Eskişehir-Türkmentokat jeotermal sahasının hidrojeokimyasal incelemesi

Abstract

Bu tez, Türkmentokat ve Harmandalı köyleri (Eskişehir-Odunpazarı) civarındaki alanın jeotermal potansiyelinin ortaya konulması amacıyla yapılan jeolojik, jeofizik ve jeokimyasal çalışmaları konu almaktadır. Çalışma alanında temelde Triyas yaşlı metamorfik ve ofiyolitik kayalar ile bu birimleri kesen Üst Kretase yaşlı granodiyorit yer almaktadır. Tüm bu birimlerin üzerinde Neojen yaşlı birimler uyumsuz olarak bulunmaktadır. En üstte ise Kuvaterner yaşlı alüvyon uyumsuz olarak gelmektedir.Jeofizik araştırmalar kapsamında düşey elektrik sondaj ve doğal potansiyel çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Jeolojik ve jeofizik incelemeler sonucunda anomali sunan bir alanda 2200 m derinliğindeki EMT-2016/2 araştırma sondajı açılmıştır.Bölgedeki yüzey suları, karbonatlar ile ofiyolitik kayaçlar içindeki magnezyumca zengin minerallerin çözünmesi sonucunda oluşmuş Ca+Mg-HCO3 tipi sular fasiyesine girmektedir. EMT-2016/2 sondaj kuyu suyunun kimyasal bileşimi ise bölgedeki diğer su noktalarına göre farklılık göstermektedir. İyonik derişim bakımından zengin olan EMT-2016/2 sondaj kuyusu suyu Na-Cl hidrokimyasal fasiyesine girmektedir. Bu noktadaki Na-Cl tipi fasiyesinin oluşumuna, paleo deniz suyu katkısının neden olduğu sanılmaktadır.Jeotermometrik yöntemler ile EMT-2016/2 kuyusu için rezervuar sıcaklığı 65 °C ile 71 °C aralığında hesaplanmıştır. EMT-2016/2 jeotermal kuyusu açılarak 3,3 Mwt ısı enerjisi potansiyeli görünür hale gelmiş olup, bu bölge için ilk araştırma sonucudur. Çalışma sahasında yapılacak ilave sondajlarla bölgenin jeotermal potansiyelini daha detaylı bir şekilde ortaya koymak mümkündür.Anahtar Kelimeler: Eskişehir, hidrojeokimya, çevresel izotoplar, jeotermal.

This thesis focuses on the geological, geophysical and geochemical studies to reveal the geothermal potential of the area around Türkmentokat and Harmandalı villages (Eskişehir-Odunpazarı).In the study area, Triassic metamorphic and ophiolitic rocks form the basement rocks and are cut by Upper Cretaceous granodiorite. Neogene units are unconformably over all of these basement rocks. Quaternary aged alluvium deposits cover all these units with unconformity.Within the scope of geophysical surveys, vertical electric drilling and self potential studies were carried out. As a result of geological and geophysical investigations, EMT-2016/2 exploration well was drilled to a depth of 2200 m in an area presenting geothermal anomaly.The surface waters in the region fall into Ca + Mg-HCO3 type hydrochemical facies formed as a result of the dissolution of magnesium-rich minerals in carbonates and ophiolitic rocks. The chemical composition of EMT-2016/2 drilling well water differs from other water points in the region. EMT-2016/2 well water, which is rich in ionic concentration, fall into the Na-Cl hydrochemical facies. The formation of Na-Cl facies at this point is thought to be caused by the contribution of paleo sea water.The reservoir temperature for the EMT-2016/2 well was calculated by using geothermometric methods in the range of 65 ° C to 71 ° C. The EMT-2016/2 geothermal well has been opened and the 3.3 Mwt heat energy potential has become visible and this is the first research result for this region. It is possible to reveal the geothermal potential of the region in more detail with additional drilling in the study area.Keywords: Eskisehir, hydrogeochemistry, environmental isotopes, geothermal.