İstanbul Sanayi Mektebi`nin 1909 tarihli ders programı: Transkripsiyon ve değerlendirme

Abstract

İstanbul Sanayi Mektebi Osmanlı devletinde teknik eğitimin kurumsallaşması ve gelişimi noktasında oldukça önemli bir eğitim kurumudur. Nitekim söz konusu mektebin kuruluş amacı sanayi erbabını nitelikli hale getirmek, Batı'nın ürettiği kaliteli ürünlerin onların metot ve tekniği ile Osmanlı topraklarında da üretilmesini sağlamaktı. Bu amaç doğrultusunda tesis edilen mektep, ilk zamanlarda bir eğitim kurumundan ziyade kimsesiz çocukların barınağı haline geldi. Dolayısıyla 1890'lı yıllara kadar eğitim programında da gelişme sağlanamadı. Ancak 1892 yılı itibariyle Fransız bir mühendis olan Servier mektebin teknik müdür yardımcılığı görevine getirildi. Onun uyguladığı teknik müfredat ile Sanayi Mektebi gerçek kimliğine kavuşmaya başladı. Öğrenci profilinden eğitimi verilen sanatlara kadar birçok yapısal değişikliğe Mösyö Servier ve ondan sonra bu görevi yürüten Fransız uzmanlar tarafından imza atıldı. Mektebin, Avrupa'daki emsalleriyle eşdeğer hale getirilmesine gayret sarfedildi. Yapılan değişiklikler ise 1909 tarihinde yeni bir nizamnâme ilanı ile ifade buldu. Mektepte uygulanan ve aynı tarihli teorik ve pratik müfredat ise yüksek lisans tezimize konu oldu. Bu bağlamda çalışmamız İstanbul Sanayi Mektebi'ne ait ve 1909 tarihinde basılmış olan ders programını transkrip ve değerlendirme üzerine temellendirilmiştir. Orta dereceli bir sivil teknik-eğitim kurumu olan İstanbul Sanayi Mektebi'nin 1868 yılından 1909 tarihine kadar geçen yaklaşık elli yıllık bir sürede ulaştığı nokta programı çerçevesinde ortaya konmaya çalışılmıştır. Üç bölümden oluşan çalışmamızın birinci bölümünde Sanayi Mektebi'nin açılması ve tarihsel gelişim süreci ele alınmıştır. İkinci bölüm transkripsiyona ve üçüncü bölüm ise değerlendirmeye ayrılmıştır.

Istanbul Industrial School holds an important place in terms of the institutionalization and development of technical education in Ottoman Empire. The purpose of foundation of this school was to train industrial employees and produce quality products in Ottoman Empire that was produced by the west by using their methods and techniques. The school which was founded for this purpose was a place for waif children at the beginning rather being used as an educational institution. Thus, there was not any curriculum development until 1890. However, as of the French revolution in 1892, a French engineer Servier was appointed as a vice technical director to the school. With the curriculum he applied, the industrial school started to gain its true identity. From students profile to art classes that are taught, many radical changes were initiated by Monsieur Servier and other French scholars who carried out directorship later years. These scholars tried to make the industrial school equivalent to its counterparts in Europe. These changes were also legislated in 1909. The theoretical and practical curriculum which was applied in this school is the subject of this study. In this regard, this thesis focuses on the transcription and evaluation of the curriculum that was published in 1909 and applied in İstanbul Industrial School. The development of İstanbul Industrial School between 1868 and 1909 as a secondary technical educational institution has been analyzed in this thesis. This thesis is composed of three chapters. The first chapter deals with the foundation and historical development of the industrial school. The second chapter includes transcription and the third chapter includes the evaluation of this development.