Doğrudan yabancı yatırımlar ve portföy yatırımlarının pay piyasa getirisine etkisi: BRICS-T ülkeleri üzerine ekonometrik bir analiz

Abstract

Küreselleşme ile birlikte serbest ekonominin benimsenmesi ve yabancıyatırımcılara sınır ötesi ülke kapılarının açılması, özellikle gelişmekte olan ekonomileriçin büyük öneme sahiptir. Yüksek getiri potansiyeline sahip ve cazip fırsatlarıbünyesinde barındıran gelişmekte olan ülkeler, tasarruf açıklarını giderebilmek veekonomik olarak büyüyebilmek için yabancı kaynaklara ihtiyaç duymaktadırlar.Gelişmekte olan ülkeler ihtiyaç duydukları bu kaynağa, doğrudan yabancı yatırımlarolarak ulaşabilecekleri gibi portföy yatırımları olarak da ulaşabilmektedirler. Gelişmekteolan ülkelere yapılan yabancı yatırımların, literatürde bir çok araştırmacının dikkatiniçektiği görülmektedir. Özellikle, yabancı yatırımların ekonomik büyümeye etkisininincelendiği çalışmalarda genel olarak, yabancı yatırımların ekonomiyi olumlu yöndeetkilediği sonucuna ulaşıldığı görülmektedir. Öte yandan bir ülkede ekonomik sistemindoğru ve sağlıklı bir şekilde işleyebilmesi için gelişmiş bir finansal piyasaya da ihtiyaçduyulabilmektedir. Finansal piyasalar içerisinde, riski seven yabancı yatırımcı en çok paypiyasasını tercih etmektedir. Özellikle Dünya Bankası ve Merkez Bankaları tarafındandüzenli olarak yayınlanan verilerle pay piyasasında yapılan alım-satımlar kamuya şeffafbir şekilde paylaşılmakta ve her geçen gün finansal piyasalar içinde pay piyasası öncügösterge konumunda olmaktadır.Bu çalışmada 2000-2018 döneminde BRICS-T ülkeleri olarak da ifade edilen,Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin, Güney Afrika ve Türkiye ülkelerine yapılan doğrudanyabancı yatırımlar ve portföy yatırımlarının pay piyasa getirisine etkisi panel regresyonanalizi ile incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda; portföy yatırımları ile pay piyasagetirisi arasında anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki tespit edilirken, doğrudan yabancıyatırımlar ile pay piyasa getirisi arasında anlamlı bir ilişki tespit edilememiştir.Anahtar Kelimeler: Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Portföy Yatırımları, Pay PiyasasıGetirileri, BRICS-T Ülkeleri, Panel Veri Analizi

With globalization, the adoption of a free economy and the opening of crossborder country gates to foreign investors are of great importance especially for developingeconomies. Developing countries with high return potential and attractive opportunitiesneed foreign resources to overcome their savings gap and to grow economically.Developing countries can access this resource they need either as foreign directinvestments or as portfolio investments. It is seen that foreign investments made indeveloping countries attract the attention of many researchers in the literature. Inparticular, studies examining the effects of foreign investments on economic growthgenerally conclude that foreign investments affect the economy positively. On the otherhand, a developed financial market may be needed for the proper and healthy functioningof the economic system in a country. Among the financial markets, risk-loving foreigninvestors prefer mostly the stock market. With the data regularly published by the WorldBank and Central Banks, trades in the stock market are shared with the publictransparently and the stock market is the leading indicator in the financial markets day byday.In this study, the effect of foreign direct investments and portfolio investmentson stock market return in Brazil, Russia, India, China, South Africa and Turkey, alsoreferred to as BRICS-T countries in the period 2000-2018 has been examined by panelregression analysis. As a result of the analysis, a significant and positive relationshipbetween portfolio investments and stock market return has been determined, while asignificant relationship between foreign direct investment and stock market return has notbeen determined.Keywords: Foreign Direct Investments, Portfolio Investments, Stock Market Returns,BRICS-T Countries, Panel Data Analysis