Ömer Seyfettin`in hikâyelerinde Türk kimliği ve milliyetçi söylem

Abstract

II. Meşrutiyet döneminde Türk hikâyeciliğinin teknik açıdan gelişmesinde ciddi katkıları bulunan ve Millî Edebiyat akımının öncülerinden biri olan Ömer Seyfettin, aynı zamanda Türkçülük hareketini programlı hâle getiren aydınların içinde, edebî ve düşünsel faaliyetleriyle milliyetçiliğe yerli bir istikamet kazandırmıştır. Bu çalışmada, düşünce tarihimizde milliyetçiliğin ve dilde sadeleşmenin önemli bir teorisyeni olan Ömer Seyfettin'in hikâyelerinde millî konuları, milliyetçi bakış açısını ve okuyucuya kabul ettirmek istediği fikirlerini nasıl ele aldığını, hikâyelerini etkili kılmak için kullandığı söz kalıpları, hitapları, sözceleri inceleyerek hikâyelerdeki Türk kimliğinin inşa modelini ve Türk milliyetçiliğinin söylemini aydınlatmayı amaçlamaktadır. Aynı zamanda tarihsel bakış açısıyla ve kuramsal düzlemde milliyetçiliğe, edebiyatta ideolojik söyleme ve yazarın dönemine kadarki Türkçülük hareketlerine ışık tutarak, Ömer Seyfettin'in ortaya çıkışı ve Türk milliyetçiliğini hikâyelerinde işlemesine sebep olan etmenlerin de geriye dönük incelemesi yapılmıştır. Ömer Seyfettin üzerinden dönemin yazar ve şairlerini Türkçülüğe yönelten dinamikleri incelemek, Türk milliyetçiliğinin üretmek istediği yeni tip millî kimlik modellerini, ulus-devlet siyasetini de anlamaya yardımcı olmaktadır. Bu tezde Ömer Seyfettin'in hayatı, öncüsü olduğu Yeni Lisan hareketinin başlattığı kültürel değişim ve millî öze dönüş dalgası, hikâyelerindeki millî kimlik tipleri, milliyetçi söylemin yönleri ve hikâyelerdeki kurgusal yapının söylemi nasıl ortaya çıkardığı başlıklar hâlinde incelenmiştir.

Ömer Seyfettin, who had some great contributions in development of Turkish storytelling technically and one of the pioneers of National Literature movement in 2nd Constitutional Era, as one of the intellectuals who indoctrinate Turkism, has naturalized nationalism with his literature and philosophy activities. In this study, the purpose is to enlighten the construction of Turkish identity and Turkish nationalism in the stories of Ömer Seyfettin, who is an important theoretician of Nationalism and simplification of language in our history of thought, how he makes the audience accept his ideas, his nationalistic point of view and national subjects with the help of his utterance, addressing and his patterns. At the same time, by analyzing the Turkism movement prior to the Ömer Seyfettin's era with theoretical and historical approaches, the emergence of Ömer Seyfettin and the reasons why he instilled Turkish nationalism in his works are investigated. Understanding the forces that inclining the poets and writers of Ömer Seyfettin era into nationalism by analyzing his case would help us to understand the new national identity model that Turkish nationalism wants to create and also nation state politics. In this thesis, life of Ömer Seyfettin, the cultural conversion and national back – mutation started by New Language Movement which is led by Ömer Seyfettin, types of national identities in his stories, national discourse aspects and how fictional construction reveals the discourse are examined title by title.