İslam felsefesinde nefs ile ilgili ölümsüzlük teorileri

Abstract

Ölümsüzlük felsefenin önemli problemlerinden biridir. Filozoflar öteki dünyahakkındaki görüşleri aktarırlarken iki şeyi amaçlarlar. Birincisi, öte dünyada insanlarınsonsuz saadete erişebilmeleri için insanları bu dünyadayken mutluluğa götüren fiilleryapmaya teşvik etmek ve böylece onların mutedil birer insan olmalarını sağlamak;ikincisi, ölümsüzlük arayışında olan insanlara bir cevap vermektir. Çalışmamızın amacıise İslam filozoflarının ölümsüzlük problemine çözümlerini sunmak ve insanların arayışıolan ölümsüzlüğün nasıl gerçekleşeceğini bulmak olduğundan, İslam filozoflarının öndegelen isimlerinden el-Kindī, el-Fārābī, İbn Sīnā, el-Ġazālī ve İbn Ruşd'ün görüşlerine yerverdik. Ölümsüzlük probleminin temeline inebilmek için İslam filozoflarını görüşleriyleetkilemiş Yunan felsefesinin önde gelen isimlerinden Platon, Aristoteles, AfrodisiaslıAleksandros ve Plotinus'un görüşlerine de yer verdik. Ayrıca ölümsüzlük arayışıiçerisinde olan insanlar, ölümsüzlüğü ferdî olarak yaşamak isteyeceklerindençalışmamızda filozofların ferdiyet anlayışlarına da yer verdik.İslam felsefesinde nefsin ölümsüzlüğü anlayışının olduğunu tespit ettik. Farklılıksadece öte dünyada bedenin durumu hakkında bilgi veren dinî kaynakların görmezdengelinmemesini savunan el-Ġazālī ve İbn Ruşd'ten kaynaklanmaktadır. Tamamen felsefîbir yaklaşım benimsendiğinde nefsanî ölümsüzlük anlayışına, dini kaynaklar zahirîanlamlarıyla kabul edilir ise nefsin ebediliğinin korunmasıyla beraber cismanî bir dirilişingerçekleşeceği anlayışına varılmıştır. Ferdiyet ise İslam felsefesinde bedenlebağdaştırılmıştır. Bedensel dirilişi savunan filozoflarda ferdî ölümsüzlük anlayışınınolduğu görülmektedir.

Immortality is one of the major problems of philosophy. When philosophers telltheir views about the afterlife, they aim for two things. The first is to encourage people todo things that lead to happiness in this world, so that people can reach eternal happinessin the other world, and thus make them become ideal human; the second is to give ananswer to the people seeking immortality. The aim of our study is to present the solutionsof the Islamic philosophers to the problem of immortality, and to find out how theimmortality that humans seek after operates, we have included the views of al-Kindī(Alkindus), al-Fārābī (Alpharabius), Ibn Sīnā (Avicenna), al-Ghazālī (Algazel) and IbnRushd (Averroesd), one of the leading figures of the Islamic philosophers. In order to getto the bottom of the problem of immortality, we have included the views of Platon,Aristoteles, Alexander of Aphrodisias and Plotinus, one of the leading figures in Greekphilosophy, which influenced Islamic philosophers with their views. In addition, sincepeople who are in search of immortality will want to live immortality as individuals, wehave included philosophers thoughts about individuality.We have found that there is a sense of immortality of spirit in Islamic philosophy.The difference arises only from al-Ghazālī and Ibn Rushd, who argued that the religioussources that give information about the state of the body in the other world are notignored. When a purely philosophical approach is adopted, the concept of immortality ofspirit is reached. When religious sources are accepted with their external meanings, it isunderstood that the soul's eternity will be preserved and a bodily resurrection will berealized. The individuality is associated with the body in Islamic philosophy.Philosophers who defend bodily resurrection seem to have an understanding of individualimmortality.