Araştırma görevlilerinde iş becerikliliği: Psikososyal değişkenler açısından bir değerlendirme

Abstract

Bu araştırmanın amacı, iş becerikliliği davranış düzeyleri ile işle bütünleşme, iş karakteristikleri ve özerk benlik yönetimi düzeyleri olarak sayılan psikososyal değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Araştırmanın evrenini, Ankara'da yer alan devlet ve vakıf üniversitelerinde çalışan araştırma görevlileri, örneklemini ise bu üniversitelerde çalışan 358 araştırma görevlisi oluşturmaktadır. Araştırma ilişkisel tarama modeli kullanılarak yapılan betimsel bir çalışmadır. Araştırmada veriler; Tims, Bakker ve Derks (2012) tarafından geliştirilen ve Akın ve Diğerleri (2014) tarafından Türkçeye uyarlanan `İş Becerikliliği Ölçeği`; Rich (2006) tarafından geliştirilen ve Öngöre (2013) tarafından Türkçeye uyarlanan `İşle Bütünleşme Ölçeği`; Hackman ve Oldham (1975) tarafından geliştirilen ve Ünüvar (2006) tarafından Türkçeye uyarlanan `İş Karakteristikleri Ölçeği`; Sheldon ve Deci (1996) tarafından geliştirilen ve Kart ve Güldü (2008) tarafından Türkçeye uyarlanan `Özerk Benlik Yönetimi Ölçeği` aracılığıyla toplanmıştır. Verilerin analizinde istatistiki işlemlerden aritmetik ortalama (X̅), standart sapma (s), yüzde (%), Bağımsız t testi, Tek Yönlü Varyans Analizi, Pearson Moments çift yönlü korelasyon analizi ve aşamalı regresyon analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre katılımcıların; İş becerikliliği ve işle bütünleşme algılarının `katılıyorum`, İş karakteristikleri algılarının `Kısmen Doğru` ve Özerk Benlik Yönetimi algılarının ise `Yüksek` düzeyde olduğu görülmüştür. Yine bu değişkenler arasında pozitif yönde ve anlamlı ilişkiler bulunduğu tespit edilmiştir. Aşamalı regresyon analizi sonuçları ise diğer değişkenlerin iş becerikliliğinin anlamlı yordayıcıları olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma sonucunda araştırma görevlilerinin iş becerikliliği davranışlarının artırılmasına yönelik öneriler geliştirilmiştir.

The aim of this study is to determine the relationship between job crafting behavior levels and psychosocial variables which are considered as work engagement, job characteristics and self determination levels. The population of the research consists of research assistants working at state and foundation universities in Ankara and 358 research assistants working in these universities. The research is a descriptive study using relational survey model. In the study the data were collected; `Job Crafting Scale` developed by Tims, Bakker and Derks (2012) and adapted into Turkish by Akın, Sarıçam, Kaya and Demir (2014); `Work Engagement Scale` developed by Rich (2006) and adapted into Turkish by Öngöre (2013); `Job Characteristics Scale` developed by Hackman and Oldham (1976) and adapted into Turkish by Ünüvar (2006); `Self Determination Scale` developed by Sheldon and Deci (1996) and adapted into Turkish by Kart and Güldü (2008). In the analysis of the data, the arithmetic mean (X̅), standard deviation (s), percentage (%), Independent t test, One Way Anova, Pearson Moments bidirectional correlation analysis and stepwise regression analysis techniques were used. According to the results of the research; job crafting and work engagement perceptions `agree`, perceptions of job characteristics `Partially Correct` and self determination perceptions were `High` levels observed. Also, positive and significant relationships were found between these variables. The results of the stepwise regression analysis showed that the other variables were significant predictors of job crafting. As a result of the research, suggestions were developed to increase the job crafting behaviors of the research assistants.