166 numaralı (H. 980/M. 1572/1573) Ayntab Şer`iyye Sicili`nin transkripsiyonu ve değerlendirmesi

Abstract

Osmanlı Devleti'nin mahkeme kayıtları durumunda olan şer'iyye Sicilleri, Osmanlı'da yerel idare araştırmalarının birinci el kaynakları arasında yer almaktadır. Osmanlı Devletinin ve sosyal, iktisadî, askerî, kültürel alanda sürekli olarak başvurulan kaynaklar içerisinde gösterilmektedir. Defterler ait olduğu bölgenin sosyal, ekonomik ve tarihi gelişimini içermektedir. Ayrıca devletin merkezi devlet otoritesinin devamlılığı işleyişinde büyük önem taşımaktadır. Tutulan kayıtlarla devlet merkezden uzak yerel yöneticilerin kontrolünü de sağlayabilmektedir. İncelemiŞ olduğumuz 166 nolu defteri de bu açıdan incelemeye çalışarak Gaziantep ilinin 16.yüzyıldaki sosyal hayatını belgeler ışığında açıklamaya çalıştık. Ayrıca Osmanlı hukukunun genel yapısı, Kadı Mahkemelerinin işleyişi, Kadı sicillerinin tanımı, tarihi süreci, Şer'iyye mahkemelerinde görevli memurlar, kadılar, kadılarda aranan şartlar, Gaziantep?in tarihi ve defterimizde tespit edilen belgeler ve bu belgelerin değerlendirilmesi yer almaktadır.Anahtar kelimeler: şer'iyye sicilleri, şer'iyye Mahkemesi, Gaziantep

Sharia Sijils, Ottoman court records, are considered among the most important primary sources to understand the Ottoman administration in its provinces. Sharia Sijils are always applied to understand social, economic and cultural life in the Ottoman Empire. The records includes social, economic and cultural developments in the provinces which the records were kept. The records also helped the Empire to control provincial administrators who were far away from the central. With the examination of the register, numbered 166, we tried to explain the social life of Gaziantep in the 16th century in the light of the records. The general structure of the Ottoman judicial system, the process of Kadi Courts, the description of the Kadi records, historical process, the officials in the Shariyya courts, kadis (judges), requirements wanted from the kadis, history of Gaziantep and documents which were detected in the register and evaluation of these documents consist of this study.Key words: Sharia Sijils,Court Judge, Gaziantep