Şer`iye sicillerine göre XVI. yüzyılda Halep`te fiyatlar

Abstract

Bu tez çalışmasında Şer'iye Sicillerine dayanarak XVI. yüzyılda Halep'teki temel zaruri ihtiyaç mallarının dışında yer alan mal ve hizmetlerin fiyatları ve fiyatların yüzyıl içerisinde meydana gelen değişiklikler tespit edilmeye çalışılmıştır. Tez'de köle fiyatları, mihir miktarları, gayrimenkul fiyatları ve kiraları, canlı hayvan fiyatları, ulaşım ve işçilik ücretleri incelenmiştir. Tez Halep Şer'iye Sicilleri Projesi kapsamında hazırlanan 1, 4, 5, 8 ve 9 numaralı sicillerin geniş kapsamlı özetlerinden yararlanılarak hazırlanmıştır. Tez konusu olarak alınan mal ve hizmetlere ait fiyatların tabloları yaklaşık 13 bin belge özetinin incelenmesiyle oluşturulmuştur. Belirli tarihler arasında yoğunlaşan fiyatların ortalamaları alınmış, bir kısmında ise sadece belgelerde geçen fiyatların alt ve üst miktarları gösterilmiştir. Sicillerde geçen fiyatlar, çok çeşitli para birimleri ile ifade edilmiştir. Halep'te kullanılan para birimleri hakkında bilgi verilerek kıymetleri belirlenmiştir. Çeşitli para birimleri ile belirtilen fiyatlar tablolarda altına(sultanî-dinar) dönüştürülerek gösterilmiştir.İncelenen mal ve hizmetlerin fiyatlarında yüzyılın sonlarına doğru genel olarak bir artış olmakla beraber, artış oranları farklılık göstermekte ve dönemsel fiyat düşmeleri de görülebilmektedir. 1549-50'de ortalama 41 altın olan köle fiyatları 1582?de 64 altına, cariye fiyatları 1549-50'de ortalama 34 altın iken 1594-95'de 48 altına yükselmiştir. 1549-1594 tarihleri arasında yetişkin işçi ücretleri yıllık 3-18 altın, çocuk işçi ücretleri 1-3,5 altın, kölelerin yıllık çalışma ücretleri 4,5-12 altın arasında seyretmiştir. Ev fiyatlarının ortalaması 1549?da 99 altın, 1561-1582 arasında 148, 1599-1600 yılları ortalaması ise 79 altına düşmüştür. Dükkân fiyatları 1549-1555 arası ortalama 44 altın, 1594-1600 yılları arasında ise ortalama 48 altına yükselmiştir. At fiyatları 1535-1550 tarihleri arasında ortalama 36 altın iken 1594-1600 arasında ortalama 48 altın olmuştur. Anahtar Kelimeler: Halep Şer'iye Sicilleri, Halep'te fiyatlar, XVI. yüzyıl, köle fiyatları, mihir miktarları.

In this thesis it has been determined the goods, which are out of essential needs, and the costs of services and the price variations occurred at Aleppo during XVI.century utilizing from Şeri'a records. The costs of slave, the amount of Mihir, the prices and rents of immovable, the prices of livestock, transportation and the labour costs are investigated. The thesis has been utilised from a comprehensive abstracts of the personal records numbered as 1,4,5,8 and 9 under the ?Aleppo Şeri'a records Project The price tables of the goods and services, which are the subject of the study, have been formed by examining approximately the abstracts of 13 thousands documents. The average costs appearing between certain dates have been taken. In some cases, the lower and upper prices appearing only on some documents are presented. The prices appearing in the records have been stated by various currency units. The costs (or values) have been determined by giving information about currency units used at Aleppo. The prices represented by various currency units have been shown on the tables after being converted to gold (sultani- dinar).It has been observed a general increase on the prices of the investigated goods and services towards the end of this century although the increase rates differs and sometimes periodic decreases appears. The average slave prices has been increased to 64 gold in 1582 while it was equal to 41 golds in the years of 1549-1550, and handmaiden (female slave) prices has been increased to 48 gold in the years of 1594-1595 while it was 34 gold in the years of 1549-1950. On the other hand, the annual wages of adult workers, child labour and slaves, respectively, was held in the levels of 3-28 gold, 1-3,5 gold and 4,5-12 between the dates 1549 and 1594. The average house prices decreased to 79 gold in the years 1599-2600 while the prices was 99 gold in 1549, 148 gold between 1561 and 1582. The shop costs increased to 48 gold in the years 1600 while it was 44 gold in the years 1549-1555. Moreover, horse prices was 48 gold while 36 gold in the years 1594-1600.Keywords: Aleppo Şeri?a records, the prices in Aleppo, the slave costs in XVI. century, mihir values.