sergiledikleri izlenim yönetimi taktiklerinin Türk toplumunda batı toplumlarından farklı olabileceği öngörülerek yapılan bu araştırmada, Türk çalışma ortamına özgü izlenim yönetimi taktiklerini keşfetmek, bunun yanında Türk kültürüne uygun, geçerli ve güvenilir bir izlenim yönetimi ölçeği geliştirmek amaçlanmıştır. Ölçek geliştirme konusundaki temel kaynaklardan ve alanyazında yer alan ölçek geliştirme çalışmalarından yararlanılarak gerçekleştirilen bu çalışmada, madde havuzunun oluşturulması, ölçeğin yapılandırılması ve ölçeğin değerlendirilmesinden oluşan üç aşamalı bir yöntem kullanılmış, bu kapsamda 60 katılımcı ile yarı yapılandırılmış mülakat yapılmıştır. Görüşmelerin analizi ile elde edilen kod ve temalara dayanarak madde havuzu oluşturulmuş ve uzman değerlendirmeleri aracılığıyla ölçeğin içerik geçerliliği test edilmiştir. Yapılan madde eleme işlemleri sonucunda ölçeğin son hali 16 madde ile tamamlanmıştır. Ölçeğin değerlendirilmesi kapsamında (n=490) yapılan açımlayıcı faktör analizi sonucunda 4 boyutlu yapı oluştuğu görülmüş ve toplam varyansın %69,2'si açıklanmıştır. Ölçeğin güvenilirlik katsayısı 0,88'dir. Yapı geçerliliği yönünden ölçeğin örgütsel vatandaşlık davranışı ölçeği ile ayrışım geçerliliği sağladığı görülmüştür. Sonuçlar geliştirilen izlenim yönetimi ölçeğinin güvenilir ve büyük ölçüde geçerli bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir.Anahtar Kelimeler: İzlenim Yönetimi, Toplumsal Kültür, Ölçek Geliştirme

Scientific research on Organizational Behavior is generally used of scales developed in different countries, and most of the time ignored the effects of social culture in individuals' attitudes and behaviors. In particular, behaviors that direct the perceptions of the other person, such as impression management tactics, can be influenced by the cultural characteristics of individuals. In this context, it is aimed to explore the impression management tactics specific to the Turkish working environment and to develop that a valid and reliable impression management scale compatible with the Turkish culture. In this study, which is benefiting on the main sources of scale development and the scale development studies in the literature was used a three-stage method that consisting of constructing the item pool, constructing of the scale and evaluating of the scale. In this context, it was conducted that semi-structured interview with 60 participants. It was created a substance pool based the code and themes that obtained by the expert assessments and was tested that the content validity of the scale. As a result of the substance elimination was completed with 16 items the last version of the scale. It was performed exploratory factor analysis (n = 490) and was seen 4 dimensional structure and was explained 69.2% of total variance. The reliability coefficients of scale is 0.88. As a result of confirmatory factor analysis, it was seen that first level model, which was recommended for impression management, had the best good of fitnesses. Within the frame of construct validity, it was seen that the scale provided divergent validity with ocb scale. The results showed that the developed impression management scale was a reliable and valid scale.Keywords: Impression Management, Social Culture, Scale Development