Katarakt ameliyatı sonrası hastaların evde yaşadıkları güçlüklerin ve gereksinimlerinin belirlenmesi

Abstract

Katarakt, küresel körlük vakalarının yarısının nedenidir ve en yaygın yaşlılarda görülür. Kataraktın en geçerli ve kanıtlanmış tedavisinin cerrahi olduğu belirtilmektedir. Bununla birlikte hastalar ameliyat sonrası erken dönemde bazı sorunlar ve komplikasyonlar yaşayabilmektedir. Bu araştırmanın amacı, katarakt ameliyatı olan hastaların ameliyat sonrası evde yaşadıkları güçlüklerin ve gereksinimlerinin belirlenmesidir. Araştırma tanımlayıcı türdedir. Araştırma 15 Aralık 2013-15 Mart 2014 tarihleri arasında Başkent Üniversitesi Ankara Hastanesi'nde katarakt ameliyat olan ve araştırmayı kabul eden 108 hasta ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmada hastaların tanımlayıcı özelliklerini ve hastalık durumunu belirleme formu, taburculuk sonrası izlem formu ile Ulusal Göz Sağlığı Enstitüsü Görme İşlevi Anketi (National Eye Institute Visual Function Questionnaire-NEI VFQ-25) kullanılmıştır. Çalışmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 71.34±8.7 olup, %37'si daha önce katarak ameliyatı olmuş, %73.1'i ise katarakt ameliyatı hakkında bilgi almıştır. Bireylerin ameliyattan bir gün sonraki NEI VFQ-25 ölçeğinin puan ortalaması 63.3±17 iken, ameliyattan bir ay sonra bu puan ortalamasının 88.5±12'e yükseldiği tespit edilmiştir (p=0,000). Katarakt ameliyatı olan bireyler ameliyat sonrası ilk 24 saatte en fazla endişe (%68.5), yorgunluk (%49.1), ağrı (%46.3), gözde batma hissi (%34.2) ve uykusuzluk (%30.6) deneyimlemişlerdir. Bu semptomların ve şiddetinin ilk hafta daha yoğun yaşandığı ve dördüncü haftada belirgin şekilde azaldığı saptanmıştır. Bireylerin %2.8'inde göz enfeksiyonu, %3.7'sinde göz içi basıncında artış, %2.8'inde ödem ve bir kişide sekonder katarakt tespit edilmiş, ayrıca bir kişiye mercek açısında düzeltme (repozisyon) nedeniyle küçük cerrahi girişim yapılmıştır. Katarakt ameliyatı sonrası bireylerin günlük yaşam aktivitelerinden birinci haftada en çok sosyal yaşam (%54.6-15.7), ev işleri (%50.9-16.7), okuma (%38.8-32.4), alışveriş (%26.9-6.5) ve telefon kullanma (%15.7-5.6) etkilenmiş, ancak diğer haftalarda yaşadıkları güçlükler azalmıştır. Ameliyata bağlı günlük yaşam aktivitelerinin etkilendiğini belirten bireylerin etkilenmeyen bireylere göre ağrı, endişe ve yorgunluk puan ortalamaları bazı günlük yaşam aktiviteleri için istatiksel olarak anlamlı çıkmıştır. Sonuç olarak katarakt ameliyatı olan bireyler ameliyat sonrası erken dönemde ilk hafta yoğun olmak üzere bazı güçlükler yaşamakta ve bu güçlükler günlük yaşam aktivitelerini etkileyerek yardım gereksinimini artırmaktadır. Bu sonuçlardan yola çıkarak hastaların gereksinimlerine göre eğitim programları ve materyallerinin hazırlanması ve taburculuk sonrası telefonla danışmanlık hizmeti verilmesi önerilebilir.

Cataract is the reason for half of the global blindness cases and it is commonly seen at elderly persons. It is pointed out that surgery is the best and proven treatment of cataract. However, patients can have some problems and complications just after surgery. The aim of this study is to determine what difficulties and requirements of patients are at home after surgery. The type of study is descriptive. Study includes 108 patients who had been undergone an operation in Baskent University Hospital and approved research voluntarily in the period of 15 December 2013- 15 March 2014. In this study, form of descriptive characteristic of patients and determination of disease condition, after discharge observation form and National Eye İnstitute Visual Function Questionnaire (NEI VFQ-25) were used. Average age of partaken patients is 71.34±8.7 and 37 % of them underwent an operation and 73.1% got information about cataract surgery. The mean score of NEI VFQ-25 was 63.3±17 the next day after the surgery, it increased to 88.5±124 the month after the surgery (p=0,000). First 24 hours of after surgery patients, who underwent an operation, felt mostly anxiety (68.5%), fatigue (49.1%), pain (46.3%), feeling of sting in eyes (34.2%) and insomnia (30.6%). It is stated that first week, these symptoms and heaviness of it were strong, while they were not in the fourth week. Of the patients, 2.8% ocular infection, 3.7% raised intraocular pressure, 2.8% oedema and one patient seconder cataract was determined while another had undergone operation for lens reposition. After first week of cataract surgery, some individual activities were affected in performing daily activities which are social life (54.6-32.4%), family household (50.9-32.4%), reading (38.8-32.4%), shopping (26.9-32.4%) and using phone (15.7-5.6%), these difficulties lessened in other weeks. The average point of pain, anxiety and fatigue of the individuals who stated that routine daily activities had been affected because of the surgery have been meaningful statistically according to the individual who stated otherwise. In conclusion, in the first week of after early period of cataract surgery patients experience some strong difficulties and these difficulties affect daily life activities and increase the requirement of help. From there results, it is recommended that training programs and materials should be prepared according to requirements of patients and given consulting service after discharge from hospital.