Okul öncesi eğitimine devam eden 5-6 yaş grubu çocuklarda bağlanma ve anne-baba-çocuk ilişkisi

Abstract

Bu çalışma, okul öncesi eğitimine devam eden 5-6 yaş grubu çocuklarda bağlanma ve anne-baba-çocuk ilişkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada tarama modellerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın örneklemi, 2017-2018 eğitim öğretim yılında Kütahya il merkezinde bulunan kolay ulaşılabilir örnekleme yoluyla seçilen devlete bağlı okul öncesi kurumlarına devam eden 5-6 yaş grubu 51 (27 kız ve 24 erkek) çocuk ve onların anne babalarından oluşmaktadır.Bu araştırmada veri toplama araçları olarak, ebeveynler ve çocuklarla ilgili demografik bilgileri toplamak amacıyla 'Kişisel Bilgi Formu' kullanılmıştır. Bunun yanı sıra anne babaların birbirleri ve çocukları ile ilişkilerini ayrı ayrı belirlemek amacıyla anne babaların cevapladıkları Ebeveyn Çocuk İlişkisi Envanterinde yer alan iletişim, disiplin, özerklik ve katılım alt boyutları kullanılmıştır. Bu form anne babalara ayrı ayrı doldurtulmuş olup toplamda 46 sorudan oluşmaktadır. Son olarak çocukların bağlanma stillerini ölçmek amacıyla her bir çocuğa araştırmacı tarafından yaklaşık yirmişer dakika ayrılarak 'Cassidy Tamamlanmamış Oyuncak Bebek Ailesi Hikâyeleri' ölçeği oyunlaştırılarak uygulanmıştır.Analizlere geçilmeden önce araştırma değişkenlerinin normallik sayıltısını karşılayıp karşılamadığı Kolmogorov - Simirnov ve Shapiro – Wilks testleriyle değerlendirilmiştir. Bulgular değişkenlerin normal dağılıma uymadığını gösterdiği için parametrik olmayan istatistiksel yöntemlerden yararlanılmıştır (İki düzeyi olan değişkenler için Mann – Whitney U, ikiden fazla düzeyi olan değişkenler için Kruskal – Wallis testleri kullanılmıştır). Analizler anne ve babalar için ayrı ayrı gerçekleştirilmiştir. Annenin rapor ettiği iletişim, disiplin, özerklik ve katılım boyutlarında çocuğun cinsiyeti, yaşı, annenin yaşı ve eğitim düzeyine göre anlamlı fark bulunamamıştır. Babalarda da tek bir alt boyut hariç benzer sonuçlar bulunmaktadır. Yalnızca 6 yaşında çocuğu olan babaların 5 yaşında çocuğu olanlardan daha yüksek özerklik desteği puanı olduğu görülmüştür. Son olarak araştırmanın asıl sorusuna yanı verebilmek adına güvenli ve kaçınma bağlanma stilindeki çocuklar arasında anne ve babalarının rapor ettiği iletişim, disiplin, özerklik ve katılım boyutlarında fark olup olmadığı incelenmiştir. Bulgular güvenli bağlanan çocukların hem anne hem de babalarda bu alt boyutlardan aldıkları puanların anlamlı olarak daha yüksek olduğuna işaret etmektedir. Tüm bulgular alanyazın doğrultusunda değerlendirilmiş olup araştırma sonucunda önerilere de yer verilmiştir.

This study aims to determine the relationship between attachment security and parent child relations in 5-6-year-old children who are attending preschool education and their parents. Relational Screening Model was used as research design in the study. The sample of the study consisted of 51 children (27 girls and 24 boys) who aged 5-6 years and attending state-based preschool institutions and their mothers and fathers. Sample selected through convenient sampling. The research conducted in the 2017-2018 academic year.In this study, Personal Information Form was used to collect descriptive information about participants. In addition to that, discipline, involvement, autonomy support and communication subscales of the Parent Child Relationship Inventory, which was answered by parents (both fathers and mothers), was used to determine the relationships between parents and their children. Finally, in order to measure the attachment styles of children the Cassidy Incomplete Stories with Doll Family scale was used. It was applied to children with proper materials and scale instructions. It was seen that while 27 (52.9 %) of the children were securely attached, 24 (46.1 %) of them were avoidant.Before conducting analyses, normality assumptions were tested with Kolmogorov and Simirnov and Shapiro Wilks tests. Results showed that parent child relation variables were not normally distributed. Hence, non-parametric tests were used to compare groups (Mann Whitney U test for two level variables and Kruskal Wallis test for variables which had more than two levels). The analyses were conducted for mothers and fathers separately. There were no significant differences in maternal discipline, involvement, autonomy support and communication between groups with respect to children's gender, children's age, maternal age, maternal education. Although results of the fathers were similar, there was only one exception. It was found that fathers whose children were 6 years old provide more autonomy support than fathers who had 5 years old children. Additionally, there were significant differences between secure and avoidant attachment styles. Results showed that both fathers and mothers of the securely attached children had significantly higher scores in discipline, involvement, autonomy support and communication subscales than avoidant attachment group. All findings were discussed according to the literature.