Tip 2 diabetes mellitus ve kronik periodontitisli bireylerde dişeti oluğu sıvısı ve dişeti bağ dokusu interlökin-8 düzeyinin belirlenmesi

Abstract

ÖZET Kronik periodontitis dişin destek dokularında enflamasyona, ataçman kaybına ve kemik kaybına neden olan esas olarak anaerobik Gram-negatif oral enfeksiyondur. Kronik periodontitis, tip 1 ve tip 2 DM'nin uzun dönem komplikasyonlarından biri olarak kabul edilmektedir. PMN kemotaksisindeki veya fonksiyonlarındaki bozuklukların diabetli hastalarda periodontal hastalık şiddetini etkileyebileceği bildirilmiştir. IL-8 nötrofil kemotaksisinde rol oynayarak bölgede bulunan plak bakterilerinin yıkıcı etkilerinin durdurulmasında ya da sınırlı kalmasında önemli rol üstlenmektedir. Bu nedenle çalışmamızın amacı tip 2 DM hastası olan ve kronik periodontitis tanısı konulan bireylerde, dişeti bağ dokusu ve dişeti oluğu sıvısında (DOS) IL-8 seviyelerinin belirlenmesi, bu değerlerin sistemik açıdan sağlıklı kronik periodontitisli bireylerle ve sistemik açıdan sağlıklı bireylerle karşılaştırılması ve gruplar arasındaki farklılıkların belirlenmesidir. Tip 2 DM ve kronik periodontitis tanısı konulmuş olan 15 birey (DM), sistemik açıdan sağlıklı kronik periodontitis tanısı konulan 15 birey (KP), sistemik ve periodontal açıdan sağlıklı 34 birey (Kontrol DOS N=24, Kontrol Doku N=10) çalışmaya dahil edildi. Periodontal ölçümler ağızda mevcut tüm dişlerin 6 yüzeyinde yapılarak anterior dişlerde örneklemeler için cep derinliği (CD) >5mm, gingival indeksi (Gl) >1 olan dört farklı bölge seçildi. Tedavi öncesinde yapılan DOS ve dişeti dokusu örneklemeleri tedavi sonrasında tekrarlandı. DOS içeriğindeki IL-8 konsantrasyonu, IL-8 total miktarı ELISA yöntemi ile belirlendi. Dişeti örneklerinde enflamatuar hücre değerleri hematoksilen-eozin boyaması ile, dokudaki IL-8 hücre boyanma değerleri ise immünohistokimyasal boyama ile değerlendirildi. DOS IL-8 düzeylerine bakıldığında tedavi öncesinde DM ve KP grupları arasında IL-8 total miktarı ve IL-8 konsantrasyonu açısından anlamlı bir fark izlenmedi. Kontrol grubunda DOS hacmi değerinin KP ve DM grubuna göre anlamlı derecede düşük, IL-8 konsantrasyonunun ise anlamlı derecede yüksek olduğu saptandı. IL-8 total miktarları arasında anlamlı bir fark izlenmedi. Tedavi sonrasında KP ve DM gruplarında DOS IL-8 parametrelerinde düşüş izlenirken KP grubunda IL-8 total mmiktarındaki azalma, DM grubunda DOS hacmindeki azalma istatistiksel olarak anlamlı bulundu. DM ve KP grupları karşılaştırıldığında DOS parametrelerine ilişkin anlamlı bir fark saptanmadı. Tedavi öncesinde ve tedavi sonrasında DM ve KP grupları arasında dişeti dokusu enflamatuar hücre değerleri ve IL-8 pozitif boyanan hücre değerleri açısından anlamlı bir fark görülmedi. Tedavi öncesinde plazma hücre değeri ile lökosit hücre değerinin DM ile karşılaştırıldığında kontrol grubunda anlamlı derecede yüksek olduğu görüldü. Tedavi sonrasında plazma hücre değerinin ve lökosit hücre değerinin DM grubu ile karşılaştırıldığında, lökosit hücre değerinin de KP grubu ile karşılaştırıldığında anlamlı derecede yüksek olduğu saptandı. Tedavi sonrasında DM ve KP gruplarında IL-8 pozitif boyanan mononükleer enflamatuar hücre değeri ve epitel hücre değerindeki azalmaların istatistiksel olarak anlamlı oldukları görüldü. Çalışmamızda tedavi sonrasında DOS'da izlenen sitokin seviyesindeki belirgin azalma periodontal hastalık ile sitokin üretimi arasındaki ilişkiyi gösterir niteliktedir.Araştırmamızın sonuçlarına dayanarak, IL-8'in sağlıklı dokulardaki ve periodontal hastalık gelişimindeki rolünün daha iyi anlaşılabilmesi için DOS sitokin düzeylerinin, doku IL-8 düzeylerinin, IL-8 reseptörlerinin, IL-8 üretimi için uyarı oluşturan etmenlerin beraber değerlendirildiği daha ileri düzeyde çalışmalara ihtiyaç olduğunu düşünmekteyiz. Anahtar Kelimeler: lnterlökin-8, diabetes mellitus, periodontitis, dişeti oluğu sıvısı, histopatoloji. IV

