Türkçe ve İngilizce rica etkileşimlerinde kibarlık ve kabalık görünümleri

Abstract

Bu çalışmanın iki amacı bulunmaktadır. Birincil amacı, Türkçe ve İngilizce grup-içi ilişkilere dayanan rica etkileşimlerinde kullanılan dilsel stratejilerin ortaya çıkardığı kibarlık ve kabalık görünümleri arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları ortaya koymaktır. İkincil amacı ise, Türkçe ve İngilizce grup-dışı ilişkilere dayanan rica etkileşimlerinde kullanılan dilsel stratejilerin ortaya çıkardığı kibarlık ve kabalık görünümleri arasındaki benzerlikleri ve farklılıkları betimlemektir.Bu tezin amaçları doğrultusunda, 30'ar kişiden oluşan Türk ve Amerikalı iki katılımcı grubunun, 5 rol durumunu karşılıklı doğaçlaması sonucu elde edilen konuşma kayıtları (75 Türkçe-75 İngilizce) tutulmuş ve kayıtların birebir çevriyazısı yapılarak bir veri tabanı oluşturulmuştur. Elde edilen verilerin, detaylı betimlemesini yapmak amacıyla içerik çözümlemesi yöntemi kullanılmıştır.Çalışmada her iki grubun şu yönlerden benzerlik gösterdiği ortaya konmuştur: Ricalara olumlu yanıt alınmasına rağmen rica yinelemesi yapılması; arkadaşlık kavramının açık sözlü olmak, sözünü esirgememek olarak algılanması; genelde ana rica kullanımı yapılması; iltifat etme stratejisine karşılık alçakgönüllülük stratejisinin kullanılması ve kibarlık ve kabalığın etki-tepki ilişkisi çerçevesinde şekillendirilmesi.Her iki grubun farklılık gösterdiği en önemli nokta ise Türk kültürünün bir 'yüksek-bağlam kültürü; Amerikan kültürünün ise 'düşük-bağlam kültürü olmasıdır.Bu bulguların ışığı altında, son bölümde, kibarlık ve kabalık üzerine yapılabilecek yeni çalışmalara öneriler getirilmiştir.Anahtar Sözcükler: Kibarlık, Kabalık, İçerik Çözümlemesi, Dilsel Stratejiler

The purpose of the study is two-fold. In relation to the phenomena of politeness and impoliteness, the primary concern is to reveal what kind of similarities and differences have existed in in-group request interactions in Turkish and English. The secondary concern is to determine what kind of similarities and differences have existed in out-group request interactions in Turkish and English. In line with the purposes of the study, the sound recordings (75 Turkish-75 English) of 5 improvised conversations betweenTurkish and American groups of 30 participants were kept and by making the verbatim transcriptions of the recordings, the database was set up. Lastly, a content analysis was performed in order to analyze the data in detail.The findings of the study revealed that the groups share similarities in many respects: the repeated use of requests, perceiving friendship as 'being cruel to be kind', the common use of head-acts, the use of compliment which is returned by the use of modesty as a strategy, and establishing the nature of politeness and impoliteness as an effect-response relationship.The major difference between the groups is that while the Turkish culture is a high context-culture, American culture is a low-context one. In the light of the findings, in conclusion, some recomendations have been put forward with regard to new research studies on politeness and impoliteness.Keywords: Politeness, Impoliteness, Content Analysis, Language Strategies