III. Hattušili devrinde Nerik ve Hakmiš memleketleri

Abstract

Hitit devleti ilk dönemlerinden itibaren yayılmacı bir politika izlemiş, askeri faaliyetler, antlaşmalar, fermanlar ve buyruklarla da devletin hakimiyet alanı güçlendirmiştir. Bu politik yaklaşımlar sonucu sayıları giderek artan yerleşim alanlarının hakimiyetini kolaylaştırmak amacıyla işgal edilen her bölgeye öncelikle hanedan mensubu tayin etmiş veya bu yerleşim bölgelerinde bağımlı-vasal devletler oluşturmuştur. Bunların yanı sıra kentlerin yenilenmesi ve farklı bölgelerden toplulukları getirerek yeniden yerleşimler gibi politik davranışlar geliştirerek merkeze bağlı bir yönetim anlayışını sürdürmüşlerdir.Özellikle Nerik ve Hakmiš'in bulunduğu bölgelerde, Kaška kabile toplulukları ile etkin bir mücadele sürdürmeye çalışan Hititler'in uzun yıllar çok da başarılı olamadığı metinlerde yer alan bilgilerde görülebilmektedir. Uzun bir dönem Hitit otoritesinden uzak kalmış olan Nerik kenti, özellikle III.Hattušili'nin bölgede uyguladığı farklı politikalar ve uygulamalar ile Hitit siyasi tarihinde önemli bir rol üstlenmiştir. III.Hattušili başta Nerik ve Hakmiš olmak üzere bölgedeki birçok kenti imparatorluk için yarar sağlayacak noktaya getirmiştir.III.Hattušili'nin geride bıraktığı belgeler dikkate alındığında, siyasi alanda uzlaşmacı bir tavır sergilemiş, çevresiyle iyi ilişkiler ve dostluklar geliştirme yoluna gitmiş, eşi Puduhepa'yla birlikte iç ve dış siyasetteki etkinliği ile Hitit tarihinde yeni bir dönem başlatmış, dış politikada izlediği bu uzlaşmacı tavrını iç politikasında da sürdürmüştür. Tüm bu süreçte ise özellikle Hakmiš kralı olarak aldığı inisiyatif ve Nerik kentinin yeniden Hitit hakimiyetine alınması ile yaptığı propaganda detaylı bir biçimde ortaya konmuştur. Hitit siyasi ve dini tarihini önemli ölçüde etkileyen Nerik ve Hakmiš memleketlerinin birincil kaynaklarından edinilen bilgiler değerlendirilmiş, bölgede uygulanan politikalar, süreçteki stratejik önemi, yeniden kurulumları, ekonomik yapılanmaları, kutlanan bayramları, Tanrıları, ritüelleri, duaları, yakarışları, kült ve ritüel bilgileri gibi çok sayıda belge-bilgisi incelenmiş ve çalışılmıştır. Bu çalışmalarla her iki kentin Hitit tarihindeki statüleri ile önemlerine açıklık getirilmek istenmiştir.

Hittite Empire began to follow an expansionist policy from its early days.Through military activities, treaties, edicts and commands fortified the dominance of the empire. As the result of these politic approaches, growing number of settlement areas and in order to catalyze the ruling of these areas, a dynasty member would send to occupied territories, and legal-client states established. Besides these, they maintained a centralized management concept by developing new politic manners such as renovating of the cities and bringing communities from different districts to resettle.Especially in the region where Nerik and Hakmiš are present, Hittites who tried to maintain an active struggle with the Kaška tribal communities had not been successful for many years. It can be seen in the information contained in the text. The city of Nerik, which had been away from the Hittite authority for a long time, played an important role in the history of the Hittites, especially with the different policies and practices implemented by the Hantili II in the region. Hantili II had brought many cities in the region to the point where they are useful for the empire, chiefly Nerik and Hakmiš.Considering the documents that was left behind by Hattušili III, he has shown a compromise manners in the political field, has developed good relations and friendships with his environment, together with his wife Puduhepa, he has started a new era in Hittite history with his influence in domestic and foreign politics, and also preserved this reconciliatory attitude that is in foreign policy in domestic policy. In this process, the initiative he took as the king of Hakmiš and his propaganda for the re-establishment of the city of Nerik under the Hittite rule were put forward in detail.The information that was obtained from the primary sources of the Nerik and Hakmiš cities, which significantly affected the Hittite political and religious history, were evaluated and the policies applied in the region, strategic importance in the process, reconstructions, economic structuring, celebrated holidays, Gods, rituals, prayers, supplications, cult and ritual information, such as a large number of documentary information has been analyzed and studied. These studies aimed to clarify the status and importance of both cities in Hittite history.