Birinci asırda Güney Arap kabilelerinin ilk siyasî oluşumlardaki rolü

Abstract

Çalışmamız giriş, beş bölüm ve sonuç kısmından oluşmaktadır. Çalışmanın amacı Hicri birinci asırda Güney Arap Kabilelerinin (Kahtâniler) ilk siyasî oluşumlardaki rolünü tespit etmektir. Araştırmada klasik İslâm Tarihi kaynakları ve modern araştırmalardan yararlanmıştır. Kahtâniler Adnânîlerden çok önce tarih sahnesine çıkarak Yemen'de büyük medeniyetler kurmuşlardır. İslâmiyet'in doğuşundan önce yaklaşık bir asır boyunca Habeş ve Sasâni boyunduruğuna girerek eski ihtişamlarını kaybetmişlerdir. Hicri 9-10. Yıllarında Müslüman olmuşlardır. Adnânîlere oranla daha az irtidat eden Yemenli kabilelerin bir kısmı Ridde isyanlarının bastırılmasında aktif rol almıştır. Irak, Suriye ve Mısır fetihlerine bütün güçleri ile katılarak fetih hareketlerinde büyük rol almışlardır. Hz. Ömer Yemenlilerin isteğinin hilafına Suriye yerine onları ekseriyetle Irak fetihlerine yönlendirerek Irak'a yerleştirmiştir. Hz. Osman dönemindeki karışıklıklarda başrol oynayan kabileler, Hz. Ali'nin halife seçilmesine öncülük etmişlerdir. Suriye'ye yerleşen Yemenli kabileler daha çok Emevî taraftarlığı, Irak'a yerleşenler ise Hz. Ali taraftarlığı ile öne çıkmışlardır. Kûfe'deki Yemenli kabileler Şiiliğin Irak ve İran'da kök salmasında öncü rol oynamışlardır. Kahtânî kabileler Nizarîlere göre Haricilere daha az destek vermişlerdir. Kabilelerin siyasî- dinî merkezlere tarafarlık veya muhalefetlerinde belirleyici olan hususlar sırasıyla: Kabilenin yerleştiği coğrafya, ekonomik çıkarlar, kabile asabiyeti ve dinî saikler olarak tespit edilmiştir. Anahtar kelimeler: Yemen, Kahtânî, taraftarlık, asabiyet, Haricilik, Şiîlik, rol.

Our study consists of introduction, five chapters and conclusion. The aim of the study is to determine the role of South Arab tribes (Kahtânis) of political formations in the first century of Hijr. In this study, we benefited from the classical sources of Islamic History and modern research. Kahtânis have made great civilizations in Yemen by going on the stage of history long before Adnânîs. For nearly a century before the birth of Islam, they had lost their former glory by entering the yoke of Ethiopian and Sassani. They have become muslim at the 9-10th years of Hijr. Some of the Yemenî tribes who were less apostated from religion than the Adnanis played an active role in the suppression of Ridde rebellions. They participated with all their power to the conquest and took part an important role of the movement of Iraq, Syria and Egypt. Hz. Omar, by conducting them to the conquest of Iraq against the desire of their will instead of Syria, he placed them in Iraq. The tribes that played the leading role in the turmoil in the St. Osman period, pioneered in the election of caliphate of St.Ali. The Yemeni tribes who settled in Syria have come to the forefront advocates of Umayyad, and those who settled in Iraq were St. Ali's advocacy. The Yemeni tribes in Kufa played a leading role in the take-up of Shiism in Iraq and Iran. The Kahtânî tribes gave less support to the Kharijis than the Nizaris. The determinants of the tribes' opposition or partiality to political-religious centers were determined as; The geography of the tribe, economic interests, tribal irritation and religious motives.Key Words: Yemen, Kahtânî, Partiality, Irritation, Kharijite, Shiism, Role.