ABSTRACT Chronic periodontitis has been defined as a primarily Gram-negative oral infectious disease resulting in inflammation within the supporting tissues of the teeth, attachment loss and bone loss. It is also accepted as a complication of type 1 and type 2 diabetes mellitus (DM). Defects that can be seen in functions and chemotaxis of PMN are reported to be related with the severity of periodontal disease in diabetic patients. IL-8 has an important role in restricting or eliminating the destructive effects of plaque bacteria by its chemotaxis effect on neutrophils. Therefore, this study aimed to determine and comparatively evaluate the IL-8 levels in gingival crevicular fluid (GCF) and in gingival tissue specimens of chronic periodontitis patients (n=15) which had been shown to have type 2 DM, chronic periodontitis (CP) patients (n=15) which were systematically healthy and patients which were periodontally and systematically healthy (control GCF n=24, control tissue n=10). Full mouth periodontal parameters were measured at six sites for each tooth and 4 independent anterior tooth sites which had probing depth>5mm and gingival index>1 were selected for sampling. Baseline GCF and tissue samplings were repeated after periodontal therapy. ELISA was used to determine the levels of IL-8 total amount and IL-8 concentration in GCF. Inflammatory cells were examined in tissue sections by hematoxilyn-eosin staining. Immunohistochemical staining was used to determine the cells which were stained IL-8 positively. No significant differences were seen between CP and DM groups regarding to GCF parameters. However, mean GCF volume was found to be significantly lower, and mean IL-8 concentration was found to be significantly higher in control group than the CP and DM groups. A general reduction in GCF parameters of CP and DM groups were seen after therapy from which only reduction of IL-8 total amount in CP group and reduction of GCF volume had reached a statistically significant level. No significant differences were noticed between CP and DM groups regarding GCF parameters after therapy. Gingival inflammatorycells and cells that were stained positively for IL-8 had showed no statistically significant differences among CP and DM groups at baseline and after periodontal therapy. Levels of plasma cells and leukocytes were noticed to be higher in control group than the DM group cells. After periodontal therapy, plasma cells and leukocytes in DM group and leukocytes in CP group were found significantly lower than the control group. After therapy the reduction of mononuclear inflammatory cells and epithelial cells that were stained positively for IL-8 were found statistically significant. The marked reduction of cytokines in GCF following treatment observed in the present study clearly suggests a relationship between disease and cytokine production. According the results, it seems reasonable and necessary to investigate GCF cytokine levels, tissue IL- 8 levels, IL-8 receptors together with the factors that effect IL-8 production to determine the exact role of IL-8 in health and periodontal disease. Key Words: lnterleukin-8, diabetes mellitus, periodontitis, gingival crevicular fluid, histopathology. VI