Fonksiyonel konstipasyonu olan yetişkin bireylerin beslenme durumlarının değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışma, fonksiyonel konstipasyon tanısı alan yetişkin bireylerin beslenme durumlarının değerlendirilmesi amacı ile yapılmıştır. Çalışma Başkent Üniversitesi Tıp ve Sağlık Bilimleri Araştırma Kurulu Etik Kurul Kararı alındıktan sonraki 3 ay içerisinde, Bayındır Söğütözü Hastanesi Gastroenteroloji Polikliniği'ne başvuran konstipasyon tanısı almış, 19-64 yaş arası, 59'u kadın, 26'sı erkek 85 hasta üzerinde yürütülmüştür. Hastaların demografik özellikleri, beslenme alışkanlıkları, fiziksel aktivite düzeyleri, dışkılama alışkanlıkları ve diyet posasına ilişkin bilgi düzeyleri anket formu ile sorgulanmıştır. Bireylerin antropometrik ölçümleri anket formuna kaydedilmiştir. Bireylerin beslenme durumları besin tüketim sıklığı formu ve 3 günlük besin tüketim kaydı ile belirlenmiştir. Hastaların fiziksel aktivite düzeyleri 24 saatlik fiziksel aktivite formu ile saptanmıştır. Çalışmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 41.6±12.6 yıl, BKI ortalaması 25.5±4.42 kg/m2 olarak bulunmuştur. BKI ≥25 kg/m2 olan hasta sıklığı kadınlarda %44.1, erkeklerde %50.0'dir. Hastaların ortalama bel çevresi 85.7±13.73 cm'dir. Hastaların bel çevresine göre obezite sıklığı değerlendirildiğinde kadınların %10.2'si, erkeklerin %16.7'sinin artmış obezite riski; kadınların %39.0'u, erkeklerin %12.5'inin yüksek obezite riski altında olduğu görülmüştür. Hastaların günlük diyetle enerji tüketim ortalaması 1519.2±443.88 kkal'dir. Enerjinin makro besin öğeleri dağılımı incelendiğinde ortalama %45.5±7.12 karbonhidrat, %15.5±3.16 protein ve %38.7±7.26 yağdan geldiği belirlenmiştir. Çalışmaya katılan bireylerin günlük posa tüketim miktarı ortalama 17.9±8.91 g'dır. Hastaların %71.8'inin günlük posa tüketimi yetersiz iken, %24.7'sinin posa tüketimi yeterlidir. Hastaların günlük su tüketim miktarları ortalama 1312.9±791.74 mL'dir. Hastaların posa bilgi düzeyleri değerlendirildiğinde %65.0'i sağlığın geliştirilmesi ve hastalıklardan korunmak için diyetle posa alımının gerekli olduğunu belirtirken, %50.0'si posanın dışkı kıvamı ve dışkılama sıklığını etkilediğini belirtmiştir. Hastaların %69.4'ü posa içeriği en yüksek besin olarak sebze ve meyveleri, %15.3'ü kurubaklagilleri seçmiş ve %17.6'sı ise posa içeriği en yüksek besini bilmediğini belirtmiştir. Hastaların vitamin ve mineral tüketimleri DRI önerilerine göre değerlendirildiğinde, özellikle folik asit, tiamin, niasin, B6 ve C vitaminleri ile potasyum, magnezyum, demir ve kalsiyum minerallerini yetersiz düzeyde aldıkları saptanmıştır. Hastaların meyve-sebze tüketim sıklığı değerlendirildiğinde, haftada 3-4 kez pişmiş sebze, 1-2 kez çiğ sebze (p<0.001) ve hergün meyve (p: 0.002) tükettikleri belirlenmiştir. Hastaların günlük ortalama pişmiş sebze tüketimleri 80.7±50.31 g (p>0,05), çiğ sebze tüketimleri 62.0±37.78 g (p<0.001), meyve tüketimleri ise 128.3±92.69 g'dır (p: 0.001). Hastaların %88.5'i beyaz ekmek tüketirken, %30.8'i kepek, çavdar, yulaf, tam tahıl vb. ekmek, %7.7'si kepekli makarna tüketmektedir. Kabuklu pirinç tüketen bir hasta vardır (%1.7). Hastaların diyetle posa alımı ile su tüketimleri (r: 0.278, p: 0.010), günlük enerji alımları (r:0.580, p<0.001) ve E, C, B6 vitaminleri, tiamin, riboflavin, niasin, folik asit, sodyum, potasyum, kalsiyum, magnezyum, fosfor, demir, çinko ve bakır arasında pozitif yönde önemli bir ilişki saptanmıştır. Sonuç olarak, konstipasyonu olan bireylerin diyet ile enerji, su, diyet posası, vitamin ve mineral alımı ile fiziksel aktivite düzeyleri düşüktür. Konstipasyonun önlenmesinde yeterli ve dengeli beslenme ile birlikte yaşam tarzı değişikliği ön plana çıkmaktadır.

This study was performed to evaluate the nutritional status of adult individuals with diagnosed functional constipation. The study was conducted on 59 females, 26 males, total 85 constipation patients aged 19-64 years old presenting to Gastroenterology Polyclinic of Bayındır Hospital in the three months period, following the decision of the Ethical committee of Başkent University Medical and Health Sciences Research Council. Personal characteristics, nutritional habits, physical activity habits, defecation habits and knowledge of fiber of the patients were collected with an inquiry form. Anthropometric measurements of the participants were recorded in the inquiry form. Nutritional status of the individuals were determined by food frequency questionnaire and a three day 24-hour food intake record. Physical activity levels of patients were determined by physical activity forms. The mean age of the individuals participating in the study was found to be 41.6±12.6 years old and mean BMI to be 25.5±4.42 kg/m2. The prevelance of having a BMI value, that is greater than 25 kg/m2, is found to be 44.1% for women and 50.0% for men. The mean waist circumference of participants is found to be 85.7±13.73 cm. When the obesity rate based on waist circumference is evaluated, 10.2% of women and 16.7% of men are found to have increased risk of obesity. Moreover, 39% of women and 12.5% of men are classified to be in the high risk of obesity group. The avarage daily dietary energy consumption of patients was found to be 1519.2±443.88 kcal, which consists of 45.5±7.12% carbonhydrate, 15.5±3.16 % proteins and 38.7±7.26 % fats. The mean daily fiber consumption of the patients was 17.9±8.91 g. When the fiber consumption adequacy of the patients was evaluated, 71.8% of the patients' fiber consumption was found inadequate, 24.7% of patients consumed enough fiber. The mean daily water consumption of the patients was 1312.9±791.74 mL. When the fiber knowledge of the patients was evaluated, 65% of the patients specified that fiber is necessary for promoting health and to be protected from diseases, 50% of the patients expressed that fiber effects stool consistency and frequency of defecation. When the fruit consumption of the patients was evaluated, 69.4% of patients specified vegetables and fruits as the food which include the most fiber, 15.3% of the patients specified legumes as the food which include the most fiber, 17.6% of the patients stated that they did not know which food has the greatest fiber content. When the participants' daily dietary intakes of vitamins and minerals are evaluated, especially folic acid, thiamine, niacin, vitamins B6 and C, potassium, magnesium, iron and calcium were found to be lower than the DRI recommendations. When the consumptions of fruits and vegetables are evaluated, it is found that patients consumed cooked vegetables usually tree to four times a week, they consumed raw vegetables once or twice a week (p<0.001) and they consumed fruits everyday (p: 0.002). The mean daily consumption of cooked vegetables among the patients was 80.7±50.31 g (p>0,05), the avarage daily raw vegetables consumption of patients was 62.0±37.78 g (p<0.001), and the avarage daily fruits consumption of patients was 128.31±92.69 g (p:0.001). 88.5% of patients specified consuming white bread, 30.8% of patients specified consuming wholemeal bread, rye bread, oat bread, whole grain bread ext., 7.7% of patients specified consuming whole wheat pasta. There was only one patient who consumed paddy rice (%1.7). There is a significant positive correlation between patients' dietary fiber intake and water consumption (r: 0.278, p: 0.010), the energy gained from the foods (r: 0.580, p<0.001), vitamins E, C and B6, thiamine, riboflavine, niacin, folic acid, sodium, potassium, calcium, magnesium, phosphorus, iron, zinc and copper. In conclusion; energy, fiber, water, vitamins and minerals consumptions of patients who suffered from constipation were found inadequate. Moreover, physical activity levels of these patients are also found to be low. In order to prevent constipation, changing lifestyle in addition to an adequate and balanced nutrition is necessary